Podostre zapalenie tarczycy: Przyczyny, objawy i leczenie
Podostre zapalenie tarczycy to choroba, która najczęściej atakuje młode i dojrzałe kobiety. Objawia się gorączką i złym samopoczuciem, a także charakterystycznym bólem i obrzękiem szyi. Przyczyną może być pozornie niegroźna infekcja wirusowa. Podostre zapalenie tarczycy zazwyczaj występuje wiosną i jesienią, często mylone jest ze zwykłą infekcją górnych dróg oddechowych. Lekarze alarmują, że obecnie zwiększa się liczba pacjentów, u których schorzenie jest powikłaniem po zakażeniu nowym koronawirusem. Tymczasem nieleczony stan zapalny tarczycy może doprowadzić do przewlekłej niedoczynności i groźnych zaburzeń hormonalnych. Sprawdź, jak objawia się podostre zapalenie tarczycy i na czym polega leczenie.
Podostre zapalenie tarczycy (inaczej choroba Quervaina) to schorzenie, które najczęściej atakuje kobiety między 30. a 50. rokiem życia. Jego przyczyną zazwyczaj jest infekcja wirusowa: zakażenie wirusem świnki, odry czy grypy, a także przebyta wcześniej infekcja górnych dróg oddechowych. Obecnie schorzenie wymienia się też jako powikłanie po Covid-19. Podłoże choroby Quervaina nie zostało dokładnie określone, ale podejrzewa się, że stan zapalny tarczycy rozwija się na skutek silnej walki układu odpornościowego z patogenem. W efekcie dochodzi do zniszczenia miąższu tarczycy i gwałtownego uwolnienia produkowanych i magazynowanych w gruczole hormonów. Prowadzi to do objawów nadczynności tarczycy. U większości osób objawy mijają samoistnie i dochodzi do krótkotrwałej niedoczynności tarczycy. Konieczne jest jednak odpowiednie leczenie.
Choroba Quervaina często poprzedzona jest infekcją górnych dróg oddechowych lub chorobą zakaźną. Jej pierwsze objawy to silny ból szyi w przedniej części, który promieniuje na uszy, żuchwę, a nawet klatkę piersiową. Szyja może być także opuchnięta, a ból narasta w trakcie połykania pokarmów czy kręcenia głową. Inne symptomy podostrego zapalenia tarczycy to ogólne osłabienie, wysoka gorączka oraz bóle mięśniowo-stawowe. Charakterystyczne są również fazy choroby. W pierwszych kilku tygodniach pojawiają się objawy nadczynności tarczycy (gruczoł na skutek stanu zapalnego wydziela zmagazynowane hormony): nadmierna potliwość, bezsenność, nadpobudliwość nerwowa, chudnięcie, drżenie rąk i kołatanie serca. U jednej trzeciej pacjentów po tym etapie choroba Quervaina przekształca się w tymczasową niedoczynność tarczycy. Objawia się ona przybieraniem na wadze, opuchlizną twarzy, zmęczeniem, sennością, zaparciami i wysuszeniem skóry (zwłaszcza na łokciach i kolanach). Podostre zapalenie tarczycy zazwyczaj mija samoistnie, jednak w zależności od nasilenia objawów konieczne może być specjalistyczne leczenie.
Diagnostyka choroby Quervaina opiera się na badaniu fizykalnym (lekarz jest w stanie określić powiększenie tarczycy za pomocą dotyku), USG tarczy, a także diagnostyce laboratoryjnej (badaniu krwi) i biopsji cienkoigłowej, w trakcie której pobiera się maleńki fragment wnętrza gruczołu.
Podostre zapalenie tarczycy najczęściej mija samoistnie po 4-6 miesiącach. W początkowych fazach konieczne może być jedynie przyjmowanie niesteroidowych środków przeciwzapalnych, które obniżają gorączkę i zwalczają uciążliwy ból szyi. Pomocne są również okłady na szyję z dwuprocentowego spirytusu salicylowego. W bardziej zaawansowanych przypadkach stosuje się też sterydy oraz syntetyczne hormony (lewotyroksynę). U 10-15 proc. pacjentów choroba przekształca się w przewlekłą niedoczynność tarczycy, przez co wymaga stałego przyjmowania hormonów.
