Szczepionka chroni niemowlęta
Po raz pierwszy w historii pojawiła się szczepionka przeciwko malarii, którą można z powodzeniem stosować u niemowląt. To niezwykle ważne wydarzenie, gdyż malaria jest jednym z największych zabójców mieszkańców Czarnego Lądu.
Każdego roku umiera na tę chorobę milion osób. Aż 90proc. stanowią dzieci w wieku poniżej 5. roku życia. Dla afrykańskich dzieci właśnie przeżycie pierwszych 5 lat jest największym wyzwaniem.
W obecnej chwili trwają prace nad dziesiątkami szczepionek przeciwko malarii, jednak tylko RTS,S wykazała swoją skuteczność podczas testów w "warunkach polowych". Co więcej testy kliniczne w Mozambiku pokazały, że można ją stosować bezpiecznie również u najmłodszych.
Szczepionka autorstwa GlaxoSmithKline chroni ludzi na dwa sposoby. Po pierwsze, stymuluje ona produkcję przeciwciał, gdy tylko osoba zostanie ugryziona przez komara, który jest nośnikiem malarii. Po drugie pobudza produkcję komórek odpornościowych T, które zabijają pierwotniaki przenoszące malarię, gdy dotrą one do wątroby, gdzie dojrzewają i się rozmnażają.
Po raz pierwszy przydatność szczepionki sprawdzono w 2004 roku. Okazało się, że u dzieci w wieku 1-4 lat, którym ją podano, zapadalność na ciężką postać malarii zmniejszyła się o 50proc. Naukowcy chcieli jednak sprawdzić ją na jeszcze młodszych dzieciach, gdyż one szczególnie są narażone na atak choroby.
Pedro Alonso i jego koledzy z Uniwersytetu w Barcelonie, zaszczepili RTS,S 94 niemowlęta w wieku 10, 14 i 18 tygodni. Grupa kontrolna otrzymała szczepionkę przeciwko żółtaczce zakaźnej typu B. Okazało się, że u dzieci zaszczepionych RTS,S nie wystąpiło więcej efektów ubocznych, niż u maluchów poddawanych tradycyjnym szczepieniom. Natomiast zagrożenie malarią spadło u nich o 65 procent.
Specjaliści są pod wrażeniem skuteczności szczepionki. Tym bardziej, że system immunologiczny niemowląt jest wciąż niewykształcony i np. niektórych szczepionek nie można podawać dzieciom, które nie ukończyły 6. miesiąca życia.
W związku z udanymi pierwszymi eksperymentami GlaxoSmithKline rozpocznie w przyszłym roku testy na szerszą skalę. Obejmą one 16 000 dzieci w siedmiu afrykańskich krajach. Jeśli eksperyment się powiedzie, to firma wystąpi w 2011 roku o zgodę na rozprowadzanie swojej szczepionki.
RTS,S ma jednak kilka wad, a jedną z ważniejszych jest wyskoki koszt jej wytworzenia. Jednak jest to pierwsza w historii szczepionka, która skutecznie chroni najmłodszych przed malarią.
Mariusz Błoński
