Znajdź haka na raka
Podobno my, Polacy najbardziej boimy się poważnych chorób, które mogą dotknąć nas lub najbliższych. Z drugiej jednak strony, jak ognia unikamy badań profilaktycznych, choć specjaliści alarmują, że co czwartego z nas dotknęła lub dotknie choroba nowotworowa.
Ciężka choroba, która w tym przypadku jest synonimem nowotworu, to nasz największy zbiorowy lęk. Niby znamy wskazania i zalecenia lekarzy: badania profilaktyczne, ruch na świeżym powietrzu, zbilansowana dieta, bogata w warzywa i owoce, ograniczenie spożycia alkoholu i odzwyczajenie się od palenia. Trudniej z ich wykonaniem. Także większość badań profilaktycznych jest dostępna i bezbolesna, wystarczy o nich pamiętać i regularnie wykonywać.
Te badania mogą uratować ci życie
Mammografia i USG
Rak piersi jest wciąż najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Wczesne wykrycie tego nowotworu daje większą szansę na wyleczenie.
Podstawowym i najważniejszym badaniem jest comiesięczne samobadanie piersi. Oprócz samokontroli, należy po 20. roku życia raz na rok zrobić USG, po 40. badanie mammograficzne raz na dwa lata, a po ukończeniu 50. roku życia co rok.
Struktura piersi kobiet różni się - najpierw jest ona gruczołowa, z wiekiem zaś staje się bardziej tłuszczowa, stąd różne metody badania piersi.
Zarówno USG, jak i mammografią są badaniami bezbolesnymi. Nie ma przeciwwskazań do ich wykonywania, nawet podczas ciąży. Różnią się tym, że aparat do mammografii wykorzystuje promienie rentgenowskie a podczas wykonywania USG wykorzystuje się ultradźwięki.
Badanie należy wykonać między 1. a 10. dniem cyklu.
Cytologia
Cytologia jest najprostszą i najskuteczniejszą metodą wykrywania zmian w komórkach szyjki macicy. Badanie pozwala zdiagnozować, czy na tym obszarze znajdują się jakiekolwiek komórki nieprawidłowe: przedrakowe, czy rakowe. Badanie to wykrywa także stany zapalne.
Cytologia jest bezbolesna, trwa około 5 minut. W tym czasie lekarz specjalną szczoteczką pobiera niewielką ilość komórek z powierzchni szyjki macicy, które następnie badane są pod mikroskopem. Jeśli wynik jest prawidłowy kolejne badania należy wykonać co trzy lata, w przypadku jakichkolwiek zmian, lekarz zaleca termin następnej wizyty.
Pierwszą cytologię powinnyśmy wykonać nie później niż trzy lata po rozpoczęciu współżycia seksualnego lub około 21 roku życia.
Cytologię należy wykonać między 9. a 25. dniem cyklu. Na trzy dni przed badaniem trzeba zrezygnować z irygacji pochwy, aplikacji dopochwowych leków i współżycia seksualnego.
Według obowiązującej w Polsce klasyfikacji Papanicolau, wyróżnia się pięć grup cytologicznych:
• Grupa I - w rozmazie widoczne są tylko komórki prawidłowe;
• Grupa II - obok prawidłowych komórek widoczne są liczne komórki zapalne, zwyrodnieniowe; W II grupie najczęściej także mieszczą się pacjentki z nadżerką - nie są tu jednak zaliczane przypadki nowotworów czy dysplazji. Do tej grupy kwalifikuje się większość kobiet aktywnych seksualnie.
• Grupa III - w rozmazie widoczne są komórki dysplastyczne;
• Grupa IV - widoczne są komórki nowotworowe płaskonabłonkowe przedinwazyjne;
• Grupa V - stwierdza się komórki nowotworowe złośliwe.
W ramach ubezpieczenia społecznego kobietom przysługuje bezpłatna cytologia raz na trzy lata.
Kolonoskopia
Kolonoskopia, czyli wziernikowanie jelita grubego to z pewnością jedno z najmniej przyjemnych badań i, co tu ukrywać, wstydliwych. Może nas jednak uchronić przed bardziej przykrymi i wstydliwymi badaniami, a także uratować życie.
Za pomocą rurki wyposażonej w specjalną kamerkę, lekarz może podczas kolonoskopii zbadać błonę śluzową jelita grubego a także, w razie konieczności, dokonać biopsji, czyli pobrać tkankę do dalszego badania. Podczas wziernikowania specjalista może nawet usunąć drobne polipy, które w przyszłości mogłyby dać początek złośliwym zmianom.
Badanie to zaleca się osobom po 50. roku życia i powinno być powtarzane co 10 lat.
Do kolonoskopii trzeba się odpowiednio przygotować - za pomocą płynnej diety należy oczyścić jelita. Badanie to także można wykonać w znieczuleniu ogólnym.
Miej się na baczności
Jeśli zauważysz zmiany w organizmie, które cię zaniepokoją, udaj się do lekarza. Lepiej dmuchać na zimne, niż zbagatelizować pierwsze symptomy choroby. Bezzwłocznie skontaktuj się ze specjalistą, jeśli zauważysz:
• guzki, obrzmienia lub powiększone bez przyczyny węzły chłonne
• nagły, niewytłumaczony spadek masy ciała
• zmianę kształtu, koloru lub wielkości znamion nietypowe wydzieliny: krew w moczu lub kale, wycieki z sutków, częste krwawienia z nosa lub uszu
• długo utrzymujący się kaszel lub chrypkę - przedłużające się zaburzenia trawienne.
AP
