Cyfrowe jest życie staruszka

Posługiwanie się komputerem i smartfonem oraz sprawne poruszanie się po internecie pozornie wydają się czymś oczywistym. A jednak badania mówią coś innego - młodzi ludzie w wieku 15-35 lat uważają, że ich rodzice, teściowe i dziadkowie nie radzą sobie w internetowej rzeczywistości, mają kłopoty nawet z tak prozaicznymi rzeczami jak przelew internetowy czy videorozmowa za pośrednictwem popularnego komunikatora. W czym tkwi problem? Jak pomóc starszym osobom zaprzyjaźnić się z technologią?

Osoby starsze doskonale pamiętają czasy PRL, kiedy stali w długich kolejkach, a produkty można było kupić na kartki. Do dziś są przekonani, że aby coś skutecznie załatwić, najlepiej pójść do sklepu lub banku osobiście. Jednocześnie, czują lęk przed "klikaniem" i boją się paść ofiarą internetowych naciągaczy.

Od czego zacząć "domowego szkolenie"? Przedstawmy rodzicom i dziadkom korzyści płynące z bankowości internetowej i zakupów w sieci np. można zaoszczędzić sporo czasu, nie trzeba nosić ciężkich siatek z zakupami, w razie choroby lub trudności z poruszaniem kurier dostarczy towar bezpośrednio do domu. Następnie warto wspólnie przestudiować dedykowane strony bankowości internetowej, pokazać jak wykonać przelew lub sprawdzić saldo konta. Przy rozpoczęciu przygody związanej z zakupami w sieci, dobrze jest zaznajomić starsze osoby z procedurą wykonywania bezpiecznych przelewów i zachowaniem rozwagi w kwestii wybierania odpowiednich sklepów oraz aukcji internetowych. Kolejnym krokiem są media społecznościowe. Aby przybliżyć seniorom tajniki komunikowania się poprzez internet, można przygotować dla nich krótki, prosty poradnik, jak korzystać z popularnych komunikatorów. Upewnijmy się też, czy bliscy mają sprawny sprzęt komputerowy i niezbędne akcesoria ułatwiające użytkowanie komputera. Odpowiednia bezprzewodowa klawiatura w komplecie z myszą (np. marki Hama), podkładka z podporą na nadgarstek to na pewno dobry wybór na potrzeby początkującego internauty.

Starsze osoby z wiekiem mogą mieć tendencje do zapominania lub gubienia rzeczy. Niejednokrotnie możemy zostać proszeni o pomoc w odszukaniu zagubionych rachunków, faktur lub umów. Seniorzy cenią sobie papierowe wersje dokumentów w myśl zasady, że to, co napisane na papierze, jest wiążące.

Zaczynając "domowe szkolenie" naszych najbliższych wyjaśnijmy, że dokumenty w formie cyfrowej wcale nie utrudniają, a nawet często ułatwiają nam codzienne życie. Zamiast szukać papierowych rachunków możemy w każdej chwili do nich wrócić, jeśli są wysyłane na e-maila lub dostępne po zalogowaniu się na stronę firmy telekomunikacyjnej czy dostawcy mediów. Następnie spróbujmy pokazać seniorom jak korzystać z tych serwisów przeznaczonych dla klientów. Przeważnie są one bardzo intuicyjne i opatrzone wieloma wyjaśnieniami. Jeśli jednak bliscy preferują kontaktem z "żywym" człowiekiem, można nauczyć ich korzystania z komunikatorów i wideo czatów wbudowanych w strony (tutaj przydadzą się słuchawki z mikrofonem, np. marki Hama). Podobnie wygląda kwestia corocznego rozliczenia zeznania podatkowego. Obecnie najpopularniejszą formą składania tego typu dokumentów jest wizyta w urzędzie lub wysyłka za pośrednictwem poczty. Chcąc uniknąć wielogodzinnych kolejek w urzędach, możemy z powodzeniem wypełnić PIT w domu online. Kilkakrotnie powtórzona procedura pozwoli seniorom oswoić się z nowymi narzędziami, a nam oszczędzi dodatkowego stresu. Kolejnym tematem są elektroniczne zapisy do przychodni. Coraz więcej przychodni proponuje łatwy i szybki dostęp do specjalistów, a także bezproblemowy wgląd do wyników badań, kalendarza kolejnych wizyt czy też możliwości umówienia się ad hoc bez potrzeby dzwonienia do przychodni. Jeśli uda nam się namówić seniorów do skorzystania z takich udogodnień, na pewno ułatwi im to codzienne życie.

Osoby starsze nie muszą spędzać czasu wolnego np. głównie w domu przed telewizorem. W miastach organizowanych jest wiele bezpłatnych wydarzeń i akcji np. warsztaty dla seniorów, darmowe koncerty i wydarzenia kulturalne, spotkania autorskie w bibliotece ze znanymi pisarzami. Nie wymagają one wkładu finansowego. Trzeba jednak wiedzieć, że mają miejsce i śmiało można skorzystać z takiej oferty. Bardzo często jednak, ze względu na słabą znajomość technologii, wiele takich informacji nie dociera do osób starszych.

Od czego zacząć "domowego szkolenie"? Od pokazania jak wiele informacji o wydarzeniach można szybko znaleźć w sieci na różnych dedykowanych stronach. Większość teatrów, kin, klubokawiarni, klubów seniora, pływalni, siłowni czy bibliotek oferuje możliwość zapisania się bazy newsletterowej. Jeśli zaproponujemy i zapoznamy seniorów z taką możliwością, istnieje duża szansa, że rodzice, dziadkowie lub teściowie nie przegapią ciekawych propozycji. Ma to na celu nie tylko ponowną socjalizację z osobami w podobnym wieku, ale też pomoc w odnalezieniu sensu życia na emeryturze. W latach 2009-2015 niecałe 20 proc. osób w wieku 55 - 65 lat kilkukrotnie w ciągu miesiąca korzystało z oferty kulturalnej dostępnej w swoim miejscu zamieszkania (wynik pośredni na podstawie badań przeprowadzonych Kancelarię Senatu oraz Biuro Analiz i Dokumentacji  w 2015 r. Świadczyć to może o potencjale jak i chęci starszych osób do częstszego uczestniczenia w wydarzeniach kulturalnych. Zapisanie się do odpowiednich dla ich zainteresowań newsletterów, nabycie kart członkowskich na pewno poszerzy horyzonty oraz ubarwi codzienność poprzez bardziej świadome uczestniczenie w życiu kulturalnym i sportowym.

Wykluczenie cyfrowe, jak i społeczne, nie musi stać się częścią życia naszych najbliższych. Wiele zależy od podejścia młodszych pokoleń - czy chcemy i potrafimy nauczyć starsze osoby korzystania z komputerów i internetu. Wprowadzając rodziców lub dziadków do cyfrowego świata, warto zadbać o ich komfort, wygodę i bezpieczeństwo, tak by zrozumieli i pokochali świat szybkiego dostępu do informacji. A może dzięki naszym staraniom okaże się, że są nieodkrytymi talentami artystycznymi lub pisarskimi, rozpoczynając np. pisanie bloga?