Sprawdź, o czym może świadczyć ból ucha!

Jest to spowodowane unerwieniem ucha (zewnętrznego, środkowego) przez nerwy lub ich gałęzie unerwiające inny struktury np. krtań, jamę ustną, migdałki gardło.

• Jeżeli dodatkowo pojawia się gorączka, a ból poprzedzony był nieżytem nosa można podejrzewać ostre zapalenie ucha środkowego. Gdy dojdzie do perforacji błony bębenkowej ból ustaje, a w przewodzie słuchowym zewnętrznym pojawia się wydzielina. Leczenie polega na stosowaniu leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych, a w razie tła bakteryjnego wskazana jest antybiotykoterapia.
• Mocny ból, któremu nie towarzyszą inne objawy, a który ma związek z urazem może być spowodowany uszkodzeniem małżowiny usznej, przewodu słuchowego. W złamaniu podstawy czaszki pojawia się wydzielina zwykle krwista.
• Nagły ból pojawiający się np. przy lądowaniu samolotu może świadczyć o urazie ciśnieniowym, spowodowany zmianami ciśnienia, zwłaszcza przy współistniejącej niedrożności trąbki słuchowej.
• Obecność krwiaka małżowiny usznej spowodowanego urazem sprzyja zapaleniu chrząstki małżowiny usznej. Objawy to bolesne obrzmienie małżowiny, zmiana kształtu, wydalanie fragmentów martwiczej chrząstki. Jako że najczęściej powodem jest infekcja bakteryjna, w leczeniu stosuje się antybiotyki.
• Mocny ból, który nasila się pod wpływem dotyku małżowiny usznej, osłabienie słuchu, nierzadko powiększenie okolicznych węzłów chłonnych przemawia za zapaleniem przewodu słuchowego zewnętrznego (ograniczone - czyrak, rozlane, w tym zapalenie złośliwe u pacjentów z niedoborami immunologicznymi i cukrzycą).
• Ból ucha z przeczulicą, obecność pęcherzyków na skórze małżowiny usznej przewodu słuchowego, czasem niedowład lub porażenie nerwu twarzowego występuje w półpaścu usznym. Leczenie polega na stosowaniu acyklowiru - leku przeciwwirusowego.
• Choroby nowotworowe kości skroniowej, małżowiny usznej. Konieczne jest zwykle leczenie chirurgiczne.
• Ból może być spowodowany przebytym zabiegiem operacyjnym. W przypadku obecności ciała obcego w przewodzie słuchowym zewnętrznym, czopie woskowinowym, nieżycie trąbki słuchowej, chorobie Meniere’a i nagłej głuchocie charakterystyczny jest ból, który chorzy opisują jako uczucie ucisku w uchu.
• Jeżeli w badaniu ucha nie stwierdza się danych nieprawidłowości, a ból nadal się utrzymuje należy podejrzewać, że jego podłożem jest patologia w obrębie innych narządów.

• Ból nasilający się podczas żucia, ziewania, słyszalne trzaski, zgrzytanie a także towarzyszące szumy uszne czy zawroty głowy mogą być objawem zmian patologicznych w stawie skroniowo-żuchwowym.
• Ból ucha przebiegający z powiększeniem ślinianki przyusznej może towarzyszyć zapaleniu ślinianki. Dodatkowo stwierdza się zmniejszone wydzielanie śliny, niekiedy gorączkę. Jeżeli zmiana jest jednostronny należy wykluczyć proces nowotworowy. W leczeniu zapalenia bakteryjnego stosuje się antybiotyki i środki zwiększające wydzielanie śliny. W zapaleniu nagminnym u dziecka (śwince) zaleca się leczenie objawowe. Dolegliwości ustępują w ciągu kilku dni.
• Ból promieniujący do ucha z towarzyszącymi zmianami w jamie ustnej w postaci owrzodzeń śluzówki, migdałków, nieprzyjemnego zapachu z ust, chrypki, zaburzenia połykania może świadczyć o chorobie nowotworowej w obrębie jamy ustnej, migdałka podniebiennego, krtani. Leczenie polega na operacyjnym usunięciu nowotworowo zmienionych tkanek.
• Ból z powiększeniem migdałków podniebiennych, zaczerwienionych, czasem z nalotami jest objawem zapalenia migdałków podniebiennych. W anginie podstawą leczenia jest antybiotykoterapia.
• Ból promieniujący do ucha, któremu towarzyszy zatkany nos, wydzielina z nosa, gorączka, ból w rzucie zatok obocznych nosa przemawia za ostrym zapaleniem tych zatok. Stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i antybiotyki.
• Ból ucha może pojawić się w przebiegu próchnicy. Stosuje się leczenie stomatologiczne.
• Ból przebiegający z powiększeniem węzłów chłonnych szyi bez żadnych dodatkowych objawów może świadczyć o zapaleniu węzłów chłonnych szyi lub przerzutach nowotworowych.
• Inne przyczyny bólu przeniesionego to ból ucha w przebiegu podostrego zapalenia tarczycy i ból po tonsilektomii - operacyjnym usunięciu migdałków.

Poza wymienionymi przyczynami bólu ucha należy wspomnieć o tzw. neuralgii - nerwobólu. Jest to ból samoistny, niezwiązany z uszkodzeniem tkanek. Choć przyczyna nerwobólu nie jest znana, w jego wyzwalaniu bierze się pod uwagę wpływ bodźców mechanicznych i termicznych. Ból samoistny promieniuje w obszarze unerwienia tego nerwu.
Ból można łagodzić lekami przeciwbólowymi, niemniej jednak w każdym przypadku bólu ucha powinno się dążyć do zidentyfikowania źródła dolegliwości bólowych i rozpocząć leczenie przyczynowe. Dokładne badanie lekarskie może ujawnić cechy zapalenia ucha, obecność ciała obcego, urazu. Przy podejrzeniu nowotworu konieczne jest wykonanie dodatkowych badań (tomografii, rezonansu).
Nieco bardziej skomplikowana jest diagnostyka w bólach samoistnych - jeżeli w szeroko pojętym badaniu laryngologicznym nie stwierdza się żadnej patologii. Często konieczna staje się dodatkowa konsultacja neurologa a nawet psychiatry.