Jak wybrać dobre nowalijki?

Nowalijki to warzywa, które jako pierwsze pojawiają się w sprzedaży w sezonie wiosennym. Wśród najpopularniejszych w naszym kraju są:

• rzodkiewka,
• szczypiorek,
• sałata,
• nać pietruszki,
• cebula dymka,
• młoda marchew,
• ogórki,
• pomidory.

Zobacz również: Dziecko zmarło po spożyciu mrożonki? Źle przechowywana żywność pełna toksyn

Zobacz również: Tak przygotowane szparagi zawsze się udają. Sprawdzone triki

Pierwsze, uprawiane w szklarniach warzywa, są w sprzedaży od końca marca do maja. Pierwsze warzywa, które rosną na otwartym polu, można kupić dopiero na przełomie maja i czerwca. Te są, bez dwóch zdań, cenniejsze odżywczo, bo mają lepszy dostęp do naturalnego światła słonecznego i  - co ma ogromne znaczenie dla hodowli warzyw - słońce w piątym miesiącu roku operuje na naszej szerokości geograficznej zdecydowanie lepiej niż w marcu i kwietniu.

Zobacz również: Wrzuć na grilla zamiast kiełbasy. Goście będą zachwyceni

Jak nietrudno się domyślić, uprawiane w szklarniach, nieekologiczne warzywa są zazwyczaj intensywnie nawożone, przy użyciu nawozów mineralnych, najczęściej azotowych. Te stymulują wzrost rośliny, ale - co nie jest obojętne dla naszego zdrowia - mogą się w niej kumulować.

Nie wszystkie rośliny mają tę samą skłonność do kumulowania azotanów. Spośród nowalijek, które mają do tego największe predyspozycje, są:

• rzodkiewka,
• sałata,
• szczypiorek,
• szpinak.

Najmniejszą podatność do kumulacji azotanów mają z kolei:

• pomidory,
• ogórki.

Nikogo nie trzeba przekonywać, że warzywo, które rośnie na otwartej przestrzeni jest smaczniejsze i bardziej aromatyczne od tego, które rozwija się pod szklanym czy foliowym tunelem. Szklarniowe rośliny mają też (w porównaniu z gruntowymi) wyraźnie niższą zawartość składników aktywnych biologicznie, z naciskiem na witaminy.

W wielu uprawach szklarniowych, z uwagi na duże zagęszczenie roślin, konieczne jest stosowanie sztucznych środków ochrony roślin, które mają uchronić je przed chorobami i szkodnikami. Ich wpływ na jakość i walory odżywcze warzyw nie jest ani korzystny, ani obojętny.

Nowalijki z upraw ekologicznych są wolne od nawozów azotowych i sztucznych środków, które mają zabezpieczać je przed chorobami i szkodnikami. W przypadku tych upraw stosuje się  naturalne nawozy zwierzęce i kompost. Takie warzywa są zawsze zdrowszym wyborem, niestety, zazwyczaj, trzeba za nie więcej zapłacić.

Szukając najsmaczniejszych i najcenniejszych odżywczo rzodkiewek, które bywają postrzegane jako sztandarowe nowalijki, wybierzmy okazy średniej wielkości, z jędrną, pozbawioną przebarwień skórką. Podejrzanie duże rzodkiewki to sygnał, że w trakcie uprawy stosowano duże ilości nawozów. Drugim, czytelnym sygnałem, że rzodkiewki wyrastały na suto nawożonej ziemi, mogą być ich pożółkłe liście.

Liście młodej sałaty powinny być jędrne i pozbawione plam. Warto uważnie obejrzeć najbardziej zewnętrzne i te, które znajdują się w centrum główki sałaty - to z nich dostaniemy informację, czy uprawa była nawożona. Jeśli na listkach są plamy i przebarwienia, nie warto kupować takiej sałaty.

Nie inaczej jest w przypadku ulubionego dodatku do jajecznicy i twarożku. Rurkowate listki szczypiorku powinny być jędrne i pozbawione nieestetycznych plam. O taki szczypiorek warto się pokusić.

Nowalijki nie są polecane dla:

• małych dzieci, zwłaszcza przed ukończeniem trzeciego roku życia - ich układ pokarmowy nie jest jeszcze w pełni dojrzały, więc istnieje wyższe ryzyko, że nowalijki wywołają ból brzucha, biegunkę i/lub odczyn alergiczny,
• seniorów i osób z osłabionym układem odpornościowym,
• osób z chorobami autoimmunologicznymi,
• alergików,
• osób z jelitem drażliwym i czynną chorobą wrzodową żołądka albo dwunastnicy.