Jedna z najpiękniejszych wsi w Polsce. Takich domów nie ma nigdzie indziej

Chełmsko Śląskie może poszczycić się historią sięgającą XIII wieku. Założyli je Czesi, nadając mu nazwę Mons Bellus, czyli "Piękna Góra". Prawdziwy rozkwit nastąpił jednak dopiero w XIV wieku, kiedy to miasteczko przeszło pod opiekę zakonu cystersów. To właśnie oni, w XVIII wieku, postanowili uczynić z Chełmska ośrodek produkcji lnu na szeroką skalę.

Tkactwo stało się filarem lokalnej gospodarki. Cystersi sprowadzili z Czech doświadczonych rzemieślników, dla których w 1707 roku wybudowano specjalne domy - połączone w rząd podcieniowe chaty na kamiennych fundamentach, z charakterystycznymi dachami krytymi gontem.

Każdy z budynków pełnił funkcję zarówno mieszkalną, jak i warsztatową. Wnętrza wyposażono w krosna i urządzenia do obróbki włókna lnianego, a połączone ze sobą strychy służyły do suszenia tkanin. Za domami płynął potok, który dostarczał wody niezbędnej w procesie produkcji.

Wyroby z Chełmska trafiały daleko poza granice regionu - znano je w całej Europie, a nawet w Ameryce.

Zobacz również: Podróże na dwóch kołach: Jesień jak z pocztówki. "Mała Szwajcaria" zachwyca atrakcjami

Zespół Domów Tkaczy znany jako "Dwunastu Apostołów" stanowi dziś najważniejszy zabytek Chełmska Śląskiego. Choć potocznie mówi się o dwunastu budynkach, w rzeczywistości powstało ich więcej - aż siedemnaście.

Pierwotnie domów było aż 17 - 11 apostołów, 4 ewangelistów, znajdujący się na uboczu Judasz oraz tzw. "dom bez podcieni", czyli św. Maciej, który został apostołem na miejsce Judasza.

---

Z biegiem lat część domów uległa zniszczeniu. Po II wojnie światowej niektóre budynki zaczęto rozbierać - nowi mieszkańcy pragnęli stawiać nowoczesne domy lub powiększać działki. Dopiero wpisanie zespołu na listę zabytków w 1956 roku uchroniło go przed całkowitym zniknięciem. W kolejnych dekadach przeprowadzano liczne remonty, które przywróciły chatom dawny blask.

Dziś zachowało się jedenaście z nich - jedyny taki zespół drewnianej architektury tkackiej w Europie.

Każdy z domów ma swoją własną historię i charakter. W jednym z nich - pod numerem 15 - mieści się obecnie Izba Tkactwa, prowadzona przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Chełmska Śląskiego "Tkacze Śląscy". To właśnie tam można zobaczyć dawne krosna, kołowrotki, żelazka z duszą oraz narzędzia używane przez rzemieślników ponad 300 lat temu. Zwiedzający poznają również historię rodzin, które przez pokolenia trudniły się wytwarzaniem lnu, tworząc unikalną kulturę pracy i życia codziennego.

Zobacz również: Chorwackie widoki w polskich górach. Uzdrowisko, które jesienią zachwyca

Choć czasy świetności przemysłu lnianego minęły, Chełmsko Śląskie nie zapomniało o swoich korzeniach. Co roku w sierpniu odbywa się tutaj Jarmark Tkaczy Śląskich - wydarzenie, które przyciąga miłośników historii, rękodzieła i tradycji z całego kraju. To doskonała okazja, by zobaczyć, jak dawniej przędzono len, spróbować regionalnych potraw i poznać rzemieślników, którzy wciąż kultywują stare techniki tkackie.

W jednym z domków - pod numerem 17 - działa urokliwa kawiarenka. Turyści mogą tam odpocząć przy filiżance aromatycznej kawy i skosztować ciasta zwanego "Bombą Apostoła", słuchając opowieści o niezwykłej historii miasteczka. Spacerując między zabytkowymi chatami, łatwo zapomnieć o współczesnym świecie - drewniane podcienia, kamienne progi i zapach starych belek tworzą atmosferę, której nie znajdziemy nigdzie indziej.

Chełmsko Śląskie to dziś nie tylko zabytek dawnego rzemiosła, ale też symbol odradzającej się lokalnej tożsamości. Dzięki pasji mieszkańców i trosce o dziedzictwo przeszłości "Apostołowie" wciąż trwają - przypominając, że nawet najmniejsze miejscowości mogą mieć wielką historię, jeśli potrafią ją pielęgnować i opowiadać dalej.

Zobacz również: Szlaki w Tatrach zamknięte dla turystów. Sprawdź, zanim wyruszysz na wędrówkę

Nie musisz jechać daleko, by poczuć klimat przygody! Zobacz, dokąd warto wybrać się w weekend lub na wakacje. Więcej inspiracji znajdziesz na kobieta.interia.pl/podróże