Czad, czyli cichy zabójca: Jak się ustrzec? Objawy zatrucia
Tlenek węgla, powszechnie nazywany czadem, jest bezbarwny i bezwonny. Rozprzestrzenia się razem z powietrzem, nie dając oznak, że zbliża się niebezpieczeństwo. Rozpoczęcie sezonu grzewczego to czas, kiedy zgłoszeń dotyczących zatrucia czadem jest coraz więcej. Na co zwrócić uwagę, by się przed nim ustrzec?
Jak powstaje czad (tlenek węgla)?
Tlenek węgla, który potocznie jest nazywany czadem, wykazuje trujące właściwości. Gaz ten jest bezbarwny, bezwonny i łatwo miesza się z powietrzem.
Czad jest wynikiem niepełnego spalania paliw takich jak np. drewno, olej, węgiel, gaz lub ropa. Powodem jest brak odpowiedniej ilości tlenu. W związku z tym, źródłem tlenku węgla mogą być kominki, gazowe podgrzewacze wody, piece węglowe, gazowe lub olejowe i kuchnie gazowe. Do zatrucia może dojść także podczas pożaru.
Do zatrucia czadem może przyczynić się m.in. brak dopływu powietrza do urządzenia, zła regulacja palnika gazowego, nieszczelne przewody kominowe. Ryzyko zwiększa się w momencie braku kontroli przewodów wentylacyjnych, szczelnie zamkniętych okien oraz zasłoniętych kratek. Do tego można zaliczyć eksploatację uszkodzonych pieców i lekceważenie objawów wskazujących zatrucie tlenkiem węgla.
Czad, czyli tlenek węgla. Dlaczego jest niebezpieczny?
Za transport cząsteczek tlenu do niemal wszystkich tkanek żywych organizmu odpowiada hemoglobina, czyli czerwony barwnik krwi, który jest białkiem zawartym w krwinkach czerwonych.
Zatrucie czadem wiąże się z przedostaniem tlenku węgla do organizmu za pomocą układu oddechowego. Jego przewaga nad tlenem polega na szybszym wiązaniu się z hemoglobiną, co w rezultacie niesie za sobą utrudnienie lub uniemożliwienie rozprowadzania tlenu we krwi.
Może to prowadzić do uszkodzenia mózgu oraz innych narządów wewnętrznych. Zatrucie czadem to także ryzyko uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, zawału, a nawet śmierci.
Tlenek węgla jest zupełnie niewyczuwalny, więc do rozpoznania, że do naszego krwiobiegu przedostaje się ten trujący gaz, może dojść dopiero w momencie odczuwania silnych objawów. Mimo że organizm zaczyna wysyłać sygnały, że dochodzi do zatrucia, to nie wykazuje próby ucieczki. Każdej zimy cichy wróg zabija nawet kilkadziesiąt osób.
Jakie są objawy zatrucia czadem?
Rozpatrując objawy zatrucia czadem, należy wziąć pod uwagę, że zatrucie tlenkiem węgla może być lekkie, średnie lub ciężkie. Każde stadium wiąże się z innym odczuwaniem go w organizmie. Lekkie zatrucie czadem będzie sygnalizowane mdłościami, wymiotami i lekkim bólem głowy. Ponadto odczuwalne jest zmęczenie i osłabienie.
Gdy dochodzi do średniego zatrucia tlenkiem węgla, organizm zaczyna reagować na nie coraz mocniejszym bólem głowy. Pojawia się senność i trudność z oddychaniem. Oddech zdecydowanie przyśpiesza, dochodzi do tego zaburzenie rytmu serca oraz zaburzenie świadomości i równowagi. Lepiej się wtedy nie kłaść, ale poszukać źródła świeżego powietrza. Ciężkie zatrucie czadem to stan, który objawia się drgawkami i utratą przytomności.
Pomoc w przypadku zatrucia czadem
Osoba zatruta tlenkiem węgla potrzebuje natychmiastowej pomocy. Jeśli więc znajdziemy się w takiej sytuacji, to pierwszym krokiem jest zapewnienie dopływu świeżego powietrza i przeniesienie poszkodowanego na zewnątrz.
Następnie należy wezwać służby ratownicze, czyli pogotowie ratunkowe oraz straż pożarną. W przypadku zauważenia braku oddechu, konieczne jest wykonanie sztucznego oddychania i masażu serca.
Jak się ustrzec przed zatruciem tlenkiem węgla?
Sezon grzewczy to czas, kiedy tlenek węgla zbiera największe żniwo. Czad powstaje w wyniku niepełnego spalania, które może być spowodowane, chociażby zbyt szczelnymi oknami. Jest jednak jeszcze kilka kwestii, które należy wziąć pod uwagę, by nie doszło do zatrucia tlenkiem węgla.
Ważną sprawą jest powierzenie montażu urządzeń grzewczych i systemu kominowego wykwalifikowanym osobom. Istotne są regularne przeglądy instalacji wentylacyjnej oraz przewodów kominowych.
W przypadku ogrzewania budynku węglem oraz drewnem, taki przegląd powinien być wykonywany raz na trzy miesiące, a raz na pół roku w momencie stosowanie oleju opałowego lub gazu ziemnego. Ponadto należy skupić się na odpływie spalin. Przewód spalinowy powinien być szczelny oraz drożny.
Przed zatruciem czadem może ustrzec wietrzenie pomieszczeń, zwłaszcza jeśli korzystamy z np. z kuchenki gazowej lub węglowej. Poza tym istotne jest, by otwory nawiewowe i kratki wentylacyjne nie były w żaden sposób zasłonięte oraz zaklejone, a okna miały poprawną wentylację.
Szczególną uwagę należy zwrócić na nowe okna, których szczelność może mieć wpływ na zaburzenie wentylacji pomieszczenia. Dodatkowo, nigdy nie należy dogrzewać pomieszczeń urządzeniami, które nie są do tego przeznaczone, czyli np. kuchenką gazową.
Nawet jeśli doszłoby do ulatniania czadu, to przed zatruciem może ochronić czujnik tlenku węgla, która zasygnalizuje, że trujący gaz wymieszał się z powietrzem. W takim przypadku należy otworzyć okna, jak najszybciej opuścić budynek i zawiadomić odpowiednie służby ratunkowe. Nie bagatelizujmy nawet najmniejszych objawów świadczących, że mogło dojść do zatrucia czadem.
Czytaj więcej:
