Rośliny, które pylą zimą

W naszej szerokości geograficznej wyróżnia się około 20 gatunków roślin, które mogą powodować alergię o różnych porach roku. Cztery z nich: leszczyna, brzoza, olcha i wierzba charakteryzują się najmocniejszym i bardzo negatywnym działaniem na alergików. Wbrew pozorom termin ich pylenia przypada nie wiosną, ale zimą. Dlatego od stycznia część wrażliwszych i podatnych na alergię osób może odczuwać nieprzyjemne dolegliwości.

Leszczyna pospolita jest pokaźnym krzewem należącym do rodziny brzozowatych. Osiąga imponujące rozmiary, bowiem może mieć nawet pięć metrów wysokości. Najbardziej znana jest ze swoich owoców, które pojawiają się na leszczynie od września do października (potocznie są nazywane orzechami laskowymi). Roślina zakwita bardzo wcześnie: pierwsze kwiatostany budzą się do życia już w styczniu. Ich ciekawy, podłużny wygląd, sprawia ogromny problem dla alergików, ponieważ może wywoływać nieprzyjemne odczucia, które nasilają się najbardziej w lutym. Leszczyna przestaje kwitnąć z końcem marca.

Olcha jest drzewem, które - podobnie jak leszczyna - zaliczane jest do rodziny brzozowatych. Jej drewno jest cenione w wielu gałęziach przemysłu: doskonale nadaje się do budowy łodzi i jachtów, a łatwość jej obróbki zyskało uznanie wśród lutników, dlatego często wytwarzane są z niej np. korpusy gitar. Olcha posiada charakterystyczne kwiatostany, określane jako podłużne kotki. Pojawiają się w lutym i właśnie w tym miesiącu można zaobserwować największe stężenie ich pyłków w powietrzu. Pylenie kończy się zazwyczaj w kwietniu.

Wierzba jest mocno związana z polskim folklorem. Często kojarzy się z wiejskim krajobrazem, gdzie jej charakterystyczne i przycięte pnie porastają miedze i rowy wzdłuż dróg. Wiele z gatunków, a w Polsce występuje ich około 30, porasta skwery i parki. Charakteryzuje się intensywnym przyrostem: niektóre z jej charakterystycznych wiotkich łodyg osiągają kilka metrów długości. Późną zimą, kiedy temperatura wzrasta, pojawiają się charakterystyczne kwiatostany, które potocznie nazywane są "baziami". Niestety, choć są często zwiastunem wiosny, mogą przysporzyć alergikom niemałego kłopotu.

Brzoza jest jednym z najbardziej charakterystycznych drzew w naszej florze. Osiąga pokaźne rozmiary i odznacza się na tle innych roślin białą, popękaną korą. Jej drewno jest bardzo plastyczne i giętkie, więc znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach: meblarstwie, tokarstwie i przemyśle spożywczym. Z brzozy pozyskuje się sok, zwany oskołą, który służy do produkcji napojów i suplementów diety. Choć brzoza wykazuje się szerokim wachlarzem możliwości - niestety - jest udręką dla alergików, ponieważ pyli od lutego do maja.

Uczulenie na pyłki objawia się w niezbyt oczywisty sposób. Często charakterystyczne objawy zrzucane są na karb infekcji, takich jak przeziębienie czy grypa. Przede wszystkim pojawiają się katar, kichanie oraz zaczerwienienie nosa i oczu. Część osób skarży się świąd, a także nadmiar przezroczystej wydzieliny wypływającej z nosa. Oprócz nich alergie na pylenie objawiają się wysypką na skórze, chrapaniem, niepokojem, zaburzeniami snu, zmęczeniem i problemami z koncentracją.

Nie sposób uniknąć alergenów pochodzących z roślin, ponieważ ich pylenie jest bardzo intensywne i bardzo szybko roznoszą się w powietrzu. Dlatego można, po konsultacji z lekarzem, stosować leki odczulające, a także unikać kontaktu z alergenami. Osoby wrażliwe powinny rzadziej wietrzyć pomieszczenia w ciągu dnia, a także chronić błony śluzowe oczu (przez które mogą pyłki się przedostawać do organizmu) poprzez noszenie okularów, np. przeciwsłonecznych. Warto również płukać nos roztworem soli fizjologicznej, a po przyjściu do domu zmienić ubranie i, w miarę możliwości, obmyć ciało.