Siedem rzeczy, których nie wiesz o mammografii, a powinnaś!
Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem u kobiet. Według danych Eurocare, Polska i Czechy znajdują się na ostatnim miejscu w Europie pod względem odsetka chorych przeżywających pięć lat. Szanse wyleczenia ma 43% chorych (w USA aż 73%).
Kiedy myślimy o diagnostyce raka piersi, do głowy przychodzą nam dwa badania: USG piersi oraz mammografia. Najwięcej kontrowersji wzbudza właśnie mammografia - kobiety często boją się tego badania, a wiedza o nim bywa szczątkowa i pełna szkodliwych mitów. Oto siedem rzeczy, których nie wiesz o mammografii, a powinnaś!
Mammografia to radiologiczna metoda badania piersi u kobiet. Badanie polega na wykonaniu serii zdjęć sutka przy użyciu promieni rentgenowskich. Obecnie mammografia uznawana jest za najlepszą metodę wykrywania raka piersi u kobiet powyżej 40. roku życia oraz najskuteczniejsze badanie przesiewowe u kobiet w wieku 50-69 lat. Mammografia pozwala na wykrycie zmian w bardzo wczesnym stadium zaawansowania.
To jedno z najczęściej zadawanych przez kobiety pytań. By badanie mammograficzne było dokładne, a ryzyko przeoczenia zmiany jak najmniejsze, pierś musi być spłaszczona. Może to powodować lekki ból, szczególnie u kobiet, które pierwszy raz poddają się temu zabiegowi - nie wiedzą czego się spodziewać, a stres zwiększa ich wrażliwość na bodźce. Kobiety, które mają wyjątkowo delikatne piersi powinny zaplanować badanie w tej fazie cyklu, kiedy są one mniej wrażliwe na ucisk i... postarać się zrelaksować.
Mammografia to proste i szybkie badanie. Co ważne, nie wymaga żadnego dodatkowego przygotowania. Kobiety miesiączkujące powinny wybrać na badanie czas pomiędzy 5 a 12 dniem cyklu. Pacjentki po menopauzie mogą zgłosić się na badanie w dowolnie wybranym przez siebie terminie. W dniu badania nie należy używać dezodorantów, balsamów oraz kosmetyków z zawartością talku.
USG piersi powinno być wykonywane od 30. roku życia raz w roku. W przeciwieństwie do mammografii badanie to umożliwia szybkie zakwalifikowanie charakteru zmiany - lekarz jest w stanie określić, czy zmiana jest łagodna, czy mamy do czynienia z guzem nowotworowym. USG nie jest jednak w stanie zobrazować mikrozwapnień, czyli pierwszych objawów raka. Badanie jest całkowicie bezpieczne i może być wykonywane również u kobiet w ciąży.
Mammografia pozwala określić charakter mikrozwapnień, będących najwcześniejszym objawem raka, nie zawsze jednak pozwala na odróżnienie zmian łagodnych od złośliwych. Mammografię wykonuje się zazwyczaj od 40 roku życia, nie częściej niż raz na dwa lata. Regularne badania przesiewowe obejmują kobiety między 50 a 69 rokiem życia.
Wręcz przeciwnie! Coraz częściej lekarze przekonują do niego również mężczyzn. Mammografia zalecana jest głównie pacjentom z grupy wysokiego ryzyka - pochodzenie, mutacje genetyczne i rak piersi w rodzinie to wystarczający powód, by poddać się badaniu. Mammografia u mężczyzn wygląda tak samo jak u kobiet, choć często jest dokładniejsza - mężczyźni mają bowiem zdecydowanie mniej tkanki gruczołowej niż kobiety.
Diagnoza raka piersi u mężczyzn następuje zdecydowanie później niż u kobiet - profilaktyka ma w tym wypadku ogromne znaczenie!
Badania nie pozostawiają wątpliwości - mammografia pełni wiodącą rolę we wczesnym wykrywaniu raka piersi. Mimo to, u połowy kobiet w Polsce raka piersi wykrywa się w III oraz IV stopniu zaawansowania klinicznego, a więc u chorych, u których szansa wyleczenia jest bardzo niska. Polskie standardy leczenia nie odbiegają istotnie od przyjętych w Europie - niska wyleczalność raka związana jest zawsze z wysokim zaawansowaniem choroby.
Bezpłatna mammografia wykonywana jest w Polsce u kobiet między 50. a 69. rokiem życia, raz na dwa lata. U kobiet obciążonych rodzinnie (również w wieku od 50. do 69. roku życia) badanie wykonywane jest raz w roku. Bezpłatna mammografia wykonywana jest bez skierowania!
