O czym świadczą zimne stopy?
Prawie każdemu z nas zdarzyło się mieć zimne czy wręcz lodowate stopy. Nie ma nic w tym dziwnego, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, kiedy są objawem chwilowego wychłodzenia z powodu niskich temperatur. Jednak gdy uczucie zimnych stóp utrzymuje się dłużej, a nawet w ciepłe pory roku, może to świadczyć o poważnych problemach ze zdrowiem. Wiecznie zmarznięte stopy mogą świadczyć m.in. o zakrzepicy, cukrzycy, niedoczynności tarczycy czy chorobie Buergera. Co jeszcze mogą oznaczać zimne stopy? Kiedy ten objaw powinien nas zaniepokoić i w czym upatrywać się jego przyczyny?
Uczucie zimnych stóp, często w parze ze zmarzniętymi dłońmi, pojawia się najczęściej w okresie jesienno-zimowym, kiedy znacząco spada temperatura otoczenia. Podczas zimna dochodzi do skurczu drobnych tętniczek stóp i rąk, co przyczynia się do ich niedokrwienia. Ponadto organizm skupia się na ogrzaniu narządów wewnętrznych i wysyła tam największe ilości krwi. To prowadzi do wychłodzenia najbardziej oddalonych od serca i najmniej ukrwionych części ciała, czyli dłoni i stóp. Przypadłość najczęściej dotyka osób szczupłych i wysokich, a także tych z niskim ciśnieniem. Jest to normalna, fizjologiczna reakcja organizmu i takie chwilowe wychłodzenie stóp nie powinno niepokoić. Jednak problem pojawia się, gdy uczucie zimna nie ustępuje przez dłuższy czas i utrzymuje się przez cały rok, nawet w upalne dni. Wiecznie zmarznięte stopy mogą wtedy świadczyć o poważnych schorzeniach.
Zimne stopy a problemy z krążeniem krwi
Najbardziej niepokojącą przyczyną zimnych stóp mogą być zaburzenia krążenia krwi. Chwilowe niedokrwienie kończyn nie jest niczym niepokojącym, ale gdy uczucie zimnych stóp pojawia się dopiero w późniejszym wieku lub zbyt długo się utrzymuje, może to świadczyć o nieprawidłowej cyrkulacji krwi. Może to być objaw zakrzepicy żył głębokich, w wyniku której w żyłach tworzą się zakrzepy. Mogą one w każdej chwili się oderwać i płynąc w kierunku naczyń płucnych utworzyć zator, co grozi śmiercią. Warto wiedzieć, że zakrzepica przez długi czas może przechodzić bezobjawowo, więc lepiej nie lekceważyć nawet najmniejszych sygnałów wysyłanych przez organizm. Jeśli nagminnie marzną nam stopy bez żadnej przyczyny, warto udać się do lekarza, który ustali podłoże problemu. Lodowate stopy mogą być także symptomem miażdżycy, niedokrwistości (anemii), niedociśnienia (hipotonii), choroby Buergera (zakrzepowo-zarostowego zapalenia naczyń).
Jedną z chorób układu krążenia krwi, która objawia się marznięciem kończyn jest zespół Raynauda, nazywany chorobą zimnych stóp. Polega na nadmiernych reakcjach naczynioruchowych na różnego rodzaju bodźce takich jak zimno, stres i zdenerwowanie, wypalenie papierosów lub wypicie mocnej kawy. Powodują one skurcz naczyń krwionośnych i zmniejszenie ukrwienia palców. Spada ich temperatura, co daje uczucie zimna. Stopy stają się woskowobiałe, a następnie sinieją, czemu towarzyszy drętwienie nóg. Schorzenie występuje u około 1-15 proc. populacji, zazwyczaj między 15. a 45. rokiem życia. Szczególnie dotyka młode kobiety, często z niskim ciśnieniem i współistniejącą migreną.
Zimne stopy a choroby metaboliczne
Przyczyną zimnych stóp mogą być także choroby metaboliczne. Często jest to niedoczynność tarczycy, gdyż jej hormony kontrolują metabolizm i temperaturę ciała. Gdy jest ich za mało, dochodzi do wychłodzenia najbardziej oddalonych od serca części ciała, czyli dłoni i stóp. Zmarznięte stopy mogą świadczyć także o cukrzycy. U niektórych chorych pojawia się neuropatia, czyli uszkodzenie nerwów. Dochodzi do zakłóceń czucia dłoni i stóp, w wyniku czego pojawia się uczucie zimna i mrowienia.
Inne choroby objawiające się zimnymi stopami
Zimne stopy mogą być również objawem chorób tkanki łącznej, np. tocznia trzewnego, reumatoidalnego zapalenia stawów czy zapalenia skórno-mięśniowego. Ponadto uczucie zmarzniętych kończyn może towarzyszyć chorobom krwiotwórczym, m.in. białaczce, chłoniakowi czy szpiczakowi mnogiemu. Przyczyną problemu są także schorzenia neurologiczne lub choroby infekcyjne (wirusowe zapalenie wątroby).
Uczucie zimnych stóp nie musi być objawem poważnych chorób, ale jego ryzyko mogą zwiększać nałogi i stres. W przypadku dużych emocji i niepokoju dochodzi do wyrzutu adrenaliny i przekierowania krwi do ważnych narządów, a w efekcie niedokrwienia kończyn. Tak samo jest z paleniem papierosów, gdyż nikotyna działa podobnie do adrenaliny i silnie obkurcza naczynia krwionośne. Zmniejsza przez to stężenie krwi w dłoniach i stopach, przez co spada ich temperatura.
Złe nawyki
Do słabszego krążenia w kończynach i ich wychłodzenia może dojść również z powodu naszych nieświadomych nawyków. Przepływ krwi blokują np. za ciasne skarpetki (zwłaszcza ze ściągaczem), podkolanówki lub pończochy samonośne. Gdy czujemy, że coś nas uciska, od razu powinniśmy to poluźnić lub zdjąć. Zaburzony przepływ krwi występuje również w przypadku długotrwałego siedzenia lub stania. Wtedy również często pojawia się uczucie zimnych stóp. Aby się przed tym ustrzec, warto podczas siedzenia wykonywać co jakiś czas ćwiczenia stóp, a podczas stania przenosić ciężar z nogi na nogę i wspinać się na palcach.
