Świerzbiączka: Przyczyny, objawy i leczenie

Świerzbiączka to określenie grupy chorób, których wspólnym objawem jest świąd, zaczerwienienie i wysuszenie skóry. Wyróżnia się cztery rodzaje schorzenia. Pierwszym jest świerzbiączka guzkowa (inaczej guzki Picker’a), która może mieć podłoże atopowe, ale też bakteryjne lub wirusowe. Odpowiedzialne mogą być wtedy prątki wywołujące gruźlicę czy wirus HIV. Zdarza się, że ten rodzaj świerzbiączki towarzyszy chorobom narządów wewnętrznych, np. wątroby czy nerek.

Inną odmianą jest świerzbiączka letnia, która pojawia się na skutek nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne. U 2 proc. kobiet ciężarnych rozwija się z kolei świerzbiączka skazowa Besniera. Objawy występują między 20. a 34. tygodniem ciąży. Przyczyny nie są znane, ale podejrzewa się, że wpływ mogą mieć predyspozycje genetyczne. Na szczęście schorzenie nie jest niebezpieczne dla kobiety ani dziecka. Silne przeżycia, stres czy traumatyczne wydarzenia mogą wywołać z kolei świerzbiączkę psychogenną.

Najbardziej charakterystyczne objawy świerzbiączki to silny świąd, wypryski na skórze, a także jej zaczerwienienie i wysuszenie. Symptomy mogą się jednak nieco różnić w zależności od rodzaju schorzenia. Świerzbiączka guzkowa charakteryzuje się purpurowymi guzkami o średnicy od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Mogą one pojawiać się na całym ciele, ale najczęściej obserwuje się je na kończynach i pośladkach.

Świerzbiączka letnia zazwyczaj atakuje późną wiosną, kiedy skóra nie jest przyzwyczajona do promieni słonecznych. Na odkrytych częściach ciała daje się zauważyć zaczerwienienie i swędzące, pęcherzykowate grudki. Dolegliwość mija wraz z przyzwyczajeniem się skóry do promieniowania UV.

Świerzbiączka ciężarnych objawia się z kolei swędzącymi wykwitami, które pojawiają się między 20. a 34. tygodniem ciąży. Występują w górnej części tułowia i na kończynach. Nie są zagrożeniem dla płodu.

Rumień, drobne pęcherzyki i grudki na skórze mogą też być oznaką świerzbiączki psychogennej, czyli takiej, która jest efektem silnego stresu i problemów psychicznych.

Diagnostyka świerzbiączki opiera się na wywiadzie lekarskim. Leczenie uzależnione jest od rodzaju i przyczyny choroby. Świerzbiączka guzkowa zazwyczaj wymaga silnych środków glikosteroidowych, pomocna może być także laseroterapia i krioterapia. W przypadku świerzbiączki letniej wystarczające będzie unikanie słońca i stosowanie kremów ochronnych z filtrem UV. Objawy łagodzi się za pomocą maści steroidowych. U kobiet w ciąży zmagających się ze świerzbiączką ulgę przynoszą leki łagodzące swędzenie oraz sterydy. Schorzenie mija samoistnie po porodzie. Jeśli przyczyną świerzbiączki są problemy psychiczne, stosuje się jedynie leki objawowe, podstawą leczenia jest psychoterapia.