Zdrowotne hity prosto z natury

Czystek

Przebywanie w klimatyzowanych i ogrzewanych pomieszczeniach wysusza śluzówkę nosa i gardła, sprzyja przeziębianiu się. Nie będziesz musiała walczyć z chrypką i kaszlem, popijając regularnie ziołową herbatkę z czystka.

KORZYŚCI DLA ZDROWIA: Czystek jest powszechnie stosowany w krajach Morza Śródziemnego, skąd pochodzi, a najbardziej popularny jest w Turcji. Swoją karierę zawdzięcza polifenolom, które działają utleniająco, chroniąc organizm przed działaniem wolnych rodników. Napar z tego zioła ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze i przeciwzapalne. Jest więc doskonałą rośliną, by wzmocnić odporność organizmu. W Polsce czystek dopiero od niedawna "robi karierę". Dlaczego warto sięgnąć po niego szczególnie o tej porze roku? Bo teraz zaczniesz spędzać znacznie więcej czasu w ogrzewanych pomieszczeniach niż na świeżym powietrzu. Nierzadko wspólnie z osobami, które kichają i kaszlą, rozsiewając wirusy. Picie naparu z czystka pomoże ci przetrwać takie ataki, a nawet, jeśli już zachorujesz, szybciej pozbyć się przykrych objawów i wrócić do zdrowia.

KURACJA: Dostępny jest np. w aptekach, w formie suszonego ziela, w skład którego wchodzą jego listki i kwiaty. Aby zauważyć efekty działania czystka, trzeba codziennie, regularnie przez około miesiąc pić przygotowaną z niego herbatę lub napar. Jest bezpieczny - badania nie wykazały żadnych skutków ubocznych. Herbatka ekspresowa z czystka kosztuje ok. 5 zł, w postaci suszu ok. 20 zł/500 g.

WYPRÓBUJ TEŻ: Sok z pokrzywy - to popularne polskie zioło również posiada właściwości wzmacniające odporność, oczyszczania organizmu z toksyn oraz ochrony przed różnymi infekcjami. Sok będzie niezastąpiony, jeśli masz osłabiony organizm (np. anemią) lub często przytrafiają ci się infekcje wirusowe (pokrzywa jest bogata w żelazo). Aby przeprowadzić kurację wzmacniającą i oczyszczającą pij sok z pokrzywy po 25 ml dwa razy dziennie przez 2-4 tygodnie. Można go kupić w aptekach i dużych drogeriach. Cena ok. 26 zł/500 ml.

NAPÓJ DLA CAŁEJ RODZINY: Herbatka z czystka jest bezpieczna także dla dzieci. Jeśli przygotujesz większą ilość, będą piły razem z tobą. ◆ Składniki: czubata łyżka stołowa ziela czystka, sok z połowy cytryny, łyżka miodu, litr wrzątku. ◆ Przygotowanie: w litrowym dzbanku zalej zioła wrzątkiem i odstaw pod przykryciem na ok. 10 minut. Odcedź przez sitko. Po przestudzeniu dodaj sok i miód.

Woda kokosowa

Życie w pośpiechu i nagromadzenie sytuacji stresowych sprzyjają nagłemu spadkowi odporności. Odzyskasz ją, pijąc koktajle przygotowane na bazie wody kokosowej.

KORZYŚCI DLA ZDROWIA: Dobrze znane są w Polsce kokosowe wiórki, mleczko, olej. Tymczasem wspaniałe działanie na organizm ma też woda z tej rośliny. Jest bogata w magnez, potas, wapń, fosfor oraz wit. z grupy B i C. To także doskonałe źródło elektrolitów wypłukiwanych np. podczas wysokiej gorączki.

KURACJA: Po stresującym dniu odżywczy koktajl na bazie wody kokosowej postawi cię na nogi. Można ją kupić w sklepach spożywczych, ze zdrową żywnością oraz online, cena ok. 7-10 zł/500 ml.

WYPRÓBUJ TEŻ: Sok z brzozy - jest bogatym źródłem witamin i mikroelementów. Wzmacnia układ odpornościowy, jest pomocny w leczeniu anemii. Nie należy go podgrzewać, by nie stracił swoich właściwości. Cena ok. 10 zł/ 750 ml.

NAPÓJ Z ELEKTROLITAMI: Aby jak najszybciej uzupełnić elektrolity i składniki odżywcze, wypij koktajl od razu po przygotowaniu. ◆ Składniki: banan bez skórki, garść umytego jarmużu, 3 plastry świeżego ananasa (może być też z puszki), 150 ml wody kokosowej. ◆ Przygotowanie: wszystkie składniki wrzuć do blendera i zmiksuj z łyżeczką miodu. Możesz dodać kilka kostek lodu.

Młody jęczmień

Szklanka napoju uzyskanego z łyżki jęczmienia zaopatruje nas w tyle witamin, minerałów i enzymów, że organizm bez leków poradzi sobie z atakiem wirusów i bakterii.

KORZYŚCI DLA ZDROWIA: Napój z młodego jęczmienia wpływa na zwiększenie aktywności limfocytów odpowiedzialnych za walkę organizmu z wirusami i bakteriami. Zwiększona aktywność tych komórek utrzymuje się przez kilkanaście godzin po spożyciu jęczmienia.

KURACJA: Łyżeczkę od herbaty proszku lub soku z młodego jęczmienia rozcieńcz w 150 ml niegazowanej wody mineralnej. Pij roztwór 30 minut przed posiłkiem. Długość kuracji nie jest ograniczona. Im dłużej chcesz ją stosować, tym większa będzie korzyść dla organizmu. Cena, ok. 20 zł/500 ml.

WYPRÓBUJ TEŻ: Sok z buraków - dietetycy uważają, że nawet szklanka dziennie tego soku uchroni przed katarem, doda sił i energii.

SYCĄCY KOKTAJL Z KASZĄ JAGLANĄ: Jest dobrą propozycją na pełnowartościowe śniadanie. Warzywa, których nie lubisz, możesz wymienić. ◆ Składniki: gałązka selera naciowego, garść natki, jabłko, 2 łyżki ugotowanej kaszy jaglanej, 2 łyżeczki młodego jęczmienia, sól, pieprz. ◆ Przygotowanie: zmiksuj składniki. Możesz dolać wody lub jogurtu naturalnego, by koktajl nie był za gęsty.

Jagody Goji

W okresie nasilenia infekcji grypowych warto nimi wzbogacać dietę całej rodziny. Pozytywnie wpływają na wzmacnianie układu immunologicznego u dzieci.

KORZYŚCI DLA ZDROWIA: Są źródłem antyoksydantów, czyli pomagają unieszkodliwić wolne rodniki, które niszczą w naszym organizmie wszystko, co na swojej drodze spotkają. Zawierają też w sobie dużo wit. C, E i wit. z grupy B, żelazo, kwasy tłuszczowe z rodziny Omega 6 oraz działające m.in. przeciwwirusowo flawonoidy. Są więc o tej porze godnym zastępstwem dla świeżych malin, jagód czy borówek.

KURACJA: Dawka dla dorosłych to 35, dla dzieci ok. 15 jagód dziennie. Można jeść je jak rodzynki lub dodawać do musli, zup, koktajli, serków. Będą wartościowym dodatkiem do posiłku lub przekąski dla najmłodszych. Można też pić sok z jagód goji - 25 ml, dwa razy dziennie, przed posiłkiem. Cena 7 zł/100 g.

WYPRÓBUJ TEŻ: Żurawinę - ma podobne właściwości do jagód goji. Można z niej przygotowywać kisiel, dodać do twarożku, deserów i ciast oprócz rodzynek lub po prostu pić sok żurawinowy.

OWSIANKA Z BAKALIAMI: Takie śniadanie dostarczy potrzebnych składników odżywczych i zapewni energię na pierwszą połowę dnia. ◆ Składniki: 3 łyżki płatków owsianych, 4 połówki orzechów włoskich, łyżeczka siemienia lnianego, 15 jagód goji, łyżka suszonych żurawin, 3 łyżki jogurtu naturalnego. ◆ Przepis: płatki wymieszaj z siemieniem lnianym. Zalej na noc ciepłą wodą (centymetr nad powierzchnię płatków). Rano dodaj posiekane orzechy, żurawinę i jagody goji. Zjedz z ciepłym mlekiem lub jogurtem.

Sok z rokitnika

Często się przeziębiasz, więc przyjmujesz witaminę C garściami. Tymczasem rokitnik zawiera jej 10 razy więcej niż pomarańcze. Warto go wypróbować, by uniknąć kolejnej infekcji.

KORZYŚCI DLA ZDROWIA: Rokitnik to popularny krzew, który rośnie dziko nad Bałtykiem, ale często też w domowych ogródkach. Jego owoce to bogactwo składników bioaktywnych i witamin. Jest też tzw. adaptogenem. To oznacza, że ma zdolność wychwytywania i zaspokajania różnych niedoborów w organizmie. Zawiera mnóstwo witaminy C - od 500 do nawet 3500 mg na 100 g, podczas gdy zalecane dzienne zapotrzebowanie dla kobiet to zaledwie 75 mg. Witamina pochodząca z rokitnika dobrze się przyswaja i co najważniejsze nie ginie podczas obróbki cieplnej, jak to np. dzieje się z tą z natki.

KURACJA: By dostarczyć sobie zwiększoną dawkę witaminy C, zmieszaj w proporcji 1:1 sok z rokitnika i czarnej porzeczki. Pij pół szklanki dziennie. Cena ok. 27 zł/500 ml.

WYPRÓBUJ TEŻ: Owoce dzikiej róży - zawierają sporo wit. C. Można z nich robić kompoty i nalewki, które pomogą zapobiec infekcji wirusowej lub skrócą jej przebieg.

NALEWKA LECZNICZA Z ROKITNIKA: Nalewkę najlepiej przygotować tuż po pierwszych przymrozkach. Wtedy owoce stracą swój gorzkawy smak. ◆ Składniki: 1 kg owoców rokitnika, 1 kg cukru, 1,5 l alkoholu 70 proc. ◆ Przygotowanie: umyte owoce rokitnika osącz i wsyp do słoja, dodaj cukier oraz alkohol. Zakręć szczelnie słój i postaw w ciemnym i ciepłym miejscu na 6 tygodni. Odcedź, przelej do butelki i odstaw na 4 miesiące. Gdy przemarzniesz, dodaj kieliszek nalewki do herbaty.

Jarmuż

Zyskał sławę jako składnik zielonych koktajli. Ma tak dużo właściwości zdrowotnych, że został uznany za króla zimowych warzyw. Nadeszła więc pora, by wykorzystać go w swojej kuchni.

KORZYŚCI DLA ZDROWIA: Zawiera sporo wit. C - 120 mg w 100 g surowego warzywa (a jego liść jest dużo cięższy od liścia sałaty czy szpinaku), a także witaminy: A, B1, B2, E i K. Dostarczy ci też żelaza, wapnia, fosforu, magnezu, potasu, kwasu foliowego, błonnika, luteiny. Zawiera silne przeciwutleniacze i związki o właściwościach przeciwnowotworowych. Jeśli będzie często pojawiał się na twoim talerzu, wzmocni odporność.

KURACJA: Możesz przyrządzić go tak jak szpinak, czyli podsmażyć lub zblanszować. Dodawaj też do sałatek oraz dań z kaszą czy makaronem. Smakuje też w koktajlach.

WYPRÓBUJ TEŻ: Seler naciowy - ma podobne właściwości jak jarmuż. Jest łatwo dostępny i niedrogi zimą. Dobrze smakuje jako składnik odżywczych, zielonych koktajli.

KOKTAJL WITAMINOWY: Jarmuż ma wyrazisty, ostry smak. Lepiej smakuje w połączeniu z owocami. ◆ Składniki: gruszka, banan, garść jarmużu, 100 ml soku pomarańczowego. ◆ Przygotowanie: jarmuż przelej wrzątkiem, a następnie zimną wodą. Odcedź. Usuń twarde części z liści. Obierz banana. Z gruszki usuń gniazda nasienne. Wszystko zmiksuj z sokiem.

Orzechy makadamia

Gdy coraz więcej osób wokół zaczyna chorować, dietetycy polecają dietę bogatą w ryby, czosnek, cebulę. Jeśli ich unikasz, choćby ze względu na swoisty zapach, dla wzmocnienia odporności chrup orzechy makadamia.

KORZYŚCI DLA ZDROWIA: Są doskonałym źródłem dobrych tłuszczów i wit. E. Jednonienasyconych kwasów tłuszczowych zawierają niemal tyle samo, co oliwa z oliwek. Z badań wynika, że osoby, które jedzą co najmniej 10 g orzechów dziennie są bardziej odporne. Ale to nie jedyna ich zaleta - 100 g orzeszków makadamia pokrywa 20 proc. dziennego zapotrzebowania na żelazo i błonnik. Mają też wadę - są bardzo kaloryczne, zawierają 700 kcal w 100 g. Ale nawet kilka orzechów dziennie wystarczy, by wzbogacić dietę w składniki cenne dla dobrej odporności.

KURACJA: Przygotuj duży słój i wymieszaj w nim różne rodzaje orzechów: makadamia, pekan, włoskie, laskowe, brazylijskie. Codziennie na przekąskę, np. na podwieczorek, zjedz 4-5 sztuk. Możesz też dodawać pokruszone do sałatki.

WYPRÓBUJ TEŻ: Orzechy laskowe, a także włoskie. Można je kupić w łupinach, więc zachowują więcej swoich cennych właściwości. Są tańsze, 100 g orzechów makadamia kosztuje ok. 18 zł, włoskich łuskanych, ok. 9 zł, laskowych, ok. 9 zł.

Jagody acai

Dzięki tym owocom będziesz tryskać energią. Unikniesz chorób, nawet gdy wszyscy wokół będą kasłać i kichać.

KORZYŚCI DLA ZDROWIA: Wzbogacając codziennie dietę jagodami acai możesz naturalnie zwiększyć odporność organizmu nawet o 20 proc. Dodają energii, pobudzają i wzmacniają. Pozwolą ci uzupełnić dietę o składniki odżywcze, dzięki którym przybędzie ci sił witalnych.

KURACJA: Świeże owoce acai nie są dostępne w Polsce, ale masz za to do dyspozycji sok, kapsułki oraz proszek. Sok pij 2 razy dziennie 30 ml na 20 minut przed posiłkiem. Tabletki przyjmuje się 2 razy dziennie, a proszek po pół łyżeczki dziennie. Cena soku 33 zł/litr; proszek - 45 zł/100 g.

WYPRÓBUJ TEŻ: Sok z aronii - świetnie łagodzi przeziębienia. 50 ml soku z aronii dziennie wzmocni odporność. Z aronii możesz przygotować też dżem oraz lecznicze nalewki.

KOKTAJL ENERGETYCZNY: Sok z jagód acai będzie dobrym składnikiem koktajlu. Możesz też dodać sproszkowane owoce. ◆ Składniki: 2 pomidory, 2 łodygi selera naciowego, pół czerwonej papryki, 50 ml soku z acai, 50 ml wody mineralnej. ◆ Przygotowanie: pomidory, seler i i paprykę wrzuć do sokowirówki. Dolej sok z jagód acai i wodę mineralną. Dopraw do smaku solą.

Anna Gumowska
konsultacja Anna Galczak-Kondraciuk, dietetyczka