Najważniejsze pytania o rotawirusy

Czy rotawirusy są groźne?

Rotawirusy są groźne szczególnie dla najmłodszych dzieci. Głównym zagrożeniem dla maleństwa zakażonego rotawirusami jest ryzyko szybkiego odwodnienia spowodowanego wymiotami i gwałtowną biegunką. Na świecie co roku odnotowuje się ok. 500 000 zgonów dzieci z powodu zakażenia rotawirusami.²

Mimo, że w Polsce sytuacja nie jest tak dramatyczna, to szacuje się, że co roku na zakażenia rotawirusami cierpi ponad 200 000 dzieci poniżej 5 roku życia a do szpitala trafia 6 500 maluchów.³

Jak dochodzi do zakażenia?

Rotawirusy są bardzo zakaźne, ponadto bardzo trudno jest je wyeliminować, ponieważ nie reagują na zwykłe środki dezynfekcyjne. Dlatego niełatwo się przed nimi ustrzec. Do zakażenia może dojść zarówno poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą, jak również przez styczność z zanieczyszczoną powierzchnią czy przedmiotami. Wirusy przenoszą się na drugą osobę drogą pokarmową, poprzez kontakt z wydzielinami i wydalinami osób chorych, możliwe jest także rozprzestrzenianie się drogą kropelkową.

Do rozprzestrzeniania się zakażeń rotawirusowych bardzo często dochodzi wśród dzieci leczonych w szpitalu z innego powodu, co wydłuża ich pobyt w szpitalu, potęgując stres dziecka i rodziców.⁴

Jakie są objawy i skutki zakażenia?

Infekcja rozwija się bardzo szybko - zazwyczaj objawy pojawiają się w ciągu 24-48 godzin od chwili kontaktu z wirusem. Nagle u maleństwa pojawiają się wymioty, biegunka i gorączka o różnym nasileniu (nawet do 40oC). Tym objawom mogą towarzyszyć bóle brzucha, osłabienie i złe samopoczucie. U dziecka mogą występować drgawki gorączkowe, jadłowstręt, objawy podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych. Biegunka oraz wymioty mogą być tak nasilone, że często prowadzą do gwałtownego i ciężkiego odwodnienia oraz istotnych niedoborów pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu dziecka. Jeśli odwodnienie trwa dłużej, może dojść do zaburzeń świadomości i zatrzymania moczu. W takim przypadku jedyną drogą pomocy jest natychmiastowe umieszczenie dziecka w szpitalu. W warunkach szpitalnych maleństwo nawadniane jest bezpośrednio dożylnie. Pobyt w szpitalu może trwać nawet do 9 dni.⁵

Z uwagi na dużą zakaźność infekcje rotawirusowe bardzo często przenoszą się na pozostałych domowników. Choroba może w dużym stopniu utrudnić normalne funkcjonowanie rodziny, zmuszając rodziców do nieobecności w pracy.

Kto jest najbardziej narażony na zakażenie rotawirusami?

Najbardziej narażone na zakażenie rotawirusami jest oczywiście małe dziecko. Najcięższą postać zakażenie rotawirusowe przybiera u niemowlęcia poniżej 6 miesiąca życia - przebieg choroby jest nieprzewidywalny.⁶ Małe dziecko, łatwiej niż starsze, ulega odwodnieniu w wyniku gwałtownej biegunki i wymiotów. Rodzice często czują się bezradni opiekując się dzieckiem z biegunką i wymiotami, zwłaszcza jeśli jest to niemowlę.

Czy można zapobiec zakażeniu rotawirusami?

Zakażenie rotawirusami może przebiegać bezobjawowo, a sam wirus może być wydalany jeszcze przed wystąpieniem objawów. Dodatkowo, wysoka zakaźność i oporność wirusa sprawiają, że niezwykle trudne, a wręcz niemożliwe jest opanowanie rozprzestrzeniającego się zakażenia. Nie istnieje specyficzne leczenie zakażeń rotawirusowych - dlatego doustne szczepienia są jedyną skuteczną metodą zapobiegania chorobie i hospitalizacji z powodu ostrej biegunki rotawirusowej wśród dzieci.^4,6

Czy szczepienie jest skuteczne i bezpieczne?

Dostępne dane wskazują, że szczepienie przeciw rotawirusom jest skuteczne i bezpieczne.

Tolerancja, bezpieczeństwo i skuteczność szczepionek w zapobieganiu zakażeniom rotawirusowym zostały potwierdzone w badaniach klinicznych przeprowadzonych wśród ponad 130 tys. niemowląt na całym świecie - były to jedne z największych badań w całej historii szczepień. W badaniach tych wykazano wysoką skuteczność szczepionek w zapobieganiu biegunce rotawirusowej, zwłaszcza tej o ciężkim przebiegu.^4,7

W Polsce dostępne są już dwie doustne szczepionki przeciw rotawirusom. Podaje się je dzieciom od 6 tygodnia życia. Szczepionki te różnią się schematem dawkowania - jedna wymaga podania 3 a druga - 2 dawek. Cały kurs szczepień należy zakończyć przed 24-26 tygodniem życia dziecka.^8,9

Więcej informacji na temat profilaktyki rotawirusowej na stronie www.zakazenia-rotawirusowe.pl

_{1Vesikari T. et al. Pediatr Infect Dis J 2006;25(1):S42-47
2Parashar et al. Emerg Infect Dis 2003;9(5):565-572
3Soriano-Gabarro M., Mrukowicz J. et al. Pediatr Infect Dis. J 2006; 25:S7-11
4Szenborn L. Znaczenie zakażeń rotawirusowych w praktyce ambulatoryjnej i klinicznej oraz możliwości profilaktyki, Zakażenia 4/2007:106-112
5European Rotavirus Journal, Tom 1, Wydanie 1, 2005:7}

_{6European Rotavirus Journal, Tom 1, Wydanie 2, 2005:8
7Wysocki J. Postępy w dziedzinie szczepień ochronnych w 2006 r. Medycyna Praktyczna - Pediatria 2/2007:68
8 Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy GlaxoSmithKline
9 Charakterystyka produktu leczniczego, szczepionka przeciwko rotawirusom firmy MSD}