Co oznacza brak apetytu?

Kłopoty z jedzeniem posiłków przez dziecko spędzają sen z powiek wielu mamom. Zwykle uważają one, że je ono zbyt mało albo nie to, co trzeba. Jeśli mimo tego, że unika obfitych posiłków, jest zdrowe, pełne energii oraz prawidłowo się rozwija, nie ma powodów do zmartwienia.

Zdarza się jednak, że z brakiem apetytu wiąże się poważniejszy problem. Dlatego należy obserwować, jakie objawy towarzyszą niechęci maluszka do jedzenia. Czy przybiera na wadze? Czy jest w dobrym nastroju? A może cierpi na bóle brzuszka?

Nasz tekst pomoże ci stwierdzić, czy sama sobie poradzisz, czy też powinnaś skonsultować się z pediatrą.

Ma za mało ruchu?

Jeśli dziecku brakuje aktywności, zwłaszcza na świeżym powietrzu, jego zapotrzebowanie na kalorie bardzo spada.

Przeżywa skok rozwojowy?

Pod koniec 1. roku życia, gdy maluszek zaczyna chodzić, może przestać wykazywać zainteresowanie jedzeniem. Jest zajęty zupełnie czym innym - właśnie odkrywa świat!

Dostaje zbyt dużo słodyczy?

Jeśli brzdąc ciągle podjada łakocie, przekąski lub pije słodkie napoje, nie ma już ochoty na pełnowartościowy posiłek.

Jest zmuszany do jedzenia?

To częsty błąd rodziców. Właśnie w taki sposób łatwo wychować niejadka.

Sprawa jest jasna, jeśli obserwujesz u maluszka także inne objawy, jak kaszel czy katar. Jednak zdarza się, że mimo braku wyraźnych symptomów, rozwija się choroba. Może to być np. zakażenie dróg moczowych.

● Nie zmuszaj go do jedzenia. To naturalne, że organizm nie chce tracić energii na trawienie, koncentruje się bowiem na walce z infekcją. Dbaj za to, by brzdąc dużo pił. Jeżeli ma gorączkę, a oprócz tego kaszle lub pociąga uszko, idź z nim do lekarza. Gdy nie chce jeść, a poza tym ma tylko wyższą temperaturę (powyżej 38°C), należy ją zbijać.

Podawaj wtedy szkrabowi leki przeciwgorączkowe. Możesz mu też zrobić kąpiel chłodzącą lub zastosować okłady z pieluszek tetrowych zmoczonych letnią wodą (patrz też: str. 46). Jeśli po 2-3 dniach smyk nadal nie będzie chciał jeść, a gorączka nie spadnie, umów wizytę u lekarza.

WAŻNE! ● Brak apetytu w połączeniu z gorączką często bywa sygnałem infekcji pęcherza. Trzeba wtedy zrobić ogólne badanie moczu i posiew.

Zmiany na skórze (szczególnie na buzi), rzadkie kupki ze śluzem i dolegliwości żołądkowe w połączeniu ze słabym apetytem często są objawami alergii pokarmowej.

● Nie namawiaj szkraba, żeby jadł to, co budzi jego niechęć. Dzieci instynktownie czują, co im szkodzi. Jeśli podejrzewasz, że brzdąc jest uczulony na jakiś składnik pokarmowy, skonsultuj się z alergologiem. Gdy stwierdzi, że przyczyną kłopotów jest alergia, zaleci dalsze postępowanie. Najistotniejsze będzie na pewno unikanie alergenów.

WAŻNE! ● Warto, by w ustaleniu diety małego alergika uczestniczył dietetyk. Inaczej może się ona okazać

Ogólne osłabienie, bladość, unikanie jedzenia oraz ospałość mogą świadczyć o niedokrwistości, czyli braku żelaza w organizmie.

● Jeśli specjalista stwierdzi, że anemia spowodowana jest brakiem żelaza, zaleci podawanie smykowi odpowiedniego preparatu. Po pewnym czasie jego stosowania apetyt u dziecka powinien się poprawić. Ważna jest dieta brzdąca. Należy ograniczyć słodycze, za to regularnie serwować maluchowi jajka, ryby, mięso, pełnoziarniste pieczywo, nasiona (dynię, słonecznik), buraki i zielone warzywa.

WAŻNE! ● Czasem powodem niedokrwistości są poważniejsze dolegliwości. Dlatego jeśli suplementacja żelaza nic nie zmieni, konieczna będzie dodatkowa diagnostyka.

O tej dolegliwości mówimy, gdy jelito cienkie nie pracuje właściwie. Składniki pokarmu nie są przez to wchłaniane, ale niemal całkowicie wydalane. Szkrab niechętnie je, słabo przybiera na wadze (lub chudnie), cierpi na bóle brzuszka i robi tłuste, brzydkie kupki.

● Należy ustalić przyczynę zespołu złego wchłaniania. Może nią być m.in. nietolerancja glutenu (celiakia), alergie pokarmowe, przewlekłe infekcje jelit czy obecność pasożytów. Nie obejdzie się bez wizyty u lekarza, bo trzeba zrobić badania specjalistyczne.

WAŻNE! ● Objawów zespołu złego wchłaniania nie można lekceważyć, bo wszelkie niedobory składników odżywczych osłabiają malucha.

Dziecko unika posiłków i z wyraźnym wysiłkiem robi twarde kupki co kilka dni. Czasami może też brudzić majteczki.

● Dobrze byłoby ustalić powód, dla którego maluch zbyt rzadko się załatwia. Może jest np. zmuszany do siadania na nocniku? W takim przypadku lepiej zrobić przerwę w treningu czystości i wrócić do niego za jakiś czas. Unikanie wypróżnień często jest spowodowane bólem, który odczuwa malec cierpiący na zaparcia. Należy więc zadbać o dietę, która rozluźni stolec. Podawaj dziecku dużo warzyw, owoców, pełnoziarnistego pieczywa, otręby, grube kasze i suszone śliwki. Ważne jest także, by szkrab dużo pił. Jeśli dieta nie pomoże, trzeba odwiedzić lekarza, który przepisze odpowiednie środki.

WAŻNE! ● Zaparcia czasem powodowane są przez antybiotyki. Gdy malec je dostaje, podawaj mu także probiotyk.

Pogorszenie łaknienia mogą też wywołać pasożyty (np. lamblie, owsiki). Szkrab wtedy niespokojnie śpi, może się także drapać po pupie. W takiej sytuacji konieczne są leki.

Konsultacja: dr Barbara Gierowska, pediatra z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Tekst: Maria Skrzypek