Uszkodzenie małżowiny usznej - przyczyny, postępowanie

Najczęściej do deformacji dochodzi w wyniku urazu. Cios w ucho prowadzi do krwiaka, a ponieważ krew nie ma się za bardzo gdzie zbierać, rosnące ciśnienie wywołuje niedokrwienie chrząstki i może prowadzić do jej miejscowego obumarcia. Jeśli takie urazy się powtarzają (na przykład u bokserów czy zapaśników), ucho trwale się deformuje.

Chrząstkę można też uszkodzić przez przecięcie, przedziurawienie lub naderwanie ucha. W każdym z tych przypadków upośledzenie ukrwienia może się skończyć miejscowym obumarciem części małżowiny.

Na uchu (w płatku lub za małżowiną) mogą się też pojawiać cysty łojowe. Te łagodne, miękkie, guzkowate zmiany są bolesne i wymagają chirurgicznego usunięcia.

U osób stale narażonych na promieniowanie słoneczne skóra uszu podlega rogowaceniu słonecznemu (keratosis solaris). W tych zmianach z czasem może rozwijać się rak, zarówno podstawnokomórkowy, jak i kolczystokomórkowy. Oba niszczą skórę, w późniejszym etapie także chrząstkę, a nawet okoliczne kości, prowadząc do niegojących się owrzodzeń i martwicy.

Wśród przyczyn zmian kształtu ucha jest też ropne zapalenie ochrzęstnej (nie zawsze związane z urazem, bywa, że z odmrożeniem, oparzeniem, a nawet nieumiejętnie przeprowadzoną akupunkturą). Tu pierwszym objawem jest uczucie obrzmienia ucha, następnie ból, swędzenie i pieczenie. W efekcie może dojść do utworzenia się ropnia, który, gdy pęknie, prowadzi do owrzodzenia skóry.

Skóra (nie tylko ucha) może obumierać także wskutek przyjmowania niektórych leków, na przykład lewamizolu, który czasowo uszkadza też szpik.

Bywa, że małżowina uszna ulega trwałej deformacji wskutek... ukąszenia owada.

Jeśli ucho po urazie spuchło i zsiniało – bezwzględnie trzeba udać się do lekarza, bo być może potrzebne będzie nacięcie skóry i usunięcie krwiaka, by nie dopuścić do obumarcia chrząstki.

Przy przecięciu czy naderwaniu małżowiny należy oczyścić ranę i zszyć skórę (chrząstki się nie szyje). Po zabiegu przez kilka dni konieczne jest noszenie opatrunku uciskowego. Czasem niezbędny jest też antybiotyk.

Lekarza warto odwiedzić, jeśli zauważymy na małżowinie uszkodzoną, zaczerwienioną skórę, choć nie przypominamy sobie żadnego urazu. Tylko specjalista może wykluczyć (lub potwierdzić), że mamy do czynienia z rakiem. Na wczesnym etapie jest on całkowicie uleczalny i można zachować większość ucha. Jeśli „prześpimy” ten moment, zabieg chirurgiczny zwykle musi być o wiele bardziej rozległy (z usunięciem ucha, okolicznych węzłów chłonnych i otaczającej skóry).

* U młodych osób płatki uszu są gładkie. Jeśli zauważamy na pokrywającej je skórze płytkie „zmarszczki” może to być objawem rzadkich, dziedzicznych chorób i usposabiać do zawału serca.