Naczyniak żylny: Kiedy jest niebezpieczny?
O naczyniaku żylnym mówimy, kiedy w mózgu obecne jest nieprawidłowe połączenie tętnicy z żyłą. W efekcie krew w tym miejscu ma wyższe ciśnienie, a dotlenianie mózgu staje się utrudnione. Naczyniak żylny przez całe życie może nie dawać żadnych objawów, ale zdarza się, że jest powodem zaburzeń układu nerwowego. Jednak gdy dochodzi do jego krwotoku, może być zagrożeniem dla życia. Jak objawia się naczyniak żylny i kiedy powinniśmy się zgłosić do lekarza? Jakie są przyczyny nieprawidłowej budowy tętnic i żył w mózgu?
W mózgu mogą się ukształtować cztery rodzaje naczyniaków, jednym z nich jest naczyniak żylny. Tego typu zmiany określa się fachowo mianem malformacji tętniczo-żylnych. Są to nieprawidłowe połączenia tętnicy i żyły, które są przyczyną utworzenia się skupisk naczyń w mózgu. Zaburza to prawidłowy przepływ krwi i podnosi jej ciśnienie. W efekcie komórki mózgu nie są w stanie otrzymać wystarczającej ilości tlenu, co może (ale nie musi) być powodem wielu dolegliwości.
Przyczyny tworzenia się naczyniaków żylnych w mózgu nie zostały ostatecznie określone. Jeszcze do niedawna uznawano, że wykształcają się one już w życiu płodowym. Obecnie wiadomo, że jest to możliwe w trakcie całego życia. Czynniki ryzyka to uwarunkowania genetyczne (naczyniaki często występują rodzinnie), urazy głowy, wady wrodzone i rzadkie choroby przewlekle (np. zespół Rendu-Osler-Webera).
Naczyniak żylny może być zupełnie niegroźny i nie dawać żadnych objawów przez całe życie. Zdarza się jednak, że jego obecność wywołuje szereg uciążliwych dolegliwości, a nawet zagraża życiu. Do symptomów naczyniaka żylnego zalicza się częste bóle głowy o charakterze migrenowym (w ich trakcie może nawet dochodzić do wymiotów), zawroty głowy o podłożu neurologicznym (pojawiają się nawet w trakcie snu), zaburzenia widzenia, słuchu i mowy (to częsty efekt przewlekłego niedotlenienia mózgu), a nawet czucia, a także mrowienie i drętwienie kończyn (tzw. chwiejny chód). Gdy naczyniak wyrządza jeszcze większe szkody w mózgu, pojawiają się napady padaczkowe. Największym zagrożeniem dla zdrowia i życia jest krwawienie z naczyniaka. Najczęściej dochodzi do niego u osób w trzeciej dekadzie życia, a także u kobiet w czasie porodu. Charakterystycznym objawem krwotoku są niedowłady kończyn.
Największym zagrożeniem w przypadku naczyniaka żylnego jest jego krwotok i wylanie się krwi do mózgu. W zależności od rozległości i umiejscowienia się wylewu może dojść do nieodwracalnych zmian, które grożą nawet niepełnosprawnością. Istnieje ryzyko trwałych niedowładów, problemów z mową czy mimiką twarzy.
Diagnostyka i leczenie naczyniaków żylnych
Obecność naczyniaka żylnego w mózgu diagnozuje się na podstawie badania arteriograficznego. Jest to specjalistyczne badanie radiologiczne z podaniem kontrastu, w trakcie którego można ocenić układ naczyń, ciśnienie oraz szybkość przepływającej w nich krwi. Podejrzane zmiany w naczyniach krwionośnych w mózgu można też zdiagnozować na podstawie tomografii komputerowej.
Leczenie naczyniaków uzależnione jest od miejsca ich występowania, a także objawów, jakie wywołują. Na przykład w przypadku padaczki często konieczne jest chirurgiczne usunięcie skupisk naczyniaków. Nie zawsze jest to jednak możliwe – stosuje się wtedy zabieg zamknięcia naczynia (embolizacja endowaskularna) lub korzysta z promieniowania jonizującego.
