Przyczyny bólu trzustki
Ból trzustki zazwyczaj ma charakter nagły i ostry, zlokalizowany jest w górnej części brzucha i może promieniować do lewej łopatki. Nie powinno się go bagatelizować – to sygnał, że z gruczołem dzieje się coś niedobrego. Zazwyczaj przyczyną są stany zapalne trzustki, rozrastające się torbiele czy regularne nadużywanie alkoholu. Niestety, ból trzustki może też być skutkiem rozwijającego się nowotworu tego narządu. Sprawdź, jak rozpoznać ból trzustki, poznaj jego przyczyny i sposoby leczenia.
Trzustka to nieparzysty gruczoł znajdujący się w górnej części jamy brzusznej. W organizmie pełni wiele ważnych funkcji – wydziela hormony odpowiadające za utrzymywanie prawidłowego poziomu glukozy i bierze udział w procesach trawiennych. Produkuje sok trzustkowy, w którym znajdują się enzymy trawienne.
Ból trzustki jest charakterystyczny – pojawia się pod lewym żebrem, w górnej części brzucha. Często promieniuje też na plecy i lewą łopatkę. Trudno go przeoczyć – ma ostry, przeszywający charakter i może trwać nawet kilka godzin. Na podstawie tego, czy nawraca regularnie, czy po posiłku lub spożyciu alkoholu, można wstępnie ustalić jego przyczyny.
Przyczyny bólu trzustki
Przyczyn bólu trzustki może być wiele. Najczęściej to efekt stanu zapalnego tego narządu, powiększających się torbieli, infekcji wirusowych (np. świnki), mechanicznych urazów brzucha, a także przyjmowania niektórych leków (np. przeciwpadaczkowych lub moczopędnych). Na problemy z trzustką szczególnie narażone są też osoby nadużywające alkoholu. Ból pojawia się wtedy wkrótce po jego spożyciu.
Ból, który pojawia się nagle, narasta i utrzymuje przez kilka godzin, może oznaczać ostre zapalenie trzustki. Charakterystyczne są wtedy także wymioty, nudności i gorączka. Częstą przyczyną jest kamica żółciowa – trzustka łączy się z dwunastnicą za pomocą przewodów, dzięki którym przekazuje sok trzustkowy (niezbędny do trawienia tłuszczów). Gdy w przewodach tworzą się złogi (tzw. kamienie), sok wraca do trzustki i niszczy jej miąższ. W efekcie rozwija się stan zapalny.
Przewlekłe zapalenie trzustki
Przewlekłe zapalenie trzustki objawia się okresowymi i nawracającymi bólami tego narządu. W przebiegu choroby dochodzi do zwapnienia i częściowej niewydolności trzustki. Pacjenci skarżą się również na problemy z trawieniem tłuszczów, tłuste biegunki, wymioty i zażółcenie skóry. Z czasem może dojść do rozwinięcia się cukrzycy. Chorzy szybko tracą na wadze w związku z zaburzeniami przyswajania składników odżywczych.
Bóle trzustki mogą być też związane z nowotworem tego gruczołu. Niestety, gdy się już pojawiają, często świadczą o zaawansowanym stadium choroby. Towarzyszy im uczucie pełności po posiłku, nudności, zanik apetytu i utrata masy ciała.
Diagnostyka i leczenie chorób trzustki
Podstawą diagnostyki chorób trzustki jest wywiad lekarski, a także badanie krwi – kluczowe jest oznaczenie amylazy i lipazy, czyli enzymów wydzielanych przez trzustkę. W przypadku podejrzenia nowotworu konieczne jest wykonanie rezonansu magnetycznego lub tomografii komputerowej, a także oznaczenie markerów nowotworowych.
Leczenie bólu trzustki uzależnione jest od jego przyczyn. Ostre zapalenie trzustki wymaga hospitalizacji, a pacjentowi podaje się leki blokujące wydzielanie enzymów. W przypadku przewlekłego stanu zapalnego niezbędna jest dieta niskotłuszczowa oraz przyjmowanie syntetycznych enzymów trzustki. Zdarza się, że konieczne jest usunięcie fragmentu gruczołu.
