Legendarna dieta odchudzająca. Zmienia nie tylko ciało

• Dieta dr Ewy Dąbrowskiej zyskała spore grono zwolenników, zarówno wśród celebrytów, jak i anonimowych "zjadaczy chleba"
• Określana też postem, odpracowana przez dr Dąbrowską, dieta warzywno-owocowa, bazuje - jak wynika z nazwy - głównie na produktach roślinnych. 
• Przyjrzymy się bliżej opracowanej przez dr n. med. Ewę Dąbrowską metodzie na odtrucie organizmu i wsparcie systemu immunologicznego oraz mechanizmów samoleczenia

Dieta dr Dąbrowskiej to oczyszczająco-odchudzająca kuracja warzywno-owocowa. Choć bywa nazywana dwuetapową, de facto składają się na nią aż cztery etapy:

• dwa zasadnicze - post i wdrożenie zdrowych nawyków
• dwa pomocnicze - przygotowanie do postu i wychodzenie z postu

Pierwszym etapem zasadniczym jest oczyszczająca głodówka, która trwa od kilku do kilkunastu dni. W wyjątkowych sytuacjach post może być przedłużony nawet do kilkudziesięciu. Po takim przygotowaniu, w drugim etapie zasadniczym, włączany jest model zdrowego odżywiania - oparty na produktach naturalnych, lokalnych i niskoprzetworzonych. Nie można pominąć bardzo ważnego - trwającego zazwyczaj cztery dni - etapu wychodzenia z postu, którego celem jest stopniowe włączanie nowych produktów.

W diecie Dąbrowskiej królują warzywa i owoce. Wśród produktów pożądanych (w drugim etapie zasadniczym) są też ziarna zbóż, kasze, nasiona, orzechy, rośliny strączkowe, chleb razowy i produkty mleczne.

Czytaj również: "Złoto Inków" jedz jak najczęściej. Dostarczy białka, obniża cukier, pomaga schudnąć

Jak przekonuje autorka tego modelu, żeby organizm mógł sam naprawiać ewentualne "awarie" - żeby zoptymalizować jego moce samoleczące, trzeba go najpierw porządnie oczyścić. Temu służy post. W tym, trudnym dla osoby podejmującej wyzwanie, czasie wraz ze złogami i toksynami organizm ma szansę pozbyć się nadmiaru tkanki tłuszczowej. Odchudzanie nie jest celem zasadniczym, a pobocznym skutkiem oczyszczania ciała. Wśród korzyści postu pojawia się też poprawa samopoczucia, witalności, stanu zdrowia i jakości snu. Wśród odległych korzyści wymienia się profilaktykę chorób cywilizacyjnych, łącznie z nowotworowymi.

Dieta Dąbrowskiej jest wyzwaniem, do którego trzeba się porządnie przygotować, tak fizycznie, jak i psychicznie. Wszak głód wpłynie na jakość życia, nastrój i szereg innych czynników, które determinują naszą codzienność. Trudny jest szczególnie pierwszy etap, do którego nie można wejść z pełnym brzuchem i do granic rozciągniętym żołądkiem, bo towarzyszące głodówce symptomy będą jeszcze bardziej dokuczliwe. Najlepiej już kilka-kilkanaście dni wcześniej zacząć usuwać z jadłospisu - o ile w nim są - słodycze, wyroby cukiernicze, słone przekąski, mięso i produkty typu fast food, żeby wejście w etap postu nie było skokiem na główkę.

Czytaj również: Jak wygląda dieta w poście przerywanym?

W trakcie postu, który trwa zazwyczaj od 10-40 dni, dzienna kaloryczność to około 600 kcal. Wśród produktów, z których można w tym czasie korzystać, są warzywa o niskiej zawartości skrobi i owoce o niskiej zawartości fruktozy, czyli:

• warzywa korzeniowe: marchew, rzodkiew,
• warzywa kapustne: brokuł, kalafior,
• warzywa psiankowate: pomidory, papryka,
• warzywa dyniowate: ogórki, kabaczki,
• warzywa cebulowe: cebula, por,
• warzywa liściaste: sałata, nać pietruszki i selera,
• zioła,
• najmniej słodkie odmiany jabłek,
• grejpfruty,
• cytryny, limonki,
• jagody.

Najcenniejsze odżywczo są warzywa i owoce zjadane na surowo. Brokuł i kalafior również mogą być spożywane bez obróbki termicznej, choć to w naszym kraju mało popularna metoda. Warzywa można podawać również w formie zup (bez śmietany i innych tłustych czy mącznych dodatków), krótko gotowane na parze, duszone czy zapiekane (bez dodatku tłuszczu).

Najważniejszym elementem tej części diety są napoje. Najlepszym wyborem będą:

• woda o niskiej zawartości minerałów
• świeżo wyciskane soki warzywne (z małym dodatkiem owocowym)
• napary ziołowe i owocowe

W trakcie postu należy przyjmować 2,5-3 litrów płynów nawadniających na dobę.

W drugim etapie zasadniczym, po intensywnym oczyszczeniu organizmu, włączamy produkty naturalna, które go odżywią i wzmocnią. Obok warzyw i owoców, włączamy do jadłospisu:

• kasze
• ziarna
• orzechy
• rośliny strączkowe (ich nie ma w pierwszym etapie)
• chleb razowy
• produkty mleczne

Ważne, żeby robić to stopniowo, bo w trakcie postu doszło do zmian w przedbiegu procesów metabolicznych. Temu służy etap wychodzenia z postu. Nie można bowiem już pierwszego dnia (po 10 czy 40 dniowym poście) zjeść i chleba, i nabiału. Takie działanie mogłoby skończyć się poważnymi sensacjami metabolicznymi, okupionymi bólem.

Wbrew obawom wielu osób, jadłospis w diecie Dąbrowskiej nie jest ani niesmaczny, ani monotonny. Nie jest to "czas jedzenia sałaty, którą popijamy wodą". Wśród pomysłów na dania roślinne, dużą popularnością cieszą się zupy krem z warzyw, zupa z kiszonych buraków, sałatki, surówki, papryka faszerowana warzywami, warzywne dania jednogarnkowe, bigosy, leczo czy zapiekanki warzywne. Szczególne uznanie zdobyła propozycja placuszków z cukinii, jako mniej kalorycznych i zdrowszych od klasycznych placków ziemniaczanych. Są szybkie w przygotowaniu i wyjątkowo smaczne.

Jak przygotować placuszki z cukinii?

1. Oprócz połówki cukinii, ścieramy na tarce o grubych oczkach małą marchew, małą cebulę, połówkę brokułu
2. Dodajemy drobno posiekaną natkę z pietruszki i papryczkę chili
3. Wbijamy jajko i dodajemy zmiażdżone widelcem awokado
4. Mieszamy do momentu, aż wszystkie składniki dobrze się połączą, doprawiamy czarnym pieprzem, kurkumą i szczyptą soli
5. Smażymy na dobrze rozgrzanym oleju, około 3 minut z każdej strony. I gotowe.

Wśród produktów, z których trzeba zrezygnować w trakcie trwania diety warzywno-owocowej, obok oczywistych - jak słodycze, produkty cukiernicze, słone przekąski, żywność typu fast food, mięso - jest też kawa. Dlaczego trzeba ją wykluczyć, szczególnie na etapie głodówki? Kawa, podobnie jak czarna herbata, nie nawadnia, wręcz przeciwnie - przyczynia się do zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, czego trzeba unikać w diecie ubogoenergetycznej. Wśród rekomendowanych płynów jest woda, świeże soki warzywno-owocowe, napary ziołowe i owocowe. Dozwolona jest również kawa z cykorii (100 proc.). Na etapie przygotowania i wychodzenia z postu, a także wdrażania zdrowych nawyków można pić kawę naturalną. Ważne, żeby spożywać ją bez cukru i nie przekraczać 2-3 filiżanek na dobę.

Czytaj także: Niedoceniany owoc pozwoli ci zgubić kilogramy. Dieta oparta na jednym prostym składniku

Ile można schudnąć? Na tak postawione pytanie nie ma uniwersalnej odpowiedzi. Determinuje ją szereg czynników, a wśród nich:

1. waga wyjściowa - im wyższa, tym bardziej spektakularne efekty (im więcej tkanki tłuszczowej zgromadziliśmy, tym więcej organizm jej spali)
2. wiek - młodszy organizm reaguje szybciej
3. ogólny stan zdrowia - choroby przewlekłe i zażywane leki mogą wpływać na procesy metaboliczne
4. czas stosowanego postu - im dłuższy, tym można się spodziewać większej utraty zbędnych kilogramów (uwaga! Nie zawsze - wszystko zależy od wagi, a dokładniej nadwagi, wyjściowej)
5. konsekwencji w trzymaniu zasad obu etapów diety
6. motywacja do utrzymania zdrowych nawyków żywieniowych po zakończeniu diety warzywno-owocowej

Etap postu przynosi największą redukcję masy ciała. Pacjenci chudną nawet 0,5 kilograma na dobę! Po 4 tygodniach - 0,4 kg/dobę, a po 6 - redukcja spada do 0,3 kg/dobę. To robi wrażenie, ale nie jest to zdrowa redukcja masy cała. Za optymalną uznaje się taką, która nie przekracza 1 kg/tydzień.

Spektakularna utrata masy ciała to wyraźnie wyższe ryzyko efektu jo-jo, który jest jednym z największych zagrożeń tej diety.

Etap głodówki (post) uruchamia trawienie endogenne, organizm zaczyna trawić własne zapasy - zgromadzone w tkance tłuszczowej. Nie ma dostępu do dostarczanych dotąd z dietą produktów wysokoenergetycznych (tłuszcze i węglowodany) ani budulcowych (białko), więc trawi to, co zgromadził i, co najważniejsze, oczyszcza się.

Wraz z tkanką tłuszczową pozbywa się toksyn, złogów, metali ciężkich i uszkodzonych komórek (chorych, zniszczonych, zmutowanych). Tak głęboki proces detoksykacji organizmu, daje mocny zastrzyk sił witalnych i przywraca pierwotne zdolności do samoleczenia.

Choć wiele osób przechodzi na dietę dr Dąbrowskiej przede wszystkim po to, żeby schudnąć, redukcja masy ciała - zgodnie z intencją autorki tego modelu - może być pożądanym, acz pobocznym skutkiem. Celem nadrzędnym jest oczyszczenie organizmu z tego, co zakłóca jego prawidłową pracę. Dieta Dąbrowskiej jest zalecana przy:

• słabej odporności,
• częstych infekcjach układu oddechowego,
• alergiach pokarmowych, wziewnych, kontaktowych i krzyżowych,
• nietolerancjach pokarmowych,
• zapaleniu wątroby,
• migrenach,
• chorobach autoimmunologicznych (Hashimoto, łuszczyca, gościec),
• trądziku,
• zespole suchego oka,
• zespole metabolicznym X (otyłość, cukrzyca, miażdżyca, nadciśnienie, obrzęki, zakrzepica i choroba wieńcowa),
• zaburzeniach miesiączkowania,
• dolegliwościach związanych z okresem przejścia menopauzalnego,
• niedoczynności tarczycy i guzkach tarczycy,
• torbielach jajników i mięśniakach macicy,
• schorzeniach neurologicznych (nerwica, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, padaczka, udar niedokrwienny mózgu, zaburzenia pamięci).

Dieta Dąbrowskiej nie jest wskazana dla osób z awitaminozą, niedowagą i zaburzeniami odżywiania (w tym anoreksją i bulimią), a także z depresją i innymi problemami w obszarze zdrowia psychicznego. Nie powinny korzystać z niej dzieci, osoby małoletnie, kobiety ciężarne i matki karmiące piersią.

Przeciwwskazaniem są też:

• czynna choroba nowotworowa,
• nadczynność tarczycy,
• cukrzyca typu pierwszego,
• gruźlica,
• niewydolność nerek i/lub wątroby,
• niewydolność serca i układu krążenia,
• schorzenia w obrębie układu oddechowego.

Najlepiej skonsultować pomysł włączenia diety warzywno-owocowej z lekarzem, zwłaszcza jeśli leczymy choroby przewlekłe i przyjmujemy preparaty farmaceutyczne, gdyż diety ubogoenergetyczne mogą nasilić działania niepożądane zażywanych leków.

Na etapie postu mogą, ale nie muszą, pojawić się nieprzyjemnie dolegliwości związane z odtruwaniem organizmu. U części pacjentów występują bóle głowy, osłabienie, nudności, wymioty, biegunki.

Największym zagrożeniem tej diety, jak i innych bardzo restrykcyjnych diet ubogoenergetycznych, jest ryzyko pojawiania się efektu jo-jo. Wszak organizm, który przez pierwsze 10-40 dni ma niemal głodowe racje żywnościowe i mocno zredukowaną kaloryczność w drugim etapie, wycisza procesy metaboliczne. To niesie ryzyko - jak zwykło się mówić - "przybrania na wadze" po zakończeniu diety warzywno-owocowej. Jak je ograniczyć? Powolnym wychodzeniem z drugiego etapu zasadniczego. Nie powinno ono trwać krócej niż odtruwanie, a najlepiej, żeby było dwukrotnie dłuższe.