Afera o paragon, czyli pięć pytań o dowód zakupu
Oprac.: Katarzyna Adamczak
Po większych zakupach, gdy odwiedziliśmy już kilka sklepów, nasze portfele często pękają w szwach. Wszędzie dostajemy paragony, które wielu z nas z nawyku wkłada do portfela. Czasem pojawia się jednak pokusa, aby zostawić sprzedającemu rachunek i nie dokładać do paragonowego archiwum kolejnego świstka papieru. Czy możemy to zrobić i jakie potencjalne konsekwencje może mieć dla nas brak paragonu? Jak długo trzeba je przechowywać i w jaki sposób prawidłowo utylizować?
Spis treści:
Czy zawsze trzeba zabierać paragon?
W polskim prawie nie istnieje zapis, który nakazywałby konsumentom zabierać paragony ze sklepu. Dlatego wydrukowany dowód zakupu możemy zostawić na ladzie, jeśli taka je nasza wola.
Jednak od 2004 roku Ministerstwo Finansów regularnie zachęca Polaków, aby zabierali paragony ze sklepu, bo pozwala to zminimalizować ryzyko wyłudzeń i oszustw. Zabierając ze sobą dowód zakupu, wyjmujemy z rąk złodziei narzędzie do oszukiwania państwa, a niekiedy także pracodawców. Co może się stać jeśli zostawimy paragon w sklepie? Na jego podstawie przedsiębiorca może twierdzić, że do transakcji nie doszło, więc nie płaci podatku VAT, a jego podatek dochodowy jest mniejszy. Nieuczciwy biznesem może też powiedzieć, że klient dokonał zwrotu towaru, a więc VAT nie powinien zostać naliczony. Przedsiębiorcy, oszukując urzędy skarbowe, oszukują budżet państwa, a więc każdego obywatela.
Warto zabierać ze sobą paragony także dlatego, że są one dowodem zakupu, który w razie potrzeby może posłużyć do zwrotu towaru lub reklamacji.
Sprzedawca nie dał mi paragonu, co dalej?
O ile przepisy prawa nie nakładają na kupującego zabierania ze sobą paragonu, o tyle obowiązek wystawienia dowodu sprzedaży ma przedsiębiorca. Dlatego, jeśli nie dostaniemy paragonu, powinniśmy o niego poprosić. Jeśli mimo to go nie otrzymamy, możemy poinformować najbliższy urząd skarbowy, zadzwonić pod numer: 800 060 000, wysłać maila na adres powiadomKAS@mf.gov.pl, lub zgłosić to przez aplikację e-Paragony.
Lista przedsiębiorców zwolnionych z wystawiania paragonów jest krótka. Nie muszą tego robić jedynie rolnicy ryczałtowi, właściciele sklepów internetowych, jeśli nie otrzymują zapłaty w gotówce oraz niektórzy sprzedawcy usług i towarów, jeśli roczna sprzedaż nie przekracza 20 tys. złotych, choć zwolnienie to nie dotyczy wielu branż.
Nie musimy zastanawiać się, czy przedsiębiorca zwolniony jest z wystawiania paragonu, czy też nie — warto poinformować Krajową Administrację Skarbową, a eksperci zajmą się oceną czy popełniono przestępstwo, bo tym właśnie może okazać się niewydanie paragonu.
Zagubiony paragon, czy nie mam szans na reklamację?
Z paragonami bywa różnie, czasem zagubią się pośród dziesiątków innych dowodów zakupu zbieranych przez cały rok. Czasem, jeśli paragony są przechowywane w niewłaściwych warunkach, po roku nie da się odczytać, kto wystawił rachunek i czego on dotyczył. To jednak nie musi nas martwić, bo wbrew temu, co często mówią sprzedawcy, paragon nie jest jedynym dowodem zakupu, który możemy przedstawić.
Zgodnie z wykładnią prawo konsumenta do reklamacji nie może być w żaden sposób ograniczane, a to oznacza, że brak paragonu nie może być podstawą odrzucenia reklamacji. Oczywiście musimy udowodnić, że towar został zakupiony w tym, a nie innym sklepie, ale może do tego posłużyć choćby wyciąg z transakcji kartą płatniczą, potwierdzenie płatności, zeznania świadków czy e-mail.
Zobacz również: Jak reklamować towary i usługi?
Jak długo muszę przechowywać paragon?
Przedsiębiorcy są zobowiązani do przechowywania dokumentów księgowych przez okres 5 lat i dotyczy to także paragonów fiskalnych. Natomiast konsumenci, jak już wspomniano, nie mają nawet obowiązku ich zabierać ze sklepów, ale jeśli chcemy sobie ułatwić życie i potencjalną reklamację to najlepiej zachować je na czas trwania rękojmi, aby w łatwy sposób móc udowodnić, że towar został zakupiony w tym, a nie innym sklepie.
Gdzie wyrzucać paragony?
Paragony, które nie są nam już potrzebne, wyrzucamy do kosza. Jednak na tym etapie wiele osób robi błąd. Rachunek za zakupy drukowany jest na kawałku papieru, dlatego dla większości z nas wydaje się oczywistym, że paragon należy wrzucić do niebieskiego worka czy kosza na śmieci, czyli pojemników na odpady papierowe. Tymczasem okazuje się, że paragony należy wyrzucać do szarych (czarnych) worków, czyli powinny znaleźć się w pojemniku na odpady zmieszane. Warto jednak dobrze przyjrzeć się papierowym dowodom zakupu, bo na niektórych widnieje adnotacja informująca, że nadają się do recyklingu. Segregacja śmieci to ważny element dbałości o planetę, dlatego nie można o niej zapominać, choć zasady bywają mętne i trudne do zastosowania.
Zobacz również: Jak segregować śmieci? Zasady i cenne wskazówki
