Przewlekła choroba nerek: Przyczyny, objawy i leczenie
Szacuje się, że aż 600 mln osób na całym świecie, a w Polsce ponad 4 mln zmaga się z przewlekłą chorobą nerek (PChN). Niestety aż 95% przypadków w naszym kraju zostaje wykrytych dopiero, gdy dochodzi do skrajnej niewydolności tych narządów, co zazwyczaj kończy się przedwczesną śmiercią. Choroba rozwija się latami i długo nie daje żadnych objawów, często jest jednak powikłaniem innych schorzeń przewlekłych, np. cukrzycy i nadciśnienia. Dlatego tak ważne są regularne badania kontrolne, które pozwolą szybko wykryć "cichego zabójcę nerek".
Składniki
Czym jest przewlekła choroba nerek i jakie są jej przyczyny?
Przewlekła choroba nerek (PChN) polega na trwałym uszkodzeniu lub zmniejszeniu nefronów, z których zbudowane są nerki. O chorobie mówi się, kiedy uszkodzenie nerek trwa dłużej niż 3 miesiące. PChN rozwija się zazwyczaj przez 10 lat i ma charakter postępujący, przy czym do największych uszkodzeń dochodzi na samym początku choroby. Nerki ulegają stopniowemu zwapnieniu i coraz gorzej pełnią swoje funkcje (oczyszczanie krwi, usuwanie zbędnych produktów przemiany materii, usuwanie toksyn i resztek substancji chemicznych, np. leków, regulowanie poziomu niektórych pierwiastków w organizmie oraz wydzielanie hormonów).
Przyczyną przewlekłej choroby nerek często są powikłania innych chorób, najczęściej cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i miażdżycy. Do uszkodzeń narządów prowadzi też kłębuszkowe zapalenie nerek, kamica nerkowa oraz wielotorbielowate zapalenie nerek.
Składniki
Objawy przewlekłej choroby nerek
Przewlekła choroba nerek latami nie daje żadnych charakterystycznych objawów. Jeśli spowodowana jest nadciśnieniem tętniczym lub cukrzycą, w moczu pojawiają się nieliczne albuminy. Chory częściej oddaje też mocz w nocy. W przypadku stanu zapalnego nerek w moczu obecne jest białko i krew, a ciśnienie tętnicze bardzo wzrasta. Z czasem widoczne stają się obrzęki na ciele, zwłaszcza w obrębie nóg. Inne objawy, które zazwyczaj bagatelizujemy, to uczucie osłabienia, utrata apetytu i dziwny smak potraw, nudności i wymioty, przebarwienia skóry, bóle w klatce piersiowej, mrowienie i świąd skóry.
PChN wyniszcza nie tylko nerki. Niedostateczne filtrowanie krwi i słabsze usuwanie toksyn, a także brak zachowanej równowagi niektórych pierwiastków (przede wszystkim sodu i potasu) obciąża serce i inne narządy. Może być przyczyną zawału czy udaru, a także zaburzeń układu nerwowego.
Składniki
Leczenie przewlekłej choroby nerek
Podstawą diagnostyki chorób nerek są badania moczu i krwi. Zaburzenie pracy narządów stwierdza się na podstawie wskaźnika GFR, czyli stężenia kreatyniny w surowicy krwi w oparciu o wagę, wiek i płeć pacjenta. Wskaźnik wyższy niż 90 świadczy o prawidłowej pracy nerek. PChN stwierdza się, jeśli GFR wynosi mniej niż 60.
Niestety leczenie przewlekłej choroby nerek nie jest w stanie zregenerować narządów. Celem jest jedynie zahamowanie lub spowolnienie dalszych uszkodzeń za pomocą środków farmakologicznych i restrykcyjnej diety.
Przewlekła choroba nerek a dieta
Nie istnieje uniwersalna dieta idealna przy PChN, ponieważ choroba ma różne przyczyny. Inaczej powinien odżywiać się pacjent zmagający się także z nadciśnieniem i miażdżycą, a inaczej diabetyk. Dlatego dieta powinna być konstruowana indywidualnie. Warto jednak wiedzieć, że dużym obciążeniem dla nerek jest spożywanie białka. Dlatego powinno się ograniczać ilość spożywanego mięsa, ryb i warzyw strączkowych. Kluczowe jest też picie wody w takich ilościach, by mocz miał jasną barwę, oraz wykluczenie soli z diety (poniżej 5 mg na dobę).
