Skrzydlik oka: Przyczyny, objawy i leczenie

Skrzydlik to zwyrodnienie spojówki, które objawia się jej zgrubieniem – narośl przypomina skrzydło owada, stąd nazwa. Rozrasta się na spojówce, poczynając od części nosowej, i przechodzi na rogówkę – stopniowo zajmuje coraz większą część i jest widoczne w centrum oka. Skrzydlik oprócz nieestetycznych zmian wywołuje też szereg dolegliwości. W początkowym stadium objawia się pieczeniem, zaczerwienieniem i łzawieniem oka, a także uczuciem ciała obcego pod powieką. Z tego powodu wiele osób myli schorzenie z zapaleniem spojówek, jednak każda zmiana na gałce ocznej powinna nas zaniepokoić i skłonić do wizyty u okulisty. W zaawansowanym stadium skrzydlik może wywoływać światłowstręt i problemy z widzeniem (pogarsza się ostrość, a w gałce ocznej można odczuwać napięcie i ucisk), dlatego tak ważne jest szybkie wdrożenie leczenia oraz profilaktyka, która może uchronić przed nawrotem dolegliwości.

Skrzydlik powstaje na skutek rozrostu tkanek oka, jednak mechanizmy jego tworzenia wciąż nie są znane. Lekarzom udało się jednak wyodrębnić kilka czynników ryzyka, które sprzyjają powstawaniu zmiany zwyrodnieniowej spojówki. Jednym z nich jest częste przebywanie na zewnątrz i ekspozycja na słońce. Nie bez przyczyny skrzydlik nazywany jest "okiem surfera”" – znacznie częściej diagnozuje się go u osób żyjących w ciepłym klimacie i miejscach o dużym nasłonecznieniu. Szczególnie narażone są również osoby przebywające w zakurzonych, zapylonych lub zadymionych miejscach – np. robotnicy drogowi czy pracownicy przemysłowi. Do czynników ryzyka lekarze zaliczają także jasną karnację i jasną barwę oczu (wiąże się to z mniejszą tolerancją na promieniowanie UV), a także uwarunkowania genetyczne.

Leczenie skrzydlika najczęściej polega na stosowaniu kropli lub maści o właściwościach przeciwzapalnych, ważne jest też unikanie ekspozycji na słońce i zanieczyszczenia. Jeśli mimo to zmiana się powiększa, konieczny może być zabieg chirurgiczny, który wykonuje się w znieczuleniu miejscowym (czasem konieczne jest przeszczepienie fragmentu spojówki). Gojenie trwa około 6 tygodni, w trakcie których konieczne jest stosowanie kropli, maści i żeli o działaniu przeciwzapalnym i antybakteryjnym. W pierwszych dniach po zabiegu pacjent może odczuwać umiarkowany ból oka oraz światłowstręt.

Jak uchronić się przed skrzydlikiem?

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia skrzydlika lub jego nawrotu, przede wszystkim należy chronić oczy przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. Konieczne jest noszenie okularów (przeciwsłonecznych lub korekcyjnych) z filtrem UV lub przynajmniej nakryć głowy zasłaniających oczy (np. kapeluszy lub czapek z daszkiem). Osoby narażone na zanieczyszczenia powietrza w pracy powinny z kolei zostać wyposażone w specjalne gogle ochronne. Wskazane jest też regularne nawilżanie i oczyszczanie oczu kroplami (wystarczy zwykła sól fizjologiczna dostępna w każdej aptece).