Nie myl ich z karmnikami dla ptaków. Te konstrukcje służą do czegoś innego
Prawdopodobnie każdy choć raz w życiu widział zawieszoną na drzewie budkę dla ptaków. Jednak już nie każdy zdaje sobie sprawę, dlaczego wieszanie budek lęgowych jest tak ważne i w zasadzie, do czego one służą. Podpowiadamy, z czego taka konstrukcja powinna być wykonana i gdzie najlepiej ją umieścić.
Do czego służą budki lęgowe dla ptaków?
Budka lęgowa dla ptaków to specjalnie zaprojektowana konstrukcja, będąca alternatywą dla ich naturalnego miejsca gniazdowego, w której mogą bezpiecznie i komfortowo przebywać w okresie lęgowym. Budka pozwala na bezpieczny rozwój piskląt, minimalizując ryzyko ataku ze strony drapieżników i chroniąc je przed zmiennymi warunkami atmosferycznymi.
Z czego wykonać budkę lęgową dla ptaków?
Budki lęgowe najczęściej wykonuje się z drewna i mogą one, a czasami nawet powinny różnić się kształtem i rozmiarem. Z kolei wielkość otworu wlotowego do budki musi być dostosowana do konkretnego gatunku ptaków.
Budkę lęgową najlepiej wykonać z desek nieheblowanych o grubości około 3 cm. Deski nieheblowane dają wysoką gwarancję, że budka nie rozleci się podczas opadów deszczu czy śniegu, co może mieć miejsce w przypadku użycia np. płyty wiórowej czy sklejki. Co więcej - deska nieheblowana posiada chropowatą strukturę, która umożliwia ptakom wbicie się w nią pazurami.
Ponadto budka lęgowa powinna być tak skonstruowana, by jej otwarcie przez człowieka nie było uciążliwe w przypadku konieczności jej wyczyszczenia. Najbezpieczniejszą konstrukcją dla ptaków będzie budka, której otwierana jest jej ściana boczna.
Średnica otworu wlotowego dla budki przeznaczonej m.in. dla sikorek, dzięciołów, szpaków, mazurków, wróbli, muchówek i kowalików powinna wynosić 3-5 cm. Dla większych ptaków powinno to być 6-10 cm, a dla najmniejszych 2-4 cm.
Doskonałym pomysłem jest obicie otworu wlotowego metalową płytką, co w dużym stopniu uniemożliwi dzięciołom uszkodzenie budki. Specjaliści odradzają instalowania przy otworze wlotowym niewielkich patyczków, na których często przesiadują ptaki. Taki patyczek może ułatwić drapieżnikom dostanie się do wnętrza budki.
Kiedy i gdzie wieszać budki lęgowe dla ptaków?
Budki lęgowe powinny zawisnąć na przełomie lutego i marca, bo właśnie wtedy rozpoczyna się okres lęgowy u większości ptaków. Rzecz jasna, nic nie stoi na przeszkodzie, by budki wieszać już wcześniej, ponieważ dla niektórych gatunków ptaków mogą one posłużyć za istotne schronienie na zimę.
Budki mogą być wieszane na drzewach, ścianach budynków, domach i stodołach. Jeśli mamy zamiar powiesić budkę na drzewie, powinna być ona zainstalowana na wysokości 3-4 metrów. Na budynkach najlepiej wieszać je przy strychach i od strony południowej.
Należy również pamiętać, by budka była zamocowana bardzo stabilnie. Niedostatecznie zainstalowana budka może zostać przewrócona przez wiatr i siadające na niej ptaki. Budka nie powinna być zamocowana na sznurku, co wprawi ją w drgania i kołysanie. Wybierajmy drzewa bez dużego natężenia gałęzi w bezpośrednim sąsiedztwie, które umożliwiłyby drapieżnikom łatwe i szybkie dotarcie do budki.
Powinno być to miejsce odosobnione, gdzie nie występują karmniki dla ptaków. Jeśli budkę instalujemy w swoim ogrodzie, to wybierajmy miejsce, w którym nie przebywają ludzie.
Kiedy i jak czyścić budki lęgowe?
Budki lęgowe powinny być czyszczone raz na rok z uwagi na niebezpieczeństwo gromadzenia się w nich pasożytów, które zagrażają ptakom. Drugim powodem jest zrobienie odpowiedniego miejsca w budce. Często zdarza się, że ptaki w danej budce budują swoje gniazda na starych gniazdach, co powoduje zmniejszenie miejsca w środku i umiejscowienie nowego gniazda zbyt blisko otworu wlotowego. Gniazdo znajdujące się zbyt blisko otworu wlotowego do budki zwiększa ryzyko ataku drapieżników.
Przepisy stanowią, że budki lęgowe można czyścić poza okresem lęgowym, zatem od 16 października do końca lutego. Budka lęgowa nie powinna być czyszczona, jeśli zauważymy, że gniazdo w środku składa się z dużej liczby piór. Wówczas może to wskazywać na zimowe gniazdo mazurka, a zgromadzone w gnieździe pióra stanowią wtedy dodatkową izolację przed chłodem.
Zanim przystąpimy do czyszczenia budki lęgowej, powinniśmy zadbać o własne bezpieczeństwo. Podstawą jest nałożenie rękawic ochronnych. Po dokładnym usunięciu z budki pozostałości, warto również wyczyścić wnętrze budki roztworem z wody i spirytusu. W żadnym wypadku nie należy używać chemicznych detergentów, których zapach odstraszy ptaki przed założeniem w budce gniazda.