Więcej badań dla zdrowia

Może niektórym trudno będzie w to uwierzyć, ale... statystyki napawają optymizmem. Według ostatniego raportu Głównego Urzędu Statystycznego liczba kobiet, które choć raz w życiu wykonały badania cytologiczne, wzrosła do 85 proc., czyli o 6 proc. w ciągu ostatnich 5 lat, a liczba tych, które zrobiły badanie mammograficzne - do 47 proc., czyli jest ich o 7 proc. więcej niż 5 lat temu.

Co piąty dorosły mieszkaniec Polski został chociaż raz przebadany w celu wczesnego wykrycia raka jelita grubego, a co trzeci mężczyzna po czterdziestce miał badanie prostaty. Magdalena Szefernaker z Narodowego Funduszu Zdrowia wylicza: - Ponad milion Polek skorzystało z mammografii w 2015 roku. Każdego dnia mammobusy odwiedzały od kilkunastu do kilkudziesięciu miejscowości w całym kraju. Zatrzymywały się szczególnie tam, gdzie nie ma stacjonarnych gabinetów, tak aby jak największa liczba pań mogła wykonać mammografię - mówi.

- Co ważne, 40 tys. pacjentek skierowano na dalszą diagnostykę lub leczenie, co oznacza, że u tych pań badanie pozwoliło na wykrycie niepokojących zmian. Podobnym zainteresowaniem cieszyły się badania cytologiczne. Lekarze nie mają wątpliwości - to pozytywny trend. Coraz więcej Polaków rozumie, że wczesne wykrycie choroby, nawet tej groźnej, daje szanse na wyleczenie. A profilaktyka, to nie tylko korzystanie z takich badań jak mammografia w objazdowym mammobusie. To również pójście raz w roku do lekarza rodzinnego po skierowanie na przysługujące każdemu kontrolne badanie krwi. To nie wiąże się z żadnymi ekstrawydatkami, a może uratować życie.

Przebadaj się za darmo! Gdzie szukać możliwości?

● Zapytaj swojego lekarza. Nawet jeśli jesteś zdrowy, pójdź raz w roku do lekarza rodzinnego, który wie, jakie badania profilaktyczne ci przysługują. Własne programy badań mają często kliniki lub ośrodki badawcze. Warto dopytać lekarza, czy istnieją takie w okolicy, warto też czytać tablicę ogłoszeń w przychodni.

● Sprawdź w Narodowym Funduszu Zdrowia. Być może kwalifikujesz się do bezpłatnego badania w ramach profilaktycznych programów prowadzonych przez NFZ. Ich lista aktualizowana jest na stronie nfz.gov.pl/dla- -pacjenta/programy-profilaktyczne. Obecnie prowadzonych jest kilka ogólnopolskich programów: wczesnego wykrywania raka piersi (harmonogram wizyt mammobusów w twoim regionie również znajdziesz na stronie NFZ), profilaktyki raka szyjki macicy, profilaktyki gruźlicy, badań prenatalnych, profilaktyki chorób układu krążenia i profilaktyki chorób odtytoniowych. Przy każdym znajdziesz informację, dla kogo jest przeznaczony.

● Dowiedz się w miejscu pracy. Wiele, szczególnie większych, zakładów pracy organizuje badania dla swoich pracowników. Warto z nich skorzystać.

● Zapytaj w gminie (w wydziale zdrowia lub wydziale spraw społecznych). Programy profilaktyczne mogą być również dofinansowane przez samorządy.

Leczenie zawsze trzeba zacząć jak najwcześniej!

Dlaczego badania profilaktyczne są tak ważne?

Bartosz Pałyga - lekarz w Oddziale Chorób Wewnętrznych w Szpitalu Specjalistycznym Brzeziny: - Wiele chorób rozpoczyna się podstępnie, bez objawów. Pacjent nie wie, że choruje. Te badania pozwalają rozpoznać groźne choroby w stadium, kiedy nie wyrządziły jeszcze dużych strat. Terapia przynosi wtedy najlepsze efekty.

W jakim wieku należy zacząć regularnie się badać? I jak ocenić, które badania wykonać?

- Nigdy nie jest ani za wcześnie, ani za późno. Ogólnopolskie programy obejmują konkretne grupy wiekowe pacjentów, np. program profilaktyki raka piersi Dobry trend: częściej myślimy o za pobieganiu przeznaczony jest dla pań w wieku 50-69 lat. W pozostałych wypadkach to pacjent razem ze swoim lekarzem ustalają, kiedy i jakie badania wykonać. Wiele osób boi się badań. Niektórzy z zasady unikają lekarzy, inni zasłaniają się brakiem czasu.

Jak ich przekonać?

- Strach przed badaniami, choć nieuzasadniony, jest w pewnym zakresie zrozumiały. Pacjenci często obawiają się samej procedury, która bywa nieprzyjemna. Jednak nowoczesne metody i liczne udogodnienia, takie jak znieczulenia i leki zmniejszające lęk, redukują do minimum negatywne odczucia. Pacjenci czują także strach przed złymi wynikami. Brak badań jednak nie oznacza braku choroby. Z tego względu lepiej się zbadać, dowiedzieć o chorobie i ją leczyć, niż nie badać, nie wiedzieć i bezczynnie czekać, aż się ujawni w zaawansowanym stadium.

- Zachętą do badań niech będzie fakt, iż wiele tak groźnych chorób jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze można powstrzymać już samą zmianą stylu życia, bez żadnych tabletek czy zastrzyków. Jest tylko jeden warunek: wczesne wykrycie.

Mammografia uratowała mi życie

Barbara Ogrodniczak z Bełchatowa ma dziś 67 lat i cieszy się życiem. O pełnych strachu chwilach sprzed czternastu lat opowiada, by uświadomić innym kobietom, że warto korzystać z każdej okazji, aby zrobić coś dla zdrowia.

- W styczniu 2002 r. zrobiłam, jak co roku, profilaktyczne USG piersi. Wszystko było OK - opowiada. - A w kwietniu Elektrownia Bełchatów, gdzie pracowałam, zorganizowała bezpłatną mammografię dla chętnych pań. Nie chciałam iść, ale mąż mnie namawiał. "A co ci szkodzi?", powtarzał, jakby miał przeczucie. Poszłam i... szok! Wykryto guzek o średnicy 7 mm! Już w maju byłam na stole operacyjnym. Nie wiem, co by się ze mną stało, gdybym się wtedy nie pozwoliła zbadać. A tak, jestem zdrowa! - mówi z radością.

Pani Barbara zaangażowała się w działalność Bełchatowskiego Stowarzyszenia Amazonki. Swoją historię opowiada innym kobietom, by je przekonać do badań. - Jestem najlepszym przykładem na to, że raka wcześnie wykrytego można wyleczyć!

Katarzyna Świerczyńska