Zdrowa kasza w jadłospisie

Kasze są nie tylko wyjątkowo zdrowe, ale także pożywne, dlatego powinny często gościć na talerzu malca. Co takiego kryją w sobie? Przede wszystkim zawierają węglowodany złożone, które są najlepszym paliwem dla mózgu.

Mają również sporo błonnika pokarmowego i witamin (zwłaszcza z grupy B, wspomagających układ nerwowy i odporność malca). Są także źródłem minerałów, m.in. żelaza, potasu i wapnia. Kasze powstają z ziaren zbóż, które są wyłuskiwane, a potem rozdrabniane.

Ze względu na sposób obróbki, bywają lżej lub ciężej strawne. Trzeba więc wprowadzać je do jadłospisu dziecka w odpowiedniej kolejności. Oto wskazówki.

Jest otrzymywana z ziaren pszenicy. Manna (nazywana też grysikiem) jest delikatna w smaku i lekkostrawna. Zgodnie z najnowszymi zaleceniami, powinnaś ją podać niemowlęciu jeszcze przed ukończeniem 6. miesiąca życia, nawet jeżeli maluch jest karmiony wyłącznie piersią. Zdaniem lekarzy pomaga to zwiększyć tolerancję dziecka na gluten - białko zbożowe, które bywa przyczyną uczuleń lub choroby zwanej celiakią. Szkrab powinien otrzymać około pół łyżeczki grysiku dziennie.

Jak ją podawać?

Kaszę mannę możesz ugotować na wodzie i dodać ją np. do przecieru warzywnego lub owocowego ze słoiczka, albo połączyć z odrobiną swojego pokarmu lub mleka modyfikowanego. Ponieważ trudno ci będzie ugotować maleńką porcyjkę, przygotuj jej więcej (ok. 1-2 łyżki stołowe na 1 szklankę wody). Jeśli sama przyrządzasz malcowi obiadki, pół łyżeczki grysiku możesz też dodać do zupki (zagęści danie). Starszemu smykowi serwuj mannę na mleku, np. z dodatkiem sezonowych owoców.

Powstaje z rozdrobnionych ziaren ryżu, najczęściej oczyszczonego, białego.

Chociaż zawiera mniej składników mineralnych, jest dietetyczna i lekkostrawna. Ma neutralny smak oraz gładką, aksamitną konsystencję. Bardzo rzadko uczula, dlatego jest polecana małym alergikom. Nie zawiera również glutenu. Ma właściwości zapierające, dlatego kleik przygotowany na jej bazie jest polecany przy biegunkach.

Jak ją podawać?

Niemowlęciu możesz przyrządzić kaszkę ryżową na wodzie lub na mleku. Najłatwiej będzie ci przygotować błyskawiczną kaszkę dla niemowląt, która nie wymaga gotowania. Podawaj ją dziecku łyżeczką (to doskonały początek nauki jedzenia stałych pokarmów). Jeśli smyk stanowczo domaga się butelki, możesz mu zaserwować kaszkę w postaci półpłynnej. Kup do niej specjalny smoczek, np. z nacięciem z krzyżykiem lub ustnik treningowy z większą dziurką do niekapka.

Jest równie drobna jak manna, ale nieco twardsza. Powstaje z ziaren kukurydzy, dlatego ma intensywną żółtą barwę i słodkawy smak. Często, obok kaszy ryżowej, jest składnikiem pierwszych błyskawicznych kaszek dla niemowląt, ponieważ jest lekkostrawna i nie zawiera glutenu.

Jak ją podawać?

Kaszy kukurydzianej możesz używać zamiennie z manną do zagęszczania zupek maluszka. Starszemu niemowlęciu na jej bazie możesz przygotować polentę albo domowe kluseczki. Wystarczy, że ugotujesz ją na gęsto, wylejesz na talerz i zostawisz do stężenia. Potem masę pokrój w drobną kostkę i podaj dziecku, np. z zupką.

Wytwarza się ją z ziaren prosa. Jest lekkostrawna, nie zawiera też glutenu. Ma jednak nieco większe grudki niż grysik oraz kasza kukurydziana, dlatego też poleca się ją maluchom, które mają już wprawę w gryzieniu. Kasza jaglana jest bardzo wartościowa. Zawiera sporo cennych mikroelementów, m.in. żelaza, wapnia i magnezu. Ma też tłuszcze roślinne (cenne dla rozwoju mózgu). Dlatego warto ją wprowadzić do jadłospisu malucha. Jak ją podawać? Kasza jaglana dobrze smakuje na słodko, ugotowana na mleku i podana np. z przecierem owocowym lub duszonymi jabłkami. Gotowana do miękkości na wodzie pasuje też do zupek oraz dań z mięsem.

