Katatonia: Objawy, przyczyny, jak leczyć?
Zachowania nieadekwatne do sytuacji, dziwna mimika, jej wyrazista ekspresja lub grymasy to typowe symptomy zaliczane do zaburzeń katatonicznych. Jakie są przyczyny rozwoju tego schorzenia? Jakie ma ono podłoże? Jak je leczyć? Odpowiedź na te inne pytania znajdziesz poniżej. Katatonia: Czym jest? Katatonia definiowana jest fachowo jako wzrost spoczynkowego napięcia mięśni (sztywność katatoniczna), które zanika podczas wykonywania ruchów czynnych bądź biernych. Może występować w dwóch odmianach: hipokinetycznej, która polega na zahamowaniu aktywności ruchowej (czasem aż do osłupienia katatonicznego) lub na pobudzeniu ruchowym (katatonia z pobudzeniem). Można się także spotkać się z określeniem zespół katatoniczny, który odnosi się do katatonicznej postaci schizofrenii. U około 20 proc. chorych przyczyną choroby są organiczne schorzenia mózgu.
Ryzyko pojawienia się zaburzeń katatonicznych generuje kilka czynników. Do tych najczęstszych znawcy tematu zaliczają opryszczkowe zapalenie mózgu oraz zatrucie tlenkiem węgla. Jednakże katatonia może pojawić się także w przebiegu infekcji ośrodkowego układu nerwowego lub zaawansowanej niewydolności krążenia. Co ciekawe, mogą ją także wywołać leki.
Zachowania katatoniczne
Wiemy już, że katatonia może występować w dwóch postaciach. Jedną odmianę stanowi zahamowanie aktywności ruchowej, a drugą pobudzenie tej aktywności. Czym charakteryzują się typowe dla tego schorzenia zachowania?
* Pierwszą grupę stanowią tak zwane manieryzmy ruchowe, czyli takie zachowania, które chory wykonuje bezwiednie i naturalnie i jednocześnie są one niezrozumiałe dla osób postronnych. Krótko mówiąc to nic innego, jak zachowania nieadekwatne do danej sytuacji np. poruszanie się wyłącznie do tyłu.
* Kolejną grupę stanowią tak zwane echopraksje, czyli objawy echowe. Polegają one na odtwarzaniu wypowiedzi bądź mimiki, ruchów innych osób. Lekarze często obserwują takie zachowania podczas badania chorego. (Pacjenci naśladują zachowania medyków).
* Do typowych zachowań katatonicznych zaliczana jest także dziwna mimika, jej wyrazista ekspresja i grymasy np. zaciskanie oczu czy wykrzywianie ust.
Zanim lekarz postawi diagnozę, że ty lub ktoś z twojego otoczenia choruje na katatonię lub zespół katatoniczny, musi zrobić dokładny wywiad. Jego istotą jest wskazanie, kiedy, gdzie i w jakich sytuacjach dochodzi do zaburzeń oraz kiedy wystąpiły pierwsze symptomy choroby. Specjalista powinien także ustalić, czy pacjent jest bądź był leczony psychiatrycznie oraz czy w rodzinie pacjenta występowały wcześniej zaburzenia katatoniczne lub choroby psychiczne. Oprócz ustnego wywiadu, który przeprowadza się z pacjentem i z jego najbliższymi, lekarz zleca także badania laboratoryjne, które pozwalają wykluczyć somatyczne przyczyny schorzeń.
W przypadku katatonii wskazana jest hospitalizacja. Oczywiście, w zależności od stopnia ciężkości czy nasilenia choroby i konieczności przeprowadzenia różnych badań, chory może być leczony na oddziale psychiatrycznym bądź na oddziale chorób somatycznych. Zdarzają się przypadki, kiedy w celach bezpieczeństwa pacjent musi zostać unieruchomiony.
Pamiętaj, że chory na katatonię wymaga odpowiedniej opieki oraz pielęgnacji.
