Który test ciążowy wybrać?
Podejrzewasz, że jesteś w ciąży? Postanowiłaś skorzystać z testu ciążowego? Dowiedz się, na co trzeba zwrócić uwagę przy jego wyborze, czym różnią się dostępne testy, jak je wykonać, co może być przyczyną fałszywych wyników.
Testy ciążowe to testy mierzące poziom podjednostki beta ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej (hCG) w moczu lub krwi kobiety. hCG to hormon produkowany głównie (ale nie tylko!) przez rozwijający się zarodek, którego poziom wzrasta znacząco podczas pierwszych tygodni ciąży. Funkcją hCG jest "poinformowanie" organizmu kobiety o tym, że jest w ciąży i rozpoczęcie cyklu przemian, które umożliwią prawidłowy rozwój dziecka w łonie matki. hCG jest więc obecny we krwi przyszłej matki, a także przedostaje się do jej moczu.
Jak już wcześniej wspomniano, hCG nie jest produkowana tylko i wyłącznie przez rozwijający się zarodek - poziom hCG u kobiety nie będącej w ciąży jest więc niski, ale nie równy 0! (co czasem powoduje fałszywie dodatni wyniki testów).
Istnieją trzy główne kategorie testów ciążowych:
• test ciążowy do samodzielnego wykonania w domu,
• laboratoryjny test ciążowy wykonywany na próbce moczu,
• laboratoryjny test ciążowy wykonywany na próbce krwi.
Testy ciążowe do samodzielnego wykonania w domu badają obecność hCG w moczu. Są to tzw. testy jakościowe, tzn. odpowiadają na pytanie: Czy ilość hCG w moczu jest wyższa od ustalonej normy? Każdy z testów ustala własną normę - tzw. punkt odcięcia, po przekroczeniu której test daje wynik dodatni. Im niższy jest punkt odcięcia, tym test jest bardziej czuły (rośnie prawdopodobieństwo wykrycia ciąży na bardzo wczesnym stadium). Równocześnie jednak zwiększa się liczba wyników fałszywie dodatnich. Testy ciążowe do samodzielnego wykonania w domu sprzedawane są w trzech formach:
Testy paskowe - wynik uzyskuje się zanurzając na kilka sekund pasek do naczynia, w którym wcześniej zebrało się mocz,
Testy strumieniowe (flamastrowe) - wynik uzyskuje się poprzez podłożenie testera (podobnego nieco do flamastra ? stąd nazwa) na kilka sekund pod strumień moczu,
Testy płytkowe - wynik uzyskuje się umieszczając w zagłębieniu na płytce kilka kropli moczu.
Test ciążowy do samodzielnego wykonania najlepiej jest robić rano, tuż po wstaniu z łóżka, przy pierwszym oddawaniu moczu. Opisywane testy ciążowe są szeroko dostępne w aptekach, drogeriach, marketach, na stacjach benzynowych itp. Ich cena waha się od kilku do kilkunastu złotych. Przy wyborze testu warto zwrócić uwagę na czułość danego testu oraz na datę jego przydatności do użycia!
Przed rozpoczęciem badania należy zawsze dokładnie przeczytać załączoną do testu instrukcję. Postępowanie zgodnie z jej zaleceniami zmniejsza ryzyko uzyskania błędnego (fałszywie dodatniego lub fałszywie ujemnego) wyniku!
Poniżej zestawiono przykładowe zakresy czułości testów ciążowych z orientacyjną liczbą dni, które muszą upłynąć od zapłodnienia lub spodziewanej daty miesiączki do momentu, w którym wynik testu zaczyna być dodatni:
Czułość testu:
< 500 mIU/ml
Orientacyjna liczba dni, które upłynęły od zapłodnienia, do momentu, w którym wynik testu jest dodatni
- około 7 dni
Orientacyjna liczba dni, które upłynęły od daty spodziewanej miesiączki do momentu, w którym wynik testu jest dodatni
- około 0 dni (lub nawet przed tą datą)
Czułość testu:
> 500 mIU/ml
Orientacyjna liczba dni, które upłynęły od zapłodnienia, do momentu, w którym wynik testu jest dodatni
- około 14 dni
Orientacyjna liczba dni, które upłynęły od daty spodziewanej miesiączki do momentu, w którym wynik testu jest dodatni
- około 7 dni
Fałszywie dodatni wynik testu może być efektem:
• błędnie (niezgodnie z instrukcją) przeprowadzonego testu,
• niedawnego poronienia,
• choroby trofoblastycznej,
• nowotworu jądra lub jajnika z komórek rozrodczych,
• obecności w moczu krwi lub białka,
• stosowania niektórych leków przeciwpadaczkowych, środków nasennych i uspokajających lub leków przeciw chorobie Parkinsona.
Fałszywie ujemny wynik testu może być efektem:
• zbyt wcześnie przeprowadzonego testu,
• błędnie (niezgodnie z instrukcją) przeprowadzonego testu,
• stosowania diuretyków lub prometazyny.
Należy pamiętać, że wynik dodatni uzyskany za pomocą testu ciążowego do samodzielnego wykonania w domu nie umożliwia rozpoznania ciąży przez lekarza! Wynik taki jest wskazaniem do wykonania laboratoryjnego oznaczenia poziomu hCG we krwi lub moczu kobiety. Dopiero wynik jednego z tych badań oraz stwierdzenie przez lekarza (za pomocą badania USG) istnienia pęcherzyka płodowego w macicy umożliwia rozpoznanie ciąży i założenie przez ginekologa tzw. karty ciąży.
Laboratoryjne testy ciążowe to tzw. testy ilościowe tzn. odpowiadają na pytanie. Ile jest hCG/hCG w moczu/krwi? Umożliwiają nie tylko stwierdzenie ciąży, ale i monitorowanie jej rozwoju w pierwszych tygodniach.
Laboratoryjny test ciążowy wykonywany na próbce moczu - wynik testu jest dodatni około 7-10 dni od zapłodnienia. Jego czułość to około 100%. Wykonuje się go w laboratorium na próbce z pierwszej porannej porcji moczu.
Laboratoryjny test ciążowy wykonywany na próbce krwi - wynik testu jest dodatni około 7 dni od zapłodnienia. Jego czułość to około 100%. Wykonuje się go w laboratorium na próbce krwi pobranej od potencjalnej ciężarnej (do badania nie trzeba być na czczo).
