Podróże na dwóch kołach: Rowerowe Roztocze na upalny weekend. Tu odpoczniesz jak nad morzem

Szukasz nieoczywistych pomysłów na wycieczki rowerowe w Polsce i blisko granicy? Chcesz się dowiedzieć, jak wyglądają popularne ścieżki, ale też poznać mniej znane trasy? Autorka cyklu Podróże na dwóch kołach relacjonuje swoje bliższe i dalsze rowerowe wyprawy, które obfitują nie tylko we wspaniałe widoki, ale też dźwięki i zapachy. Zdradza, na które szlaki się wybrać, jeśli nie masz zbyt dobrej kondycji lub dopiero zaczynasz rowerową przygodę. 

W każdym tekście znajdziesz przydatne wskazówki dotyczące profilu trasy, nawierzchni czy ewentualnych przeszkód. Dowiesz się, czy ścieżka jest przyjazna rodzinom z dziećmi czy kolarzom szosowym. Poznasz propozycje na dłuższe i krótsze wycieczki, dowiesz się, co warto zwiedzić w okolicy i w którym miasteczku czekają największe atrakcje. 

Roztocze to kraina geograficzna, która łączy Wyżynę Lubelską z Podolem. Ten wąski, podłużny obszar ciągnie się od Kraśnika aż po Lwów i dzieli się na Roztocze Zachodnie (rejony Goraja i Kraśnika), Środkowe (obejmuje takie miasta jak Szczebrzeszyn, Zwierzyniec, Józefów, Krasnobród czy Tomaszów Lubelski) oraz Wschodnie, które w 80 proc. znajduje się na terenie Ukrainy (polska część to okolice Horyńca-Zdrój).

Ze względu na liczne walory przyrodnicze tej krainy wyodrębniono tu Roztoczański Park Narodowy, a także liczne parki krajobrazowe i rezerwaty przyrody, na czele z Parkiem Krajobrazowym Puszczy Solskiej czy Krasnobrodzkim Parkiem Krajobrazowym. To przede wszystkim tereny dziewiczej przyrody i krystalicznie czystych rzek. Uroku dodaje pofałdowane ukształtowanie terenu oraz niewielka zabudowa. Na tle malowniczych krajobrazów można podziwiać samotne cerkwie i inne skarby architektury drewnianej. W 2019 r. Roztocze wpisano na Listę Transgranicznych Rezerwatów Biosfery UNESCO. Panuje tu też unikalny mikroklimat - kraina nazywana jest "Słonecznym Biegunem Polski" - obserwuje się tu najwięcej słonecznych dni i najmniejszą ilość opadów. Gęste zalesienie korzystnie wpływa też na jakość powietrza, które w dodatku zawiera porównywalną ilość jodu, co nad polskim wybrzeżem.

Roztocze to wymarzone miejsce dla turystyki rowerowej. Przez parki krajobrazowe i Roztoczański Park Narodowy ciągną się kilometry szlaków o zróżnicowanej nawierzchni - od asfaltu, przez żwir i leśne dukty, aż po piaszczyste ścieżki, które mogą być sporym wyzwaniem nawet dla rowerów górskich i trekkingowych. Warto wybrać się przede wszystkim na Centralny Szlak Rowerowy Roztocza oznaczony czerwonym kolorem. Jego długość to aż 190 km, a trasa jest w większości asfaltowa. Godny uwagi jest też Wschodni Szlak Rowerowy Green Velo oznaczony kolorem zielonym.

Zwierzyniec - Krasnobród - Zwierzyniec, czyli chłód stawu i leśna przygoda

Pętla rowerowa ze Zwierzyńca umożliwia zwiedzenie największych atrakcji regionu w przyjemny i różnorodny sposób. Cała trasa obejmuje 58 km, a suma przewyższeń to 310 m. Wzniesienia nie są jednak trudne do pokonania i powinni sobie z nimi poradzić nawet początkujący rowerzyści. 

Rowerową przygodę na Roztoczu rozpoczynamy przy Stawie Kościelnym na ul. Wachniewskiej i kierujemy się niebieskim szlakiem. Większa część trasy do Krasnobrodu prowadzi z biegiem rzeki Wieprz - asfaltowymi drogami publicznymi o niskim natężeniu ruchu. Pozostałe fragmenty obejmują leśne dukty i drogi gruntowe, które miejscami są piaszczyste, a po opadach dość błotniste. Mimo to jazda jest sporą przyjemnością, zwłaszcza że po drodze mijamy ciekawe atrakcje i punkty widokowe na Wieprz. Cała trasa jest zresztą sielska i pozwala podziwiać piękne krajobrazy. Dodatkową nagrodą jest kąpiel w chłodnych wodach krasnobrodzkiego zalewu.

Wracając do Zwierzyńca, decydujemy się na inną trasę, by zwiedzić fragment Wschodniego Szlaku Rowerowego Green Velo. Niestety na łącznikowym szlaku rowerowym "Z Suśca do Krasnobrodu" momentami całkowicie grzęźniemy w piachu. Wycieczka rowerowa zmienia się w mozolny spacer, który pozwala jednak podziwiać piękno lasów w Krasnobrodzkim Parku Krajobrazowym. Po kilku kilometrach pojawia się upragniony asfalt, a szlak prowadzi przez kilka niewielkich miejscowości ukrytych wśród zieleni (Stanisławów, Górniki, Szopowe, Majdan Kasztelański), by w końcu przekroczyć bramy Roztoczańskiego Parku Narodowego