Jak jedzą polscy więźniowie? Ich jadłospisy określają szczegółowe zasady
Wyżywienie w zakładach karnych to temat, który budzi wiele kontrowersji. O posiłkach podawanych skazanym krążą bowiem legendy, podobnie zresztą jak w kwestii wyżywienia szpitalnego. Ile dań otrzymują dziennie więźniowie? Co zawiera ich codzienny jadłospis? Jak się okazuje, większość tych kwestii reguluje rozporządzenie w sprawie wyżywienia osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Określa ono nawet porcję owoców, którą powinien otrzymać skazany na śniadanie i kolację.
Jak wyglądają posiłki skazanych przebywających w zakładach karnych w Polsce? O warunkach, w jakich żyją więźniowie, wiele się mówi. To kontrowersyjny temat - niektórzy uważają, że przestępcy żyją w luksusie, a za więziennymi kratami niczego im nie brakuje. Są też tacy, którzy - widząc zdjęcia wykonane w zakładach karnych w Polsce - załamują ręce z niedowierzaniem. Jak wygląda rzeczywistość?
To jak powinno wyglądać wyżywienie skazanych jest ściśle określone przez rozporządzenie ministra sprawiedliwości w sprawie wyżywienia osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Podobne wymagania zostały ujęte również w Europejskich Regułach Więziennych. Za przygotowywanie dań odpowiadają funkcjonariusze działu kwatermistrzowskiego. Przebieg prac nadzoruje funkcjonariusz Służby Więziennej, szef kuchni. To także on odpowiada za osadzonych podczas pracy i pilnuje poszczególnych etapów obróbki żywności - od przygotowywania składników począwszy, a na rozdzielaniu racji żywnościowych skończywszy.
Kuchnie więzienne obecnie są nowoczesne i wyposażone w sprzęt gastronomiczny usprawniający i ułatwiający pracę - kotły, patelnie, czy też piece konwekcyjno-parowe. Codziennie przygotowuje się w nich trzy posiłki dla kilkuset skazanych. Gotowanie oczywiście obywa się w pomieszczeniach spełniających rygorystyczne wymogi sanitarne, w trosce o zachowanie wszelkich norm.
Dieta skazanych jest ściśle ustalona. Co powinna zawierać?
To jak powinny wyglądać poszczególnie posiłki, zostało ustalone we wspomnianym rozporządzeniu z dnia 19 lutego 2016 roku. Codzienny jadłospis więźniów obmyśla funkcjonariusz działu kwatermistrzowskiego we współpracy z pracownikiem służby zdrowia. Dokument, którym się kierują jest dosyć szczegółowy. Zawiera nie tylko rozpiskę rodzajów posiłków i napojów wydawanych osadzonym w zakładach karnych i aresztach śledczych, ale także wartość odżywczą i energetyczną konkretnych posiłków i napojów, ilościową dobową zawartość warzyw lub owoców, listę produktów zabronionych oraz minimalny dzienny koszt przygotowania tychże dań.
Skazani przebywający w zakładzie karnym lub areszcie śledczym otrzymują trzy posiłki dziennie - w tym co najmniej jeden posiłek gorący. Do każdego posiłku wydaje się napój, w szczególności w postaci wody zdatnej do picia, herbaty lub kawy zbożowej. Posiłki zawierają odpowiednie wartości odżywcze, a ich wartość energetyczna powinna zawierać łącznie nie mniej niż 2800 kcal.
Podczas planowania racji żywnościowych w zakładach karnych powinno uwzględniać się także rodzaj wykonywanej przez więźniów pracy (jeśli praca jest wyjątkowo uciążliwa, skazanemu przysługuje posiłek dodatkowy) oraz wiek skazanego. Dania powinny zostać dopasowane także do wymogów religijnych i kulturowych skazanego. Jeśli osoba przebywająca w zakładzie karnym jest przewlekle chora, jej jadłospis odpowiada zaleceniom lekarza. Specjalista w razie konieczności może zalecić skazanemu na przykład dietę bezglutenową, bezmleczną czy niskotłuszczową.
Ile kosztuje dzienne wyżywienie skazanego?
Minimalny dzienny koszt posiłków i napojów, zwany "minimalną stawką dzienną" również został określony w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości. Zgodnie z zawartymi w dokumencie ustaleniami tak zwany posiłek podstawowy powinien kosztować nie mniej niż 4,00 zł. Na jedzenie dla nieletnich osadzonych służba więzienna przeznacza o 40 groszy więcej. Z kolei posiłek lekkostrawny kosztuje minimum 4,80 zł, a posiłek dodatkowy - 3,20 zł. Na posiłki cukrzycowe przeznacza się nie mniej niż 5,70 zł. Z kolei posiłki indywidualne (dopasowywane ze względu na zalecenia lekarza) powinny łączenie wynieść minimalnie 5,80 zł.
Do kalkulacji wysokości minimalnych stawek dziennych przyjmuje się ceny zakupu produktów spożywczych. Należy jednak pamiętać, że produkty kupowane są hurtowo, a to znacznie obniża koszt poszczególnych artykułów potrzebnych do przygotowania dań.
Tak wygląda jedzenie polskich więźniów
Szczegółowy opis jadłospisów skazanych pozwala wierzyć, że osadzonym niczego nie brakuje. Rzeczywistość, jednak nie zawsze zgodna jest z odgórnymi ustaleniami - tak przynajmniej wynika ze zdjęć posiłków podawanych skazanym. Facebookowy fanpage "Posiłki w więzieniach" obserwuje kilka tysięcy osób. Na profilu nie brakuje ciekawostek z więziennej kuchni. Chociaż ostatni wpis pochodzi z 2016 roku - w kwestii przepisów i norm od tego czasu niewiele się zmieniło. Minimalny dzienny koszt posiłków również pozostał taki sam.
Jak wyglądają posiłki skazanych? Jak wynika ze zdjęć opublikowanych na wspomnianym fanpage'u, kwestia estetyczna często pozostawia wiele do życzenia.
Jak czytamy w jednym z postów, przykładowy obiad zawiera: "zupę jarzynową, kotlet mielony z ziemniakami i burakami, a do tego kompot owocowy." W innym poście autor wymienia, co znalazło się na śniadaniu więźniów: "chleb, masło, serek topiony, jajko, jogurt owocowy i herbata".
***
Zobacz również:
