Nowe zasady opieki zdrowotnej nad uczniami

Jak tłumaczy ministerstwo zdrowia, do tej pory zasady profilaktycznej opieki zdrowotnej nad uczniami rozrzucone były po wielu aktach prawnych o różnej randze. Nowa ustawa zbiera tę problematykę całościowo i wyznacza jednolite standardy.

Nowe prawo zapewnia każdemu uczniowi szkoły publicznej - podstawowej i średniej - możliwość skorzystania z opieki pielęgniarki i stomatologa. Precyzyjnie określa przy tym zasady współpracy i wymiany informacji pomiędzy personelem medycznym, rodzicami, dyrekcją szkoły i organami prowadzącymi placówkę.

Resort przekonuje, że w ten sposób spełnia wysuwany od lat postulat skoordynowania opieki sprawowanej nad dziećmi w szkołach.

- Minister zdrowia podejmuje działania dotyczące profilaktyki i promocji zdrowia. Dzięki nim system opieki zdrowotnej będzie bardziej efektywny, a dzieci będą bardziej bezpieczne w szkołach - mówiła Józefa Szczurek-Żelazko.

Ustawa wprowadza również obowiązek zapewnienia uczniom możliwości korzystania z opieki stomatologicznej. Jeśli w szkole nie ma gabinetu dentystycznego, szkoła będzie zawierała porozumienie z gabinetem zewnętrznym, który będzie udzielał świadczeń dla dzieci. Usługi będą finansowanych ze środków publicznych. 

- Gwarantujemy opiekę dentystyczną, w pełni bezpłatną, każdemu uczniowi. Dentysta przyjmie ucznia w gabinecie urządzonym w szkole, albo w pobliskiej przychodni, z którą szkoła podejmie współpracę. W tym drugim przypadku uczeń będzie przyjęty poza kolejnością - dodaje wiceminister Józefa Szczurek-Żelazko.

Uzupełniającym sposobem zapewnienia dzieciom dostępności świadczeń stomatologicznych są dentobusy. W 2017 r. Ministerstwo Zdrowia dokonało zakupu 16 dentobusów (po jednym dla każdego województwa). Dentobusy docierają zwłaszcza do mniejszych miejscowości, w których dzieci i młodzież mają utrudniony dostęp do świadczeń stomatologicznych w gabinetach stacjonarnych. Do tej pory dentobusy odwiedziły 1055 miejscowości w całym kraju, docierały głównie tam, gdzie nie ma stacjonarnych gabinetów.

Jednym z głównych założeń nowych przepisów jest określenie koordynującej roli pielęgniarki szkolnej. Według ustawy, to pielęgniarki i higienistki będą odpowiedzialne za profilaktyczną opiekę nad uczniami i integrację wszelkich działań podejmowanych dla zdrowia dzieci.

Pielęgniarka lub higienistka mają wspierać rodziców lub pełnoletnich uczniów w organizacji korzystania z profilaktycznych badań lekarskich, badań przesiewowych, przeglądów stomatologicznych czy szczepień ochronnych. Do zadań pielęgniarki i higienistki należy też czuwanie nad realizacją zaleceń lekarza podstawowej opieki zdrowotnej oraz dentysty. 

Ustawa przewiduje również, że w stanach nagłego zagrożenia zdrowia, podczas przewożenia ucznia karetką pogotowia, pielęgniarka lub higienistka może towarzyszyć dziecku w drodze do szpitala i w szpitalu - do czasu przybycia rodziców.  Decyzję o obecności pielęgniarki lub higienistki podczas transportu podejmie kierownik zespołu ratownictwa medycznego, po uzyskaniu zgody dyrektora szkoły.

Warto podkreślić, że pielęgniarka współpracuje z dyrektorem oraz pracownikami szkoły, ale nie jest pracownikiem szkoły. 

Ważną kwestią jest gwarancja praw ucznia jako pacjenta. Ustawa daje uczniom prawo do wyrażenia zgody na udzielanie świadczeń zdrowotnych oraz prawo do zachowania w tajemnicy informacji o stanie zdrowia. Pielęgniarki i higienistki szkolne mają przekazywać informacje dotyczące zdrowia uczniów w sposób zapewniający zachowanie tajemnicy.

Ustawa przewiduje, że świadczenia zdrowotne o charakterze profilaktycznym będą udzielane uczniowi, jeśli nie wyrazi on (bądź jego rodzice - w przypadku uczniów niepełnoletnich) sprzeciwu, natomiast leczenie stomatologiczne wymaga pisemnej zgody rodzica albo pełnoletniego ucznia. 

Stan opieki zdrowotnej nad uczniami będzie stale monitorowany. Zajmą się tym wojewodowie oraz Instytut Matki i Dziecka, który corocznie będzie opracowywał i przedstawiał Ministrowi Zdrowia informację o realizacji ustawy.  

Sara Bounaoui