Przechytrzyć złe geny

Chciałabyś uniknąć problemów zdrowotnych nękających Twoich rodziców? Obawiasz się jednak, że możesz być na nie podatniejsza z racji pokrewieństwa? To uzasadniony niepokój, ale nie jesteś skazana na choroby, na które cierpieli twoi krewni. Choć na geny nie masz wpływu, to możesz wpływać na inne czynniki - w przypadku wielu chorób ogromną rolę odgrywają środowisko, styl życia i dieta.

Jedną z chorób, do których skłonności dziedziczymy, a które możemy "hamować" lub - przeciwnie - "hodować", jest cukrzyca typu 2. To ta forma choroby, która rozwija się z wiekiem i nie wymaga zażywania insuliny. I choć nie możemy nic zrobić, aby uniknąć cukrzycy typu 1, to tej typu 2 można zapobiegać. Naukowcy uważają, że jest ona związana zarówno z dziedzictwem genetycznym, jak i ze stylem życia. Do najważniejszych elementów profilaktycznych należą: właściwa dieta, codzienna dawka ruchu i utrzymywanie prawidłowej wagi ciała.

Właściwa dieta obowiązuje dzieci cukrzyków przez całe życie. Należy unikać w niej dużych ilości tłuszczu, cukru, prostych węglowodanów. I alkoholu - niszczy trzustkę. Omijamy pokarmy powodujące gwałtowny wzrost poziomu cukru we krwi, a więc produkty o tzw. wysokim indeksie glikemicznym. Dbamy o to, by na naszych stołach gościły te o niskim indeksie glikemicznym - stopniowo uwalniają cukry i na długi czas zaspokoją głód.

Genetycznie uwarunkowana wydaje się również choroba niedokrwienna serca, prowadząca nawet do zawału. Jeśli w naszej rodzinie występowały przypadki chorób serca i naczyń, koniecznie zadbajmy o ten aspekt zdrowia! Jeśli palimy, natychmiast rzućmy ten nałóg. Utrzymujmy smukłą sylwetkę. Kontrolujmy też poziom cholesterolu. Jeśli jest za wysoki, bierzmy statyny (leki, które obniżają cholesterol), gdy jest w normie - dbajmy, by nasza dieta go nie podnosiła. Oznacza to rozstanie z tłustym mięsem, smalcem, masłem, śmietaną.

Trzeba kontrolować ciśnienie krwi. Po pierwsze, przyczynia się do rozwoju chorób serca. Po drugie, samo nadciśnienie to choroba, do której możemy mieć dziedziczne skłonności, a której można uniknąć dzięki trybowi życia. W tym celu używajmy jak najmniej soli i zdecydowanie ograniczmy spożywanie alkoholu (obie substancje podnoszą ciśnienie). Uwaga: mnóstwo soli kryje się w kupowanych gotowych potrawach i wędlinach! Dieta powinna zawierać dużo owoców i warzyw, a mało tłuszczu, zwłaszcza zwierzęcego.

Podłoże genetyczne może mieć choroba wrzodowa żołądka. Choć wywołuje ją bakteria (Helicobacter pylori), to nie wszyscy zakażeni nią chorują na wrzody. Prawdopodobnie jest to związane z tym, że u niektórych żołądek produkuje więcej kwasu solnego niż u innych - a kwas w nadmiarze może uszkadzać śluzówkę żołądka, co pozwala wrzodom się rozwijać. Ilość produkowanego kwasu może być uwarunkowana skłonnościami rodzinnymi. Wrzody częściej atakują osoby z grupą krwi 0 - a grupa krwi to też genetyczne dziedzictwo. W zapobieganiu wrzodom pomaga lekkostrawna dieta, unikanie ostrych przypraw, kawy, alkoholu, słodyczy, stresu i leków, które uszkadzają śluzówkę (np. aspiryna). Konieczne jest rzucenie palenia.

Dziedziczna jest skłonność do żylaków. Dziedziczymy predyspozycje do słabych naczyń. Jeśli więc mamy uczucie ciężkich nóg i ich obrzęk na koniec dnia, bolesne kurcze łydek, zwłaszcza nocą, zróbmy badanie przepływów żylnych. Znając stan żył, można zmienić styl życia (nie stać długo w bezruchu, nie zakładać nogi na nogę, nie narażać nóg na wysoką temperaturę, nie chodzić w butach na wysokich obcasach, itp.). Nosić specjalne skarpetki lub rajstopy.