Zadbaj o dobrą kondycję swojego ucznia

Nowy rok szkolny 2019/2020 właśnie się rozpoczyna. Niektórzy uczniowie czekają na ten moment z zaciekawieniem i podekscytowaniem, dla innych oznacza to stres. Martwią się czy poradzą sobie z nauką, obawiają się czy zostaną zaakceptowani.

- Lęk przed nieznanym to naturalny stan, a rolą dorosłych jest pomóc dzieciom zmierzyć się ze szkolnymi obowiązkami, unikać sytuacji stresujących i sprawić aby młodzi ludzie łatwiej odnosili sukcesy. To od nich zależy, czy dzieci będą pozytywnie myślały o wyzwaniach, które ich czekają - zwraca uwagę Bożena Janicka, lekarka rodzinna i prezes Porozumienia Pracodawców Ochrony Zdrowia.

Zanim rok szkolny rozpocznie się na całego warto przypomnieć, co najbardziej potrzebne jest młodemu człowiekowi do dobrego funkcjonowania, a czego powinien unikać.

Bez względu na wiek, każde dziecko powinno zjeść śniadanie jeszcze przed wyjściem do szkoły, a także mieć zapewniony odpowiedni posiłek w ciągu dnia. Nie wypuszczaj więc dziecka z domu bez pierwszego, ale także i drugiego śniadania (zapakowanego na wynos). Najlepiej, aby było ono urozmaicone warzywami i owocami - dołóż do kanapki sałatę, zapakuj do śniadaniówki jabłko albo inny ulubiony owoc.

Pamiętajmy, że wielkimi krokami zbliża się jesień - okres obniżonej odporności. Warto zadbać o nią odpowiednią dietą. Pilnujmy, by dziecko nie zabierało do szkoły chipsów czy słodkich napojów, tylko żywność bogatą w witaminy i mikroelementy.

Lekarze ostrzegają, że spożywanie cukru w nadmiarze prowadzi do poważnych chorób m.in. próchnicy, otyłości i cukrzycy. Szacuje się, że większość osób z nadwagą spożywa ponad 60 gramów cukru dziennie  - to jest około 12 łyżeczek! Często jest to cukier niewidoczny gołym okiem, zawarty w przetworzonych produktach. Np. jedna mała puszka popularnego wśród młodzieży gazowanego napoju zawiera 7 łyżeczek cukru, a szklanka wody smakowej - 3. Warto pamiętać, że najzdrowszym napojem jest zwykła niegazowana woda mineralna. Zaleca się, aby w ciągu dnia wypijać jej nawet dwa litry.

Niemal każdy uczeń spędza nad książkami i przed komputerem wiele godzin dziennie nie znajdując już czasu na ruch, który jest niezbędny do prawidłowego rozwoju zarówno fizycznego, jak i psychicznego.

Specjaliści przypominają, że brak ruchu grozi nie tylko skrzywieniem kręgosłupa, wadami postawy i brakiem ogólnej kondycji, ale także gorszym samopoczuciem i słabszą koncentracją. Naukowcy dawno już dowiedli, że regularna aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na funkcje poznawcze - m.in. myślenie, zapamiętywanie i przetwarzanie informacji. Ponadto sport ma korzystny wpływ na kształtowanie postaw i zachowań. Aktywne dzieci lepiej pracują w grupie, lepiej radzą sobie z porażkami, wykazują się większą cierpliwością i rozumieją, że na nagrodę za wysiłek trzeba czasem poczekać.

Tymczasem - jak wynika ze statystyk (m.in. raportów NIK) blisko jedna trzecia młodzieży unika lekcji wychowania fizycznego. Przyczyniają się niestety do tego często sami dorośli wystawiając dzieciom nieuzasadnione zwolnienia z zajęć WF.

- Człowiek, który w dzieciństwie unika ruchu może stać się w przyszłości niepełnosprawnym dorosłym - ostrzega Bożena Janicka.

Dlatego, jeśli tylko nie ma poważnych przeciwwskazań zdrowotnych dziecko powinno uczestniczyć w lekcjach wychowania fizycznego.

Nie wolno zapominać także o odpowiednim wypoczynku, bowiem sen służy efektywnej nauce tak samo jak ruch i właściwa dieta. Naukowcy są zgodni co do tego, że aby mózg mógł się prawidłowo rozwijać musi się regenerować. To szczególnie ważne w przypadku dzieci i nastolatków.

Ile powinno spać dziecko?

- 6-latki - ok. 11 godzin

- 12-latki - min. 8 godzin

- Dzieci, które śpią za krótko często bywają nerwowe i rozdrażnione. Mają problemy z koncentracją i nie potrafią się skupić na lekcji. Ważne są także warunki, w których zasypia dziecko. To powinno być łóżko, w przewietrzonym  wcześniej  pokoju i absolutnie nie przed telewizorem - przypomina lekarka.

To porada szczególnie ważna dla rodziców młodszych uczniów, bowiem już nawet pierwszaki noszą wyjątkowo ciężkie plecaki wypełnione książkami, jedzeniem i... zabawkami. Pamiętaj! Maksymalna waga plecaka nie powinna przekraczać 20 proc. wagi ciała dziecka. Dlatego warto co wieczór sprawdzić dziecku plecak.

Specjaliści przypominają także, aby zwracać uwagę na to jaki plecak kupujemy dla swojego ucznia, bowiem negatywne skutki noszenia źle dopasowanego plecaka dla dzieci młodszych są dużo bardziej groźne niż dla nastolatków.

- Kręgosłup człowieka kształtuje się do 21. roku życia. Jednak im młodsze dziecko tym skutki obciążeń mogą być bardziej negatywne. Naciski na powierzchnie części wzrostowych kości mogą powodować zaburzenia w ich rośnięciu - mówi dr Michał Rutkowski ze szpitala Żagiel Med w Lublinie.

Okazuje się, że już uczniowie podstawówek cierpią na bóle kręgosłupa, zwłaszcza w odcinku lędźwiowym i szyjnym. Często dochodzi u nich także do zmian w obrębie klatki piersiowej. Takie dolegliwości mogą z czasem doprowadzić do poważnych schorzeń kręgosłupa, kłopotów z kolanami, a nawet z układem oddechowym.

- Zbyt ciężki plecak powoduje zmiany przeciążeniowe kręgosłupa objawiające się bólami w miejscach najbardziej obciążanych, czyli na przejściach poszczególnych krzywizn kręgosłupa. Natomiast noszenie plecaka na jednym pasku powoduje boczne skrzywienia i nieprawidłową rotację ciała, co skutkować może wysuwaniem się krążków międzytrzonowych kręgosłupa i uciskiem na struktury nerwowe - ostrzega dr Michał Rutkowski.

Najlepszą odpowiedzią na bolące plecy jest umiarkowany wysiłek fizyczny, który nie przeciąża kręgosłupa - może być to pływanie, jazda na rowerze czy bieganie, które wzmocnią mięśnie brzucha i mięśnie przykręgosłupowe.

Powrót do szkoły oznacza często zapowiedź ciężkiej pracy, ale nie musi kojarzyć się ze stresem. Rolą dorosłych jest zrobienie wszystkiego, aby tak się nie stało. Szczere rozmowy i zainteresowanie dzieckiem pozwolą wcześnie wychwycić niepokojące symptomy i zareagować -  jeśli tylko dzieje się coś złego. Jak unikać niepotrzebnego stresu:

- nie wywołuj w dziecku dodatkowego lęku, unikaj mówienia: koniec z komputerem, z piłką, z wyjściami do kolegów! Unikaj straszenia!

- jeśli dziecko obawia się szkoły wybierzcie się razem na zakupy po szkolną wyprawkę, pozwól mu wybrać nowe zeszyty czy buty na zmianę

- w rozmowach o szkole akcentuj pozytywy, pokazuj mu to co przyjemne, przedstawiaj ją jako etap niezbędny do spełniania marzeń.

- zainicjuj rozmowę o zagrożeniach, które mogą się pojawić w szkole (przemoc rówieśnicza, uzależnienia, cyberprzemoc).

- zapewnij dziecko o tym, że zawsze może na ciebie liczyć i że pomożesz mu w każdej trudnej sytuacji!

Monika Wysocka