Prawdy i mity o Hashimoto i zapaleniu tarczycy
Choroby tarczycy są coraz częstsze – szczególnie wśród kobiet. Sprawdź, czy to, co wiesz na temat tych dolegliwości, zgodne jest z rzeczywistością.
Każde zapalenie tarczycy to Hashimoto: Mit
Określenie Hashimoto dotyczy jedynie autoimmunologicznego (czyli wynikającego z agresywnej reakcji układu immunologicznego wobec własnych komórek) zapalenia tarczycy określonego typu. Tymczasem proces zapalny tego narządu może też zostać wywołany np. wirusem albo bakterią. Hashimoto nie jest też jedynym typem zapalenia tarczycy mającym podłoże autoimmunologiczne. Inne typy zapaleń tarczycy z autoagresji to m.in. choroba Gravesa-Basedova, zapalenie tarczycy polekowe (wywołane jodem albo zażywaniem leku nasercowego zawierającego substancję amiodaron) czy też zapalenie tarczycy poporodowe.
O rozpoznaniu Hashimoto mówimy, jeśli badanie krwi wykaże podwyższenie poziomu przeciwciał anty-TPO (przeciwko peroksydazie tarczycowej) oraz podwyższone (albo w górnej granicy normy), a czasem obniżone TSH. Wtedy w opisie badania USG tarczycy pojawi się słowo "hipoechogeniczność". Jednak diagnoza nie zawsze jest prosta i może ją postawić jedynie lekarz.
Za niedoczynność tarczycy odpowiada brak jodu: Mit
Przyczyną niedoczynności (czyli wytwarzania niedostatecznej ilości hormonów przez tarczycę) może być niedobór jodu, jednak w Polsce od czasu, gdy sprzedawana w sklepach sól jest jodowana - niemal się to nie zdarza). Niedoczynność tarczycy może też być efektem choroby Hashimoto i taka jest przyczyna choroby w 80 proc. przypadków.
Niedoczynność tarczycy może też być wrodzona (np. u dziecka w sytuacji, gdy na niedoczynność chorowała matka i nie była odpowiednio leczona). Przyczyną niedoczynności tarczycy może być także jej wycięcie albo napromieniowanie, np. przy leczeniu nowotworów (a także napromieniowanie narządów leżących w jej pobliżu np. szyi, piersi).
Nadczynność tarczycy można łatwo pomylić z innymi chorobami: Prawda
Gdy tarczyca produkuje za dużo hormonów (tyroksyny i trójjodotyroniny), organizm jest pobudzony. Osoba z nadczynnością może np. cierpieć na bezsenność albo być wybuchowa i drażliwa, ale także mieć ataki paniki. Zdarza się więc czasem, że nadczynność mylona jest z depresją albo nerwicą.
Charakterystycznym objawem wywoływanym przez nadmiar hormonów tarczycy jest szybkie bicie serca (czasem nawet ponad 100 uderzeń na minutę), ponieważ jednak wysoki puls może też świadczyć o niewydolności serca, osoby cierpiące na nadczynność tarczycy są często kierowane do kardiologa. U osób chorych na nadczynność często podejrzewa się nowotwory, bo nadmiar hormonów tarczycy powoduje zwykle utratę wagi, a taki sam objaw może świadczyć także o procesie nowotworowym w organizmie.
Nadmiar glutenu w diecie to przyczyna chorób tarczycy: Mit
Gluten nie jest przyczyną tej choroby tarczycy, jednak istnieje podejrzenie, że czasem może zaostrzyć objawy choroby Hashimoto (nie ma na to jednak wiarygodnych dowodów naukowych). Najlepszym sposobem na sprawdzenie, czy nadmiar glutenu nam szkodzi, jest znaczne ograniczenie produktów, które go zawierają (szczególnie więc tych, które zrobione są z mąki pszennej, jak pieczywo, makarony, ciasta itp.) i zaobserwowanie, czy po takiej zmianie czujemy się lepiej.
Ważne: Osoby leczone na Hashimoto nie powinny zażywać leków i suplementów zawierających jod.
Chorobę Hashimoto można wyleczyć: Mit
Choroba Hashimoto jest nieuleczalna. Oznacza to, że leczenie trzeba prowadzić do końca życia. W terapii stosuje się syntetyczny hormon tarczycy (tyroksynę) w postaci soli sodowej lewoskrętnej tyroksyny popularne preparaty to: Euthyrox, Eltroxin, Letrox). Dawka leku jest ustalana indywidualnie i zależy zarówno od tego, jak duży jest niedobór hormonów tarczycy, jak i od wagi leczonej osoby.
Hormonów tarczycy nie przyjmujemy z jedzeniem: Prawda
Tabletki z lewotyroksyną zażywamy albo na pół godziny przed śniadaniem, albo wieczorem, przynajmniej dwie godziny po ostatnim posiłku. Lek przyjmowany z jedzeniem wchłania się bowiem w niewystarczającym stopniu. Tabletki popijamy wodą, a nie sokiem, kawą czy herbatą - bo składniki tych napojów także mogą wpłynąć na sposób, w jaki lek się wchłania. W wyrównywaniu niedoboru hormonów tarczycy bardzo istotna jest również regularność stosowania preparatu. Warto zatem zażywać leki każdego dnia o tej samej porze.
Katarzyna Janosik Konsultacja: Dr Dagmara Gralak-Łachowska specjalista chorób wewnętrznych AMEDS Centrum Medyczne
