Prawdy i mity o hormonach

Zmieniający się poziom hormonów płciowych wpływa na nastrój i samopoczucie kobiety.

PRAWDA. Podczas cyklu, który zwykle trwa od 25 do 31 dni, poziom hormonów to podnosi się, to opada. Od tego zależy, czy kobieta jest nerwowa, szczęśliwa, czy też przygnębiona, a nawet jaki kolor bluzki wybierze. W tej grze udział biorą estrogeny i progesteron. Wspiera je hormon przysadki mózgowej folikostymulina (FSH), który pobudza wzrost pęcherzyków w jajniku oraz luteina (hormon luteinizujący - LH), sterująca

Estrogeny decydują o prawidłowym rozwoju organizmu kobiety.

PRAWDA. Jeżeli jajniki produkują odpowiednią ilość estrogenów, bez zakłóceń przebiega proces dojrzewania, a następnie cykl miesiączkowy. Estrogeny gwarantują także piękny wygląd skóry. Pod ich wpływem powstaje m.in. kwas hialuronowy, który nawilża i hamuje rozwój zmarszczek. Hormony te sprzyjają też wytwarzaniu kolagenu, dzięki któremu skóra pozostaje elastyczna i jędrna. By długo zachować właściwy poziom estrogenów, należy jeść soję i... uprawiać seks.

Terapię hormonalną można stosować w każdym okresie życia dojrzałej kobiety.

FAŁSZ. Najlepiej rozpocząć ją przed ostatnią w życiu miesiączką, gdy tylko ujawnią się objawy przekwitania. Włączanie hormonów po kilku latach od ostatniej miesiączki nie ma żadnego sensu i może wyrządzić więcej złego niż dobrego. Terapii hormonalnej nie powinno się stosować zbyt długo. Najlepiej przez 5 lat, gdy objawy menopauzy są najsilniejsze. Dłuższe stosowanie może zwiększać ryzyko raka sutka. Po sześćdziesiątce należy powoli, w porozumieniu z lekarzem, odstawiać hormony.

Do badań hormonalnych należy się specjalnie przygotować.

FAŁSZ. Nie trzeba. Można być po śniadaniu, wypiciu kawy itp. Aby lekarz mógł prawidłowo zinterpretować wynik, musi jedynie znać dzień cyklu i godzinę, o której zgłosimy się do laboratorium. Niektóre hormony cechuje bowiem tzw. zmienność dobowa, np. jeżeli poziom prolaktyny będzie oznaczony wcześnie rano, jej stężenie będzie wysokie.

Wysoki poziom prolaktyny może być przyczyną trudności z zajściem w ciążę.

PRAWDA. Poziom prolaktyny, hormonu odpowiedzialnego za rozwój gruczołu piersiowego, a pod koniec ciąży i w czasie karmienia dziecka piersią - za produkcję pokarmu, może decydować o płodności. Stężenie hormonu zwiększa się pod wpływem stresu, przepracowania lub zbyt intensywnego stylu życia. A gdy utrzymuje się na wysokim poziomie może utrudniać zajście w ciążę. Mówiąc inaczej, wysoki poziom hormonu jest naturalną ochroną przed kolejną ciążą.

Organizm kobiety nie wytwarza testosteronu.

FAŁSZ. Ten typowo męski hormon wytwarzany jest także, chociaż w zdecydowanie mniejszych ilościach, przez jajniki i nadnercza u pań. U kobiet w wieku rozrodczym ilość testosteronu jest 10-20 razy mniejsza niż u mężczyzn. Nadmiar hormonu w organizmie kobiety prowadzi do nadmiernego owłosienia twarzy i tułowia, łojotoku, trądziku oraz wypadania włosów (tzw. łysienie męskiego typu).

W okresie menopauzy bez porozumienia z lekarzem można stosować fitoestrogeny.

FAŁSZ. Niezależnie od tego, kiedy i dlaczego kobieta sięga po fitoestrogeny, powinna swoją decyzję omówić z ginekologiem. Chociaż są to łagodne środki, można je przedawkować. Wtedy mogą wystąpić nudności, bóle głowy, a nawet plamienia z dróg rodnych. Fitoestrogeny działają podobnie jak naturalne estrogeny. U niektórych pań łagodzą nienasilone objawy menopauzy.

Obfite krwawienia u kobiet zbliżających się do menopauzy są skutkiem zaburzeń hormonalnych.

PRAWDA. Pod wpływem niedoborów hormonalnych błona śluzowa macicy robi się grubsza, co też jest powodem obfitszego krwawienia. Niższy poziom estrogenów zakłóca pracę ośrodka termoregulacji znajdującego się w podwzgórzu, co odczuwamy jako napady gorąca lub zimna.