Skuteczne kuracje na pleśniawki, afty, zajady i opryszczkę

Twój maluch nie ma apetytu, jest płaczliwy i zaczął gorączkować? Zanim wybierzesz się z nim do pediatry, dokładnie obejrzyj buzię dziecka. Może okazać się, że właśnie tam tkwi przyczyna złego samopoczucia brzdąca. Omawiamy najczęstsze zmiany, jakie mogą pojawić się jamie ustnej malucha.

To jedne z najczęściej występujących zmian. Zwykle pojawiają się na języku, podniebieniu oraz wewnętrznych stronach policzków.

● Jak wyglądają?

Mają postać niewielkich, białych plamek lub też nalotu (który po przetarciu gazikiem znika, ale tylko na chwilę). Wygląda to tak, jakby resztki twarożku lub mleka przykleiły się dziecku do policzków oraz podniebienia. Jeżeli pleśniawek jest dużo, malec odczuwa ból, może też nie mieć apetytu i być rozdrażniony.

● Dlaczego się pojawiają?

Przyczyną pleśniawek zazwyczaj jest infekcja grzybicza (tzw. kandydioza), wywołana przez drożdżaki. Dlatego też pleśniawki często występują u dzieci, które przeszły wcześniej kurację antybiotykową. Podawanie tego leku wyniszcza przyjazne, fizjologiczne szczepy bakterii bytujących na błonach śluzowych jamy ustnej oraz przewodu pokarmowego i sprawia, że zaczynają się tam rozwijać kolonie grzybów.

● Jak się je leczy?

Aby pozbyć się pleśniawek, trzeba kilka razy dziennie pędzlować buzię maluszka kwaśnym roztworem witaminy C. W tym celu należy owinąć palec wskazujący jałowym gazikiem i nałożyć na niego preparat. Warto również podać dziecku doustny probiotyk (np. Dicoflor, Enterol) - to pomoże odbudować prawidłową florę bakteryjną w jamie ustnej brzdąca.

Jeśli mimo to pleśniawki nie znikają, trzeba udać się do pediatry. Może okazać się, że konieczne jest pędzlowanie jamy ustnej maluszka środkiem przeciwgrzybiczym na receptę (np. Nystatyną). Jeżeli i ta kuracja nie przyniesie efek tów, dziecko dostanie zapewne syrop z innym antybiotykiem - flukonazolem (np. Flumycon).

Te bolesne zmiany świadczą o tym, że w jamie ustnej brzdąca rozwija się jakiś stan zapalny.

● Jak wyglądają?

Afty mają postać niewielkich, kilkumilimetrowych pęcherzyków otoczonych czerwoną obwódką. Występują na dziąsłach, języku i wewnętrznej stronie policzków malca. Po 1-2 dniach od pojawienia się zaczynają pękać, a wtedy w miejsce pęcherzyków powstają owrzodzenia pokryte szarobiałym nalotem.

● Dlaczego się pojawiają?

Zmiany te zazwyczaj występują w czasie infekcji czy ogólnego osłabienia i spadku odporności malca. Szczególnie podatne na nie są dzieci ząbkujące: w czasie wyrzynania się mleczaków błona śluzowa jamy ustnej jest rozpulchniona i łatwo się zakaża.

● Jak się je leczy?

Aby złagodzić dolegliwości, należy przecierać jamę ustną maluszka płynami odkażającymi (np. Septosan, Dezaftan). Skuteczne są też aerozole (np. Hascosept czy Tantum Verde). Afty znikają po tygodniu, nie pozostawiając śladów. Trzeba liczyć się jednak z tym, że - gdy układ odpornościowy malca znów będzie osłabiony - afty mogą powrócić.

Są to zmiany pojawiające się w kącikach warg maluszka.

● Jak wyglądają?

Przypominają małe pęknięcia skóry w kącikach ust. Są bolesne dla maluszka. Brzdąc, który ma zajady, nie może np. swobodnie się uśmiechnąć czy ziewnąć, ponieważ czuje dyskomfort.

● Dlaczego się pojawiają?

Przyczyną zajadów zazwyczaj są stany zapalne jamy ustnej oraz podrażnienia warg związane z częstym ulewaniem lub też wymiotami. Zmiany te mogą wynikać również z niedoborów witamin i składników mineralnych, np. witaminy B czy żelaza.

● Jak się je leczy?

Zajady należy smarować maścią natłuszczającą, np. Linomag, Dermopanten, Bepanthen orazgojenie, np. Solcoseryl. Warto także przyrządzić papkę do smarowania zmian z witaminy B2 (rozkruszoną tabletkę miesza się z odrobiną kremu dla dzieci). Można też kupić w aptece gotową maść z tą witaminą (Maść B2).

To choroba wirusowa, która może być groźna dla maluszka.

● Jak wygląda?

Opryszczka występuje pod postacią drobnych pęcherzyków, które z czasem pękają, tworząc bolesne ranki. U niemowląt (z racji niedojrzałości ich układu odpornościowego) pęcherzyki mogą pojawić się na dziąsłach, języku, podniebieniu i tylnej ścianie gardła. To tzw. opryszczkowe zapalenie jamy ustnej, któremu zwykle towarzyszy wysoka gorączka. U starszych dzieci opryszczka występuje głównie na wargach.

● Dlaczego się pojawia?

Opryszczkę wywołuje wirus HSV- 1, który po wniknięciu do organizmu zostaje w nim na całe życie. Uaktywnia się w momencie spadku odporności czy przemarznięcia.

● Jak się ją leczy? 

Trzeba skonsultować się z pediatrą. Lekarz zdecyduje, czy wystarczą preparaty z acyklovirem do smarowania zmian (np. Hascovir, Zovirax) czy też należy podać ten lek doustnie (np. Heviran).

Tak, zwłaszcza, gdyby wirus przeniósł się na inne części ciała, np. do oczu. Może wówczas uszkodzić rogówkę.

Czy są jakieś szczepionki, które zapobiegają zmianom w buzi?

Niestety, nie. Ani na zajady, ani na pleśniawki afty czy opryszczkę nie ma szczepionek. Aby im zapobiec, należy przestrzegać higieny i wzmacniać odporność brzdąca. 

Zdaniem specjalisty:

- By kuracja była skuteczna Podczas leczenia zmian w buzi dziecka bardzo ważne jest przestrzeganie zasad higieny. Wyparzajmy akcesoria służące do karmienia malucha, nie oblizujmy jego smoczka (najlepiej przelać go wrzątkiem), jak najczęściej myjmy malcowi rączki. W czasie kuracji najlepiej podawać dziecku płynne i półpłynne pokarmy, ponieważ jedzenie może sprawiać brzdącowi ból.

Konsultacja: lek. med. Barbara Gierowska-Bogusz, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Tekst: Blanka Wolniewicz