Ucho pływaka: Przyczyny, objawy i leczenie
Zapalenie ucha zewnętrznego nie bez przyczyny nazywane jest uchem pływaka – najczęściej spowodowane jest nadmierną ekspozycją na wilgoć i wodę. Takie warunki sprzyjają namnażaniu się bakterii i grzybów, ale stan zapalny może zostać też wywołany przez wirus. Infekcja objawia się silnym bólem promieniującym czasem na twarz i szyję. Nie wolno jej bagatelizować, bo nieleczona, może doprowadzić do groźnych powikłań – grzybicy przewodu słuchowego, podrażnienia nerwu twarzowego, a nawet trwałego niedosłuchu. Jakie są przyczyny stanu zapalnego ucha i jak się przed nim uchronić? Na czym polega leczenie?
Zapalenie ucha zewnętrznego to infekcja wywołana przez bakterie, grzyby lub wirusy. Szczególnie często dotyka zawodowych pływaków (stąd nazwa ucho pływaka) i osoby, które regularnie korzystają z basenów. Wilgoć jest idealnym czynnikiem sprzyjającym namnażaniu się bakterii i grzybów. Długie przebywanie w wodzie (a także niedostateczne wysuszenie uszu) wypłukuje woskowinę uszną, która jest naturalną warstwą ochronną i zapewnia odpowiedni poziom ich nawilżenia. Podobny efekt może wystąpić podczas korzystania z sauny czy przebywania w klimacie tropikalnym z dużą wilgotnością powietrza. Sprzyja to poceniu się i zawilgoceniu uszu. Czynnikiem ryzyka jest również czyszczenie ucha za pomocą patyczka kosmetycznego (nie powinno się tego robić, bo można łatwo podrażnić przewód słuchowy, co sprzyja infekcjom), noszenie aparatu słuchowego oraz używanie słuchawek wkładanych do ucha.
Zapalenie ucha zewnętrznego objawia się bólem, który nasila się podczas nacisku na małżowinę uszną i ucho, bólem głowy, gorączką (czasem towarzyszą jej dreszcze) i pogorszeniem jakości słuchu. Charakterystyczne jest uczucie zatkanego ucha oraz jego rozpierania. Przewód słuchowy może być też lekko opuchnięty. W bardziej zaawansowanym stadium choroby często pojawia się ropny wyciek z ucha. Ucho może być też zaczerwienione, a na skórze pojawiają się krostki i pęcherzyki wypełnione krwią.
Powikłania stanu zapalnego ucha zewnętrznego
Infekcja bakteryjna ucha najczęściej spowodowana jest zakażeniem gronkowcem złocistym. Z kolei wirusowe zapalenie wywołuje półpasiec uszny, a grzyby odpowiadają za grzybicę. W każdym przypadku konieczna jest wizyta u laryngologa, bo nieleczona infekcja szybko się rozprzestrzenia na głębsze partie ucha. Stan zapalny może objąć nawet ślinianki, pobliskie węzły chłonne i chrząstki. W przypadku wirusowego zapalenia częstym powikłaniem jest porażenie nerwu twarzowego i słuchowego. Szczególnie narażone na komplikacje są osoby z osłabioną odpornością oraz zmagające się z chorobami przewlekłymi, na przykład cukrzycą.
Sposób leczenia jest uzależniony od czynnika, który wywołał infekcję. W przypadku zakażenia bakteryjnego konieczna jest antybiotykoterapia (początkowo w formie maści lub kropli do ucha, następnie doustnie). Infekcja grzybicza wymaga stosowaniu środków przeciwgrzybiczych przez co najmniej 2-3 tygodnie, a w przypadku choroby wirusowej konieczne jest regularne czyszczenie przewodu słuchowego oraz przyjmowanie środków przeciwzapalnych. Bardzo ważne jest osłanianie ucha przed przeciągami oraz kontaktem z wodą. Można stosować także ciepłe okłady. Ze względu na ryzyko powikłań stanu zapalnego ucha nie powinno się leczyć domowymi sposobami.
Ucho pływaka – profilaktyka
Infekcje uszu są uciążliwe w leczeniu i mają tendencję do nawracania. Dlatego tak ważna jest profilaktyka. Aby uchronić się przed stanem zapalnym, nie należy korzystać z patyczków kosmetycznych (zamiast nich można stosować specjalne spreje do usuwania woskowiny), a po kąpieli i pływaniu powinno się całkowicie wysuszyć uszy. Ryzyko infekcji zmniejszają też specjalne zatyczki do uszu stosowane podczas pływania. Na zapalenie ucha bardziej narażone są osoby, które pływają w brudnych i zanieczyszczonych zbiornikach wodnych (stawach, rzekach itp.) Unikać trzeba też częstego używania słuchawek wkładanych do ucha, a aparaty słuchowe należy regularnie czyścić.
