Na czym polega diagnostyka celiakii?

Diagnostyka celiakii rozpoczyna się od wywiadu z pacjentem. Następnie wykonuje się badanie przedmiotowe - analizuje się objawy kliniczne. Rodzaj i nasilenie dolegliwości towarzyszących celiakii są zmienne i indywidualne. W wieku dziecięcym przeważają w obrazie klinicznym częste biegunki, wymioty, niedokrwistość, zaburzenia osobowości, opóźniony wzrost, powiększony obwód brzucha i wychudzenie. U dzieci w wieku szkolnym często występuje trudna w leczeniu niedokrwistość, opóźnienie dojrzewania płciowego, niski wzrost w porównaniu z rówieśnikami, afty jamy ustnej, zaparcia, biegunki, trudności w nauce. U osób dorosłych na początku choroby głównym objawem sugerującym celiakię jest zaburzony rytm wypróżnień, następnie pojawiają się liczne biegunki tłuszczowe, niedokrwistość niedobarwliwa lub makrocytarna, wzdęcia brzucha, chudnięcie, osłabienie.

W przypadku zaobserwowania objawów sugerujących celiakię wykonywane są badania serologiczne z krwi typowe dla celiakii. Dokonuje się oznaczenia aktywności przeciwciał przeciwko transglutaminazie tkankowej w klasie IgA (tTG IgA) i bada całkowity poziom przeciwciał IgA. W przypadku gdy całkowity poziom przeciwciał w klasie IgA wynosi mniej niż przyjęta norma, rozszerza się badania o przeciwciała w klasie IgG:

Dodatni wynik serologiczny wskazuje na konieczność dalszej diagnostyki. Więcej na temat badań serologicznych w diagnostyce celiakii znajduje się pod adresem: https://diag.pl/sklep/badania/panel-celiakia-iga-dgp-iga-ttg-iga-calkowite-iga-met-blot/.

W badaniach laboratoryjnych stwierdzana jest przede wszystkim niedokrwistość z niedoboru żelaza, hipoalbuminemia, zmniejszenie stężenia kwasu foliowego, wapnia, witamin D i K.

Do pełnego rozpoznania konieczne jest przeprowadzenie biopsji jelita cienkiego - pobranie wycinków z różnych części jelita, najczęściej z dwunastnicy, do badania histopatologicznego oraz ocena zmian w błonie śluzowej. Badania te wykonuje się endoskopowo podczas gastroskopii. Wygląd błony wewnętrznej opisuje się od razu na podstawie oglądanego obrazu. Na wynik badania histopatologicznego należy zaczekać. Badanie to polega na ocenie pobranej tkanki pod mikroskopem. Wynik przedstawia opis kosmków jelitowych, stopień ich zaniku, głębokość krypt jelitowych, liczbę limfocytów śródnabłonkowych. W klasyfikacji zmian jelita cienkiego zastosowanie ma zmodyfikowana skala Marsha. Zmiany typu Marsh 2 stanowią pozytywny wynik badania i oznaczają celiakię. Charakteryzują się nadmierną liczbą limfocytów śródnabłonkowych w śluzówce jelita w postaci nacieku. Jednocześnie stwierdza się normalne kosmki jelitowe lub niewielkie ich zmniejszenie oraz przerost krypt.

Wskazane jest wykonanie badania genetycznego, które pozwoli na wykrycie genów predysponujących do rozwoju celiakii. Są to geny dla antygenów HLA-DQ2 lub HLA-DQ8. Badanie genetyczne wskazane jest przy wynikach badania histopatologicznego Marsh 0 i 1, którym towarzyszy występowanie w surowicy swoistych przeciwciał tTG IgA.

Artykuł sponsorowany