Papież Franciszek I: Przez dziesięć lat zerwał z niejedną tysiącletnią tradycją

Jorge Bergoglio zaskakująco wiele rzeczy zrobił po raz pierwszy w historii papiestwa, a to nie mały wyczyn biorąc pod uwagę, że liczy ona już ponad dwa tysiące lat. Pierwszym zaskoczeniem dla wiernych i komentatorów, był wybór imienia. W kościele katolickim ma on ogromne znaczenie, bowiem miano, na które się zdecyduje nowy papież, ma być rodzajem busoli wskazujący kierunki jego pontyfikatu.

Jan, Pius, Benedykt, Grzegorz, Stefan, Leon, Sykstus — w historii kościoła były to często wybierane przez papieży imiona, jednak Jorge Mario Bergoglio zerwał z trwającą od 913 r., a zatem tysiąc sto lat, tradycją, że nowy papież wybierał jedno z imion swoich poprzedników. Argentyńczyk zdecydował się na miano, którego nie używał żaden papież przed nim.

Sam Franciszek przyznał, że ma ono upamiętniać świętego zakonnika z Asyżu. Co oznacza taki wybór imienia? To pytanie zadawali sobie wówczas wszyscy. Zwracano uwagę na pokorę, ubóstwo i posłuszeństwo świętego Franciszka. Mówiono także o jego umiłowaniu przyrody oraz o tym, że jest on patronem ekologii i ekologów. Komentatorzy zwracali też uwagę, na fakt, iż święty Franciszek uważał się za grzesznika.

Zobacz również: QUIZ: Jak dobrze znasz papieża Franciszka? 8/10 to świetny wynik!

Jorge Mario Bergoglio jest nie tylko pierwszym Argentyńczykiem władającym w stolicy piotrowej, ale nawet pierwszym papieżem z obu Ameryk i pierwszym od 1272 lat następcą świętego Piotra spoza Europy. Franciszek I był też pierwszym od sześciuset lat papieżem, który sprawował swoją funkcję po rezygnacji poprzednika. 5 stycznia 2023 r. Franciszek I został także pierwszym biskupem Rzymu, który przewodził uroczystościom pogrzebowym swojego poprzednika.

18 czerwca 2015 r. Franciszek I wydał pierwszą w dziejach Kościoła encyklikę poświęconą ekologii i środowisku naturalnemu. W "Laudato si’" papież zaznaczył, że każdy człowiek jest częścią przyrody i do niej należy. Wezwał też do “ekologicznego nawrócenia", a za główną przyczynę kryzysu środowiska uznał nadmierny konsumpcjonizm.

Zobacz również: Papież Franciszek na temat rezygnacji: Posługa jest dożywotnia

Kolejną rzeczą, którą zrobił Franciszek I jako pierwszy papież w historii, była kanonizacja podczas jednej mszy, aż dwóch jego poprzedników. Miało to miejsce 27 kwietnia 2014, w niedzielę Miłosierdzia Bożego ogłosił świętymi Jana XXIII i Jana Pawła II.

Papież Franciszek I po raz pierwszy w historii spotkał się jako głowa kościoła rzymskokatolickiego ze swoim odpowiednikiem w prawosławnej cerkwi rosyjskiej. Było to pierwsze takie spotkanie od czasu schizmy. Doszło do niego na Kubie w Hawanie 12 lutego 2016 r. Efektem spotkania Franciszka I z Cyrylem I była wspólna deklaracja, w której zapisano między innymi słowa:

“Świadomi utrzymywania się licznych przeszkód wyrażamy pragnienie, aby nasze spotkanie mogło przyczynić się do przywrócenia jedności upragnionej przez Boga".

Pandemia Covid-19 wymusiła na Franciszku I wiele zachowań, które nie miały dotychczas miejsca w historii papiestwa. Po raz pierwszy modlitwa Anioł Pański została odmówiona z Biblioteki Watykańskiej, tam też odbyła się pierwsza w historii audiencja generalna bez wiernych. Papież odprawił w 2020 r. także mszę bez wiernych na placu Świętego Piotra i udzielił nadzwyczajnego błogosławieństwa “Urbi et Orbi" - bez modlitwy, Najświętszym Sakramentem. 

Zobacz również: Mumie i skandale. Pogrzeby papieży wywoływały wiele emocji

Wiele było podczas dziesięciu lat przewodzenia Stolicy Apostolskiej przez Franciszka I pierwszych razów i odejść od tysiącletnich tradycji. Nie jest to łatwy pontyfikat, bo papież musi uporać się z kwestią pedofilii w Kościele, jest krytykowany za zachowawczy stosunek względem wojny w Ukrainie oraz za zbyt konserwatywne podejście do aborcji czy kapłaństwa kobiet. Z drugiej jednak strony złagodził ton, w jakim wypowiadał się do tej pory Kościół o rozwodnikach, a antykoncepcji nie uważa za absolutne zło. Papież w pewnych kwestiach dąży do reform i zmian w postawie Kościoła oraz duchownych, w innych zaś zachowuje konserwatywne stanowisko. To sprawia, że liberałowie uważają go za zbyt mało postępowego, zaś konserwatyści za heretyka. Dekada rządów Franciszka I już za nami, czas pokaże, co przyniesie rozpoczynające się, kolejne dziesięciolecie.