Jak nauczyć dziecko zdrowo jeść?

Martwisz się, bo twoje dziecko lubi jeść tylko to, co w twojej opinii jest niezdrowe? Podobny problem ma wielu rodziców, a większość zupełnie nie wie, jak sobie z nim poradzić. Nawet jeśli efektem tych żywieniowych upodobań jest nadwaga. A dotyczy ona coraz większej liczby polskich dzieci. Cierpi na nią niemal jedna czwarta z nich, część ma tak dużą nadwagę, że można mówić o otyłości. Twoje dziecko także waży za dużo i zastanawiasz się, jak je odchudzić? Na pewno nie poprzez ciągłe mówienie maluchowi, że jest za gruby i musi przejść na dietę.

Jeśli twoje dziecko już w przedszkolu uwierzy, że tylko szczupłość gwarantuje mu sukces, gdy nieco podrośnie, może być zagrożone zaburzeniami odżywiania takimi jak anoreksja czy bulimia. Tym bardziej że media lansują wizerunek osoby szczupłej nie tylko jako zdrowej, ale także jako godnej szacunku i pożądania. Co więc robić?

Jeśli chcesz, by twoje dziecko miało prawidłową wagę, musisz nauczyć je, w jaki sposób wybierać zdrowe produkty. To możliwe. Całkiem nieźle radzą sobie z tym Amerykanie za pomocą programów instruujących rodziców, jak uczyć dzieci zdrowego odżywiania. 10 lat temu w Stanach Zjednoczonych co siódme dziecko w wieku przedszkolnym było otyłe. Dziś problem dotyczy już tylko co dwunastego przedszkolaka. Warto więc skorzystać z porad dietetyków i psychologów żywienia zza oceanu.

Pamiętaj o regularności posiłków. Dziecko w wieku przedszkolnym powinno jeść 4-5 razy dziennie. W miarę możności posiłki należy podawać każdego dnia o tej samej porze. W jadłospisie dziecka powinny się każdego dnia znaleźć produkty ze wszystkich grup spożywczych (owoce, warzywa, produkty mleczne, produkty białkowe, takie jak mięso, drób, ryby, jaja, a także zboża). Pomoże to zapewnić ilość potrzebnych do prawidłowego rozwoju składników.

Staraj się, by posiłki były podawane estetycznie i jedzone w miłej atmosferze. Przynajmniej jeden posiłek w ciągu dnia powinien być spożywany z rodziną przy stole. Według żywieniowców, przyjemny nastrój panujący przy stole podczas posiłków jest bardzo ważny dla kształtowania u dziecka odpowiednich wzorców związanych z jedzeniem.

Naucz dziecko, co jest zdrowe, a co nie. Zabieraj je ze sobą na zakupy i tłumacz dlaczego kupujesz te produkty, a nie inne, namawiaj, by pomagało ci w przygotowywaniu posiłków. To dobre okazje, by przekazywać mu wiedzę na temat zdrowego odżywiania i zdrowego stylu życia. A także wyjaśniać, dlaczego informacje z reklam produktów żywnościowych powinno traktować z dystansem.

Pamiętaj, że samo mówienie o tym, co jest zdrowe, a co nie, na nic się nie zda, jeśli reszta rodziny odżywia się nieodpowiednio. Dziecko namawiane do jedzenia warzyw i owoców i jednocześnie patrzące, jak rodzice zajadają się pizzą, za wartościowy i pożądany pokarm uzna ten drugi. Jeśli więc chcesz, by dziecko miało dobre nawyki żywieniowe, musisz dać mu odpowiedni przykład. Dobrym pomysłem jest umówienie się, że cała rodzina będzie jadła "zakazane przekąski" raz w tygodniu, np. w sobotę.

O tym, czego (np. słodyczy) maluchowi nie dawać, warto też poinformować członków rodziny (babcie, dziadków, ciocie i wujków), by nie częstowali go przysmakami, których nie akceptujesz. Bądź konsekwentna, pamiętaj, że masz prawo decydować o tym, co twoje dziecko je.

Koniecznie zadbaj o aktywność fizyczną dziecka. Zapisz je na basen albo zajęcia taneczne. Staraj się uczestniczyć w części aktywności - zabieraj je na spacery do lasu i rowerowe wycieczki. Ogranicz czas spędzany przez dziecko przed komputerem i telewizorem do dwóch godzin na dzień.

Jeśli dziecko ma zwyczaj podjadać między posiłkami, staraj się to ograniczać. Możesz mu też w takich sytuacjach podsuwać zdrowe przekąski, takie jak surowe owoce lub warzywa. Pamiętaj jednak, że zbyt częste jedzenie może niekorzystnie wpływać na metabolizm.

Sprawdzaj regularnie indeks masy ciała BMI (np. korzystając ze specjalnego kalkulatora online, www.babyonline.pl/kalkulator- -bmi). Twoje dziecko ma prawidłową wagę? Pozwól mu decydować o tym, ile je. Nie zmuszaj do skończenia posiłku, jeśli akurat tego nie chce, i nie mów, że je za dużo, jeśli pewnego dnia zażąda dokładki. Zbyt mocna presja może zaburzać naturalny mechanizm samokontroli łaknienia.

Owoc zamiast batonika

Słodka przekąska taka jak czekoladowy batonik prowadzi do nadwagi, bo zawiera przede wszystkim rafinowany cukier oraz niezdrowe tłuszcze utwardzane.

W owocach znajdziemy sporo wartościowych składników: witamin i minerałów potrzebnych do prawidłowego rozwoju młodego organizmu, a także błonnika, który reguluje pracę jelit.

Białe pieczywo zrobione jest z mąki, pozbawionej najcenniejszych składników. Trudno w to uwierzyć, ale na bułkę nasz organizm reaguje tak, jak na batonik.

Wypieki z razowej mąki są zdrowsze. Udowodniono, że ich regularne jedzenie zapobiega nadwadze, a także chorobom takim jak cukrzyca i miażdżyca.

W szklance oranżady albo coli jest przynajmniej 10 łyżeczek cukru. Niewiele lepsze są kupowane w sklepach nektary i napoje owocowe. Szklanka może zawierać nawet 6 łyżeczek cukru.

Soki jarzynowe nie zawierają tak dużo kalorii jak napoje gazowane i nektary. Są także mniej tuczące niż naturalne soki owocowe (bogate w naturalny cukier, czyli fruktozę, która choć zdrowsza od cukru rafinowanego, w nadmiarze może prowadzić do nadwagi).

Do niedawna zaburzenia odżywiania takie jak bulimia (objadanie się, a następnie prowokowanie wymiotów) czy anoreksja (jadłowstręt psychiczny) dotyczyły głównie nastolatków, ale ostatnimi czasy zapada na nie coraz więcej dzieci poniżej 10. roku życia! Dlaczego tak się dzieje? Bo zarówno nastolatki, jak i młodsze dzieci traktują dosłownie medialny przekaz dotyczący związku sukcesu ze szczupłą sylwetką. Konsekwencją są próby ukształtowania swojego ciała w ten sposób, by stać się osobą sukcesu. A pragnienie dostosowania się do utrwalanych przez media wzorców może doprowadzić dzieci o niskiej samoocenie do choroby.

Objawy: Żeby w porę zareagować, warto wiedzieć, jakie sygnały mogą zapowiadać chorobę albo skłonność do niej.

Dziecko ma normalną wagę, ale bardzo dużo mówi o tym, że jest za grube i powinno się odchudzać. Interesuje się dietami oraz książkami i programami o zdrowym żywieniu. Często mówi o zawartości kalorycznej różnych produktów.

Zaczyna rezygnować z pewnych pokarmów. Podczas wspólnych posiłków zawsze prosi, by nie nakładać mu na talerz pewnych produktów (np.: ziemniaków, mięsa, makaronu). Swoją niechęć do tych pokarmów tłumaczy tym, że są one tuczące.

Często odmawia zjedzenia posiłku, twierdząc, że wcześniej zjadło już obiad w szkole. W jego szkolnym plecaku znajdujesz niezjedzone drugie śniadanie.

Poświęca na ćwiczenia fizyczne dużo więcej czasu niż kiedyś, a w ostatnim czasie mocno straciło na wadze.

Tekst: Lucyna Pianko