Plątanina korytarzy pod polskim miastem. Biały labirynt to europejski fenomen

Podziemia kredowe w Chełmie to pozostałość po wielowiekowym wydobyciu kredy, które rozpoczęło się już w średniowieczu. Chełm słynął z bogatych złóż tego surowca, a jego mieszkańcy wydobywali go bezpośrednio spod własnych domów, stopniowo tworząc rozległe labirynty. Kredę wykorzystywano w budownictwie, przemyśle farbiarskim i ceramice, a handel nią sięgał daleko poza granice miasta, aż do Krakowa.

Największy rozwój wydobycia przypadł na XVII i XVIII wiek, kiedy niemal każdy dom w centrum miasta miał dostęp do podziemnych korytarzy. Z biegiem lat poszczególne wyrobiska zaczęły się ze sobą łączyć, tworząc sieć podziemnych tuneli, które łącznie mogły liczyć nawet 40 kilometrów długości. Najstarsze z nich znajdowały się na głębokości ponad 20 metrów i składały się z kilku poziomów.

Wydobycie kredy odbywało się jednak chaotycznie i bez kontroli, co prowadziło do osłabienia gruntu nad miastem. W XIX wieku władze Chełma zaczęły stopniowo ograniczać eksploatację, a w XX wieku całkowicie jej zakazano, obawiając się dalszych zapadlisk i zagrożenia dla mieszkańców.

Zobacz również: Ukryta perła Małopolski. Zapomniane pasmo górskie oferuje ciszę, spokój i niezwykłe widoki

Podziemne korytarze w Chełmie nie popadły jednak w zapomnienie. Wręcz przeciwnie - stały się jedną z najciekawszych atrakcji turystycznych w Polsce. Pierwsze kroki w kierunku ich udostępnienia zwiedzającym podjęto w 1936 roku podczas budowy miejskich wodociągów. Wówczas przygotowano pierwszą oświetloną trasę liczącą 300 metrów.

Prawdziwy rozwój turystyki w podziemiach nastąpił jednak po II wojnie światowej. W latach 60. i 70. rozpoczęto prace badawcze i zabezpieczające, które ujawniły kolejne, dotąd nieznane korytarze.

Dziś trasa turystyczna liczy około 1,5 kilometra i jest dostępna dla zwiedzających w towarzystwie przewodnika. Przejście podziemnymi tunelami zajmuje około godziny, a sama trasa dostarcza zarówno wiedzy historycznej, jak i dreszczyku emocji dzięki legendom związanym z tym miejscem.

Zobacz również: Krynica-Zdrój najlepszym uzdrowiskiem w Polsce. Oto najciekawsze atrakcje

Z podziemiami kredowymi w Chełmie wiąże się wiele opowieści, ale żadna nie jest tak popularna jak legenda o Bieluchu. Według miejscowych podań, w kredowych tunelach zamieszkiwał niegdyś biały niedźwiedź, który zyskał swoją niezwykłą barwę od przebywania w jasnych, kredowych jaskiniach.

Legenda mówi, że Bieluch nie był zwykłym zwierzęciem - to duch, który czuwa nad miastem i jego mieszkańcami. W czasach zagrożenia, gdy najeźdźcy próbowali zdobyć Chełm, biała zjawa miała stawić im czoła i obronić miasto. Do dziś wierzy się, że duch Bielucha wciąż zamieszkuje podziemne korytarze i strzeże spokoju Chełma.

Motyw białego niedźwiedzia na stałe wpisał się w symbolikę miasta - jego wizerunek, stojący pomiędzy trzema dębami, widnieje w herbie Chełma. Dziś, podczas zwiedzania podziemi, można spotkać inscenizowaną postać Bielucha, co stanowi jedną z największych atrakcji dla turystów, zwłaszcza dla najmłodszych.

Podziemia kredowe w Chełmie są dostępne dla turystów przez cały rok, jednak zwiedzanie odbywa się w określonych godzinach i wyłącznie w grupach prowadzonych przez przewodnika.

W sezonie od września do czerwca indywidualni turyści mogą zejść do podziemi o godzinach: 10:00, 12:00, 14:00 i 16:00.

Cennik biletów:

• bilet normalny - 30 zł,
• bilet ulgowy (uczniowie, studenci, emeryci, renciści) - 22 zł,
• grupy zorganizowane (min. 15 osób) - 18 zł,
• grupy szkolne z Chełma - 7 zł,
• dzieci do 5 roku życia oraz weterani - wstęp bezpłatny,
• posiadacze Karty Dużej Rodziny oraz Karty Chełmianina - 30% zniżki.

Zobacz również: Tatrzańskie Wysranki w Dolinie Kościeliskiej. Ta nazwa nie wzięła się znikąd