Zaburzenia błędnika. Jak się objawiają?
Występujące od czasu do czasu zawroty głowy i szumy w uszach na ogół nie są groźne dla zdrowia. Najczęściej są pierwszym sygnałem przemęczenia lub odwodnienia. Jednak czasem mogą sygnalizować problemy z błędnikiem. Odpowiada on m.in. za prawidłowe działanie słuchu oraz za utrzymywanie równowagi. Jeśli zaburzenia błędnika nie zostaną w porę rozpoznane, może dojść do poważnych konsekwencji, takich jak głuchota czy zaburzenia poruszania się. Na jakie objawy trzeba zwrócić szczególną uwagę? Kiedy trzeba udać się do lekarza?
Błędnik zlokalizowany jest w uchu środkowym. Składa się z dwóch części: kostnej i błoniastej. Pierwsza zbudowana jest z przewodów słuchowych, tzw. ślimaka oraz nerwu przedsionkowo-ślimakowego. W nim umieszczona jest druga cześć, w której znajdują się receptory odpowiadające za zmysł słuchu oraz równowagę. Nieprawidłowa praca błędnika może wynikać z urazów, infekcji lub czynników autoimmunologicznych. Jednak często zdarza się tak, że trudno określić jednoznaczną przyczynę.
Objawy chorego błędnika
Jakie są objawy nieprawidłowej pracy błędnika? Najczęściej występuje silny ból głowy, połączony z zawrotami – intensywnymi, ale krótkotrwałymi. Szczególnie uciążliwe są ataki, które pojawiają się regularnie, ponieważ utrudniają codzienne funkcjonowanie. Chory błędnik objawia się uczuciem kołysania podłoża i jego wirowaniem. Czasami też zawroty głowy mogą występować podczas schylania, siedzenia albo wykonania nagłego ruchu.
Szumy uszne
Sygnałem, że błędnik może pracować nieprawidłowo, są szumy w uszach. Mogą mieć one różną intensywność i formę: chory ma poczucie, że nie pochodzą one z zewnątrz, tylko wewnątrz głowy. Można słyszeć tykanie, szmery, szelesty, piski, pulsowanie oraz jednostajny szum. Do tego objawu często dochodzi oczopląs, czyli zmieniający się kształt otoczenia. Czasem może pojawić się światłowstręt. Poza tym często odczuwa się dolegliwości podobne do choroby lokomocyjnej, czyli nudności i wymioty.
Choć objawy chorego błędnika nie zawsze są jednoznaczne, to nigdy nie wolno ich bagatelizować. Warto udać się do lekarza pierwszego kontaktu, który w razie wątpliwości skieruje na szczegółowe badania laryngologiczne. Aby zdiagnozować nieprawidłowości w leczeniu błędnika, stosuje się tomografię komputerową, rezonans magnetyczny albo badania motoryczne. W przeważających przypadkach leczenie przebiega farmakologicznie, ale niekiedy jest też niezbędna interwencja chirurgiczna.
Najczęstsze choroby błędnika
Najczęstszą chorobą jest zapalenie błędnika. Dochodzi do niego na skutek infekcji bakteryjnej albo wirusowej, rzadziej grzybiczej. Niekiedy może być ona wynikiem drobnego albo poważniejszego urazu. Objawia się typowymi symptomami: bólem, szumami usznymi, zaburzeniami równowagi oraz nudnościami i wymiotami, których intensyfikacja jest zależna od przebiegu zapalenia błonnika (ostrego lub łagodnego). Aby wyleczyć tę chorobę najczęściej podaje się leki przeciwwymiotne, przeciwhistaminowe albo antybiotyki.
Choroba Meiner’a
Jest to niezwykle rzadkie schorzenie, które może zaburzyć prawidłowe działanie błędnika. Powstaje wskutek obecności wodniaka błędnika: zwiększenia ilości limfy oraz jej podwyższonego ciśnienia. Objawia się zawrotami głowy, nudnościami, uczuciem zapchania ucha i jego rozsadzania, a także gwałtownym pogorszeniem słuchu. Przede wszystkim stosuje się leczenie farmakologiczne.
Zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego dochodzi w wyniku infekcji (opryszczki, grypy, świnki czy różyczki). Najczęściej objawia się silnymi i nagłymi atakami bólu, zawrotami głowy, nudnościami i wymiotami, natomiast nie dochodzi do porażenia słuchu. Stosuje się leczenie farmakologiczne, ale zapalenie może minąć samoistnie: po kilku bądź kilkunastu tygodniach.
Guz kąta mostkowo-móżdżkowego
Problemy z błędnikiem mogą wystąpić w wyniku rozwoju guza w części kąta mostkowo-móżdżkowego. Początkowo objawia się typowo dla innych schorzeń związanych z błędnikiem, jednak nie są one nagłe, tylko narastają stopniowo. Dodatkowo, w zaawansowanym stadium choroby, odczuwa się: kłopoty z wymową, znaczące wahania nastroju, braki w pamięci i zapamiętywaniu oraz podniesione ciśnienie śródczaszkowe. W zależności od stopnia zaawansowania, tak jak w przypadku chorób nowotworowych, stosuje się radioterapię.
