Najważniejsze minerały w organizmie
Szacuje się, że ponad połowa dorosłych Polaków zmaga się z niedoborem niektórych minerałów w organizmie. Większość osób nie ma o tym pojęcia i nie łączy tego z gorszym samopoczuciem. Tymczasem ciągłe zmęczenie, niższa odporność, rozdrażnienie czy skurcze mięśni to częsty objaw zbyt niskiego stężenia pierwiastków we krwi. Wbrew pozorom nie należy tego bagatelizować – niedobory minerałów zaburzają delikatną równowagę panującą w organizmie, a nawet mogą przyczyniać się do nadmiernego obciążenia niektórych narządów. Które pierwiastki są dla nas najważniejsze? Jak objawia się niedobór minerałów w organizmie?
Magnez nie bez przyczyny nazywany jest „cudownym pierwiastkiem”. Bierze udział w przemianach metabolicznych, dostarcza energię do mózgu i układu nerwowego, poprawia pamięć i koncentrację, a także obniża poziom stresu. Przede wszystkim odpowiada jednak za prawidłowe funkcjonowanie układu krążenia – wzmacnia serce i zapobiega tworzeniu się zakrzepów. Niedobór magnezu początkowo może być niezauważony – objawia się brakiem energii, większą nerwowością, nadpobudliwością i bólami głowy. Charakterystyczne jest także drżenie powiek, mrowienie w kończynach, skurcze mięśni i niemiarowe bicie serca. Bogatym źródłem magnezu są pestki dyni, migdały, kakao, szpinak, płatki owsiane i banany.
Żelazo
Żelazo to jeden z najważniejszych pierwiastków w naszym organizmie – od niego zależy między innymi prawidłowa praca serca, poziom czerwonych krwinek oraz natlenienie organizmu. Żelazo ma również wpływ na odporność oraz kondycję mięśni. Najczęstszym objawem niedoboru tego pierwiastka jest przewlekłe zmęczenie, apatia, bladość skóry, ból i pieczenie jamy ustnej, zawroty głowy i przyspieszone bicie serca. Najwięcej żelaza znajdziemy w wątróbce, mięsie wołowym i wieprzowym, żółtkach jaj, a także w soi, fasoli, natce pietruszki, szpinaku, brokułach i pieczywie pełnoziarnistym.
Potas jest niezbędny do prawidłowej pracy serca. Odpowiada za kurczliwość mięśni i metabolizowanie węglowodanów. Wspomaga też zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Jego niedobory objawiają się skurczami mięśni, obrzękami twarzy i kończyn, osłabieniem i zatrzymywaniem wody w organizmie. Zaniepokoić powinna nas też wysuszona skóra, trądzik i ogólne osłabienie (charakterystyczne jest niskie ciśnienie i niski poziom cukru we krwi). Na niedobory potasu narażone są osoby stosujące używki (kawa, alkohol, papierosy) czy leki moczopędne. Najwięcej tego cennego pierwiastka znajdziemy w pomidorach, brokułach, bananach, awokado, nasionach roślin strączkowych i pełnoziarnistych produktach zbożowych.
Wapń i fosfor
Wapń i fosfor są niezbędne dla mocnych zębów i kości – zmniejszają ryzyko osteoporozy. To jednak nie jedyna ich rola – są odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, krwionośnego i oddechowego. Biorą też udział w produkcji niezbędnych enzymów. Niedobór wapnia może objawiać się nadciśnieniem, a nawet niewielką arytmią serca. Zbyt niski poziom fosforu daje o sobie znać poprzez ból mięśni, a nawet kości, mrowienie i drętwienie kończyn. Najwięcej wapnia znajdziemy w produktach mlecznych, serach i rybach morskich, a fosforu w wątróbce, nabiale, otrębach pszennych i kaszy gryczanej.
Cynk i selen to pierwiastki kluczowe dla naszej odporności. Biorą udział w produkcji przeciwciał i pobudzają aktywność białych krwinek. Zwiększają też reaktywność układu immunologicznego, a więc przyczyniają się do szybszego zwalczania szkodliwych drobnoustrojów. Oba pierwiastki mają też wpływ na działanie układu krążenia i procesy metaboliczne. Niedobór cynku objawia się zmęczeniem, brakiem apetytu i pogorszeniem nastroju, a także złą kondycją skóry, włosów i paznokci. Z kolei zbyt małe stężenie selenu w organizmie skutkuje częstszymi infekcjami, a nawet zaburzeniami pracy serca. Warto wiedzieć, że zarówno niedobór, jak i nadmiar obu pierwiastków może być szkodliwy dla zdrowia. Dlatego ich suplementowanie nie jest zalecane bez wskazań lekarza. Bogatym źródłem cynku są jaja, ryby, mięso i grzyby. Duże ilości selenu znajdziemy w orzechach brazylijskich, brązowym ryżu, szparagach i drożdżach.
