Krwawienie po menopauzie - co może oznaczać?
Menopauza to ostatnia miesiączka w życiu kobiety. Następuje przeważnie między 48. a 55. rokiem życia. Jeśli przez 12 miesięcy nie pojawiły się już żadne krwawienia, oznacza to, że kobieta weszła w okres pomenopauzalny. To czas, kiedy jajniki ostatecznie przestają wytwarzać żeńskie hormony – estrogeny – i nie można już zajść w ciążę. W okresie pomenopauzalnym krwawienia miesięczne nie występują. Każde inne krwawienie z dróg rodnych czy plamienie pojawiające się po roku od ostatniej miesiączki wymaga wizyty u ginekologa. Nawet wtedy, jeśli pojawiło się tylko raz, było krótkie, niezbyt obfite i już nie powróciło.
Ginekolodzy zalecają, aby udać się na wizytę nawet w trakcie samego krwawienia, nie czekać, aż ono ustąpi. Może to ułatwić lekarzowi znalezienie miejsca krwawienia i określenie jego przyczyny. Najważniejsze jest badanie ginekologiczne (palpacyjne i we wzierniku) oraz wykonanie przezpochwowego USG narządu rodnego. Najprawdopodobniej lekarz zleci też cytologię i morfologię.
USG przezpochwowe pozwoli ocenić grubość i stan błony śluzowej wyściełającej macicę, czyli endometrium. Czasem już to badanie może wyjaśnić przyczynę krwawień. Najczęstszą jest zanik endometrium. Błona śluzowa macicy jest bardzo czuła na zmiany hormonalne w czasie całego życia kobiety. Po menopauzie na skutek spadku poziomu estrogenów staje się bardzo cienka. To naturalna sytuacja, która nie powinna niepokoić. Po prostu naczynka krwionośne znajdujące się pod błoną śluzową macicy stają się kruche, łamliwe i łatwo pękają. Stąd pojawia się krwawienie, czasem może być nawet obfite.
Przy zaniku endometrium nie ma potrzeby terapii.
Inną, niegroźną przyczyną lekkich krwawień może być zanikowe zapalenie pochwy. Towarzyszy mu uczucie suchości w pochwie, pieczenie, swędzenie okolic intymnych, co może skutkować niewielkimi krwawieniami, dającymi o sobie znać zwłaszcza po zbliżeniach intymnych.
Po stwierdzeniu zanikowego zapalenia pochwy ginekolog może zlecić podawanie estrogenów w postaci globulek czy kremów.
Jeszcze innym powodem krwawień bywają uszkodzenia pochwy spowodowane wypadaniem narządu rodnego – gdy wysuwa się pochwa i szyjka macicy.
Przyczyną krwawień może być polip szyjki macicy. To zwykle łagodna zmiana, która rzadko ulega zezłośliwieniu, ale trzeba ją zbadać.
Niewielkie krwawienia lub plamienie może pojawiać się tuż po oddawaniu moczu. Może to świadczyć o uszkodzeniach mechanicznych cewki moczowej, do których dochodzi podczas wizyty w toalecie. W tej sytuacji, by uniknąć krwawień, wystarczy stosować do higieny delikatne, miękkie papiery toaletowe.
Nieregularne krwawienia mogą się też pojawić w pierwszych latach po zaprzestaniu miesiączkowania u kobiet, które kobiety hormonalną terapię zastępczą (HTZ). W większości przypadków jest to objaw przejściowy. Niekiedy jednak potrzebna jest zmiana leczenia lub nawet rezygnacja z terapii. Często skutki uboczne HTZ zależą od dawki i postaci przyjmowanych hormonów.
Szukając przyczyny krwawień, lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak łyżeczkowanie lub histeroskopię diagnostyczną. Oba są refundowane przez NFZ, pod warunkiem, że mamy na nie skierowanie. Dzięki łyżeczkowaniu lekarz może dokładniej zbadać endometrium, zaś histeroskopia pozwoli precyzyjnie obejrzeć wewnętrzne ścianki macicy, znaleźć nawet bardzo małe zmiany chorobowe.
Podczas obu badań lekarz pobiera wycinki do oceny pod mikroskopem, czyli do badania histopatologicznego. Jest to konieczne, gdyż powód krwawień może być poważniejszy, np. sygnał złośliwego nowotworu: raka endometrium lub raka szyjki macicy.
Rak endometrium oraz rak szyjki macicy to najczęstsze nowotwory u pań po menopauzie. Bezbolesne krwawienia są ich wczesnym objawem. Na te typy nowotworu częściej zapadają kobiety otyłe, chorujące na nadciśnienie i cukrzycę. Natomiast w przypadku raka szyjki macicy niekiedy krwawienia bywają jedynym objawem świadczącym o nowotworze przy prawidłowym wyniku cytologii. W tym przypadku, im wcześniej zgłosimy się do lekarza, tym są większe szanse na pełne wyleczenie. Sposób leczenia dobierany jest w zależności od przyczyny krwawienia.
Gdy powodem krwawień jest rak szyjki macicy, we wczesnym stadium usuwa się ognisko raka, a w zaawansowanym konieczne bywa wycięcie macicy, przydatków i okolicznych węzłów chłonnych. Przy raku endometrium usuwa się macicę oraz przydatki i pobiera się do badania węzły chłonne.
