"Zapach więzienia" Ádáma Bodora
"Zapach więzienia" Ádáma Bodora to pasjonująca książka. Jest tu wszystko, co u tego autora najlepsze: humor, melancholia, poetycki skrót. Na przekór tematowi nie wpada w nużącą martyrologię, przeciwnie, anegdotyczny tok opowieści sprawia, że wywiad czyta się wartko, jak powieść przygodową.
"Zapach więzienia" jest książką ważną. Lekka, gawędziarska forma wywiadu, który prowadzi Zsófia Balla, zmienia się w terapeutyczną rozmowę, medium dla traumatycznych przeżyć.
Autor wspomina swoją młodość w Siedmiogrodzie i kilkuletni pobyt w rumuńskich zakładach karnych, gdzie trafił jako nastolatek za działalność opozycyjną. Polityczna groza wczesnych lat 50., mechanizmy terroru i okrucieństwa, graniczne doświadczenie egzystencjalne, związane z uwięzieniem, przedstawione zostały przejmująco i dobitnie. Mało wiemy o tym, co działo się wówczas w tym regionie Europy - spornym, wymieszanym kulturowo, boleśnie doświadczonym przez historię - i świadectwo Bodora może być dla nas niezwykle cenne.
Najnowsza książka Ádáma Bodora powinna wzbudzić ciekawość dotychczasowych wielbicieli. Tym bardziej, że czytelnicy znajdą w niej niejeden klucz do wcześniejszych dzieł Bodora, m.in. "Okręgu Sinistra" oraz "Wizyty arcybiskupa" (Czarne, Wołowiec 2001 i 2002).
Sylwetka autora
Ádám Bodor (ur. 1936), prozaik węgierski; ukończył w Klużu studia teologiczne, w l. 1952-1954 był więźniem politycznym, przez wiele lat utrzymywał się z pracy fizycznej.
Publikuje od 1960 r. W 1982 przeniósł się na Węgry. Wydał kilka tomów opowiadań, napisał też powieść "Okręg Sinistra", która została przetłumaczona na francuski, niemiecki, norweski i słowacki; w Polsce ukazała się drukiem w 2001 r. i została ciepło przyjęta przez krytyków, podobnie jak "Wizyta arcybiskupa" wydana w 2002 r. przez Czarne, Wołowiec.
Kilka utworów Bodora doczekało się adaptacji filmowych; autor jest laureatem nagrody im. Józsefa Attili. W 2002 r. otrzymał prestiżową Węgierską Nagrodę Literacką za książkę Zapach więzienia (Czarne, styczeń 2004), a w marcu 2003 r. został laureatem Nagrody im. Kossutha, bardzo cenionej na Węgrzech; nagroda ta jest przyznawana wybitnym przedstawicielom nauki, sztuki i literatury za całokształt twórczości.
