Kiedy nie należy szczepić dziecka?
Uniwersalne przeciwwskazania do szczepień obejmują tylko kilka wyjątkowych sytuacji. Szczepienia nie należy wykonywać u dzieci, u których wystąpiła w przeszłości po podaniu tej szczepionki jakakolwiek ciężka reakcja alergiczna.
Ponowne podanie szczepionki u takiego dziecka może bowiem wywołać jeszcze silniejsze objawy i zagrażać życiu. Natomiast łagodniejsze reakcje alergiczne, zwłaszcza w postaci wysypki na skórze, nie stanowią przeciwwskazania do szczepienia.
Ze względów bezpieczeństwa, a często także z powodu niezadowalającej skuteczności, szczepionek zawierających żywe bakterie i wirusy (tzn. przeciwko gruźlicy, odrze, śwince i różyczce, ospie wietrznej, rotawirusom) zazwyczaj nie podaje się dzieciom z ciężkimi zaburzeniami odporności (niektóre wrodzone niedobory odporności, AIDS, leczenie nowotworów złośliwych, po przeszczepieniu narządów).
Oprócz wymienionych wyżej uniwersalnych przeciwwskazań do szczepienia każda szczepionka ma swoiste przeciwwskazania, które omówiono w poszczególnych artykułach tego serwisu.
Szczepienie należy odłożyć na później, jeśli:
• szczepionka zawiera żywe wirusy, a dziecko otrzymało preparaty krwi lub immunoglobulinę
• szczepionka zawiera żywe drobnoustroje, a dziecko otrzymało "żywą" szczepionkę w ciągu ostatnich 4 tygodni
• u dziecka występują objawy ostrej choroby o cięższym przebiegu (np. gorączka powyżej 38,5°c) lub doszło do zaostrzenia choroby przewlekłej.
Wskazania do odłożenia szczepienia na później uwzględniają nie tylko bezpieczeństwo dziecka, ale także uzyskanie odpowiedniego poziomu ochrony przed zachorowaniem na daną chorobę po zaszczepieniu.
Czas, o który należy opóźnić szczepienie po podaniu krwi i jej preparatów (np. krwinek czerwonych, osocza, płytek krwi, gammaglobuliny, immunoglobuliny [tzn. przeciwciał]), w zależności od rodzaju preparatu oraz jego dawki może wynosić 3 - 11 miesięcy. O szczegóły zapytaj lekarza. Zalecenie to dotyczy tylko szczepionek zawierających żywe wirusy, podawanych w postaci zastrzyku (szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce oraz ospie wietrznej). W mniejszym stopniu odnosi się do przyjmowanej doustnie szczepionki przeciwko biegunce rotawirusowej.
Jeżeli natomiast twoje dziecko otrzymało krew lub jej preparaty w ciągu 2 tygodni po szczepieniu przeciwko odrze, śwince i różyczce lub ospie wietrznej, szczepienie należy uznać za nieważne i trzeba je powtórzyć po upływie 3 - 11 miesięcy. Zgłoś taki przypadek lekarzowi.
W przypadku poważniejszej choroby o ostrym przebiegu rozsądniej będzie odłożyć szczepienie do czasu ustąpienia objawów i wyzdrowienia dziecka.
Szczepienia nie wolno wykonywać, jeśli:
• u szczepionego dziecka wystąpiła kiedykolwiek ciężka reakcja alergiczna co najmniej na jeden składnik szczepionki
• u szczepionego dziecka wystąpiła ciężka reakcja alergiczna po podaniu poprzedniej dawki szczepionki
• szczepionka zawiera żywe drobnoustroje, a dziecko ma poważne zaburzenia odporności
Jakie stany i choroby nie stanowią przeciwwskazania do szczepień?
Zaszczep swoje dziecko, jeśli nie ma rzeczywistych przeciwwskazań do szczepienia.
Wiele stanów i chorób powszechnie uznawanych za przeszkody w wykonaniu szczepienia w rzeczywistości nie stanowi takich przeciwwskazań. Należą do nich:
• katar lub lekka infekcja z gorączką do 38,5°C lub bez gorączki - w zależności od ciężkości przebiegu choroby i wysokości gorączki lekarz może jednak zdecydować o odroczeniu szczepienia o 1 - 2 tygodni do czasu wyzdrowienia dziecka; pamiętaj, że katar, kaszel, biegunka czy sporadyczne wymioty o łagodnym nasileniu nie stanowią przeciwwskazania do szczepienia, a opóźnianie jego przeprowadzenia wydłuża czas, w którym twoje dziecko jest podatne na zachorowanie na daną chorobę zakaźną:
• alergia, a także atopowe zapalenie skóry, astma oskrzelowa, katar sienny i sapanie przez zatkany nos
• wcześniactwo, mała urodzeniowa masa ciała - w przypadku bardzo młodych wcześniaków (urodzonych przed 32. tygodniem ciąży) wyjątek stanowi szczepienie przeciwko biegunce rotawirusowej
• niedożywienie
• karmienie piersią
• drgawki u najbliższych krewnych (rodzice, rodzeństwo)
• przyjmowanie antybiotyków, stosowanie maści przeciw zapalnych na skórę lub leków w inhalacji
• zapalenie lub miejscowe zakażenie skóry (szczepionkę można podać w inne miejsce)
• przewlekłe choroby serca, nerek i wątroby w stabilnym okresie (tzn. nie w czasie nasilenia objawów)
• stabilny stan neurologiczny w przypadku chorób układu nerwowego (np. mózgowego porażenia dziecięcego, zespołu Downa, skutecznie leczonej padaczki)
• żółtaczka fzjologiczna noworodków.