Inaczej bywa nazywana mazurską. To rodzaj kaszy jęczmiennej, z której najczęściej przyrządza się krupnik. Kasza perłowa jest dość drobna, dlatego można ją bez obaw zaproponować starszemu niemowlęciu. Jest lekkostrawna, ma spore ilości witaminy PP, potasu, fosforu i magnezu.

Jak ją podawać?

Oczywiście możesz przyrządzić z niej domowy krupniczek (na bazie wywaru warzywnego, z dodatkiem chudego mięsa, np. z indyka). Ugotowaną kaszę perłową możesz też podać dziecku jako drugie danie, np. z pokrojonym drobno mięsem oraz z delikatnym sosem.

Pod tą nazwą kryje się tzw. łamana kasza gryczana, która powstaje z nieprażonych ziaren. Łatwo ją pomylić z mazurską (perłową), bo jest równie drobna. Zawiera sporo białka, cennych kwasów tłuszczowych oraz magnezu.

Jak ją podawać?

Kaszę krakowską możesz dodawać do krupniku i innych zupek. Dobrze smakuje również ugotowana na mleku (serwuj ją np. na kolację).

Podobnie jak kasza manna powstaje z pszenicy (z jej twardszych odmian). Ma wyczuwalne grudki oraz żółtawą barwę. Kuskus to dobre źródło białka oraz błonnika. Jest lekkostrawny, ale zawiera sporo glutenu. Nie wymaga gotowania (wystarczy zalać go wrzątkiem i odstawić na 5 minut, aby spęczniał).

Kuskus może być składnikiem zupek (z powodzeniem zastąpi np. lane kluseczki). Maluchowi, który kończy 1. rok życia, możesz go proponować na drugie danie, np. z mięsem i duszonymi warzywami.

Powstaje z prażonego pełnego ziarna gryki. Dlatego ma brązowy kolor oraz charakterystyczny zapach. Jest naturalnie bezglutenowa i dość lekkostrawna. Teoretycznie dziecko może ją jeść już po ukończeniu 7. miesiąca. Jednak ze względu na to, że kasza gryczana ma dość twarde ziarna, lepiej ją proponować smykowi, który potrafi już dobrze gryźć.

Jak ją podawać?

Kasza gryczana najlepiej smakuje z mięsnymi sosami i gulaszami. Ale można też wymieszać ją z jogurtem naturalnym lub kefirem i podać dziecku np. na podwieczorek.

To rodzaj kaszy jęczmiennej o bardzo grubych ziarnach. Ze względu na ich wielkość, trzeba go niestety namaczać i dość długo gotować (ok. 30 min, a potem warto potrzymać w cieple kolejne pół godziny). Pęczak ma dużo składników mineralnych, m.in. fosforu, potasu i magnezu. Jego grube sprężyste ziarna mogą przypaść smykowi do gustu.

Jak go podawać?

Ugotowany na sypko pęczak jest znakomitym dodatkiem do drugiego dania. Można go również używać do sałatek, zamiast ryżu.

1. Są dopasowane do potrzeb malucha. Zawierają składniki niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka, m.in. witaminę C i D oraz żelazo, wapń, jod i magnez.

2. Zapewniają dużą dawkę energii. Dostarczają brzdącowi odpowiednią porcję węglowodanów, dzięki którym maluszek ma siłę do odkrywania świata i zabawy.

3. Ułatwiają poznawanie smaków. Mają dodatek owoców i innych składników, więc urozmaicają dietę smyka.

4. Świetnie sycą. Są trawione wolniej niż np. samo mleko, dlatego niemowlę dłużej nie odczuwa głodu.

5. Mogą wspomagać odporność. Dzięki prebiotykom wzmacniają florę jelitową malca, co zapobiega infekcjom.

Zanim dziecko nauczy się dobrze gryźć, powinniśmy mu podawać kasze ugotowane do miękkości (najlepiej w postaci kremowej papki). Jeżeli mimo to szkrab grymasi przy jedzeniu, kasze możesz przemycać mu w zupkach oraz przecierach warzywnych.

Konsultacja: dr inż. Anna Stolarczyk, dietetyk z Centrum Zdrowia Dziecka. Tekst: Patrycja Nowakowska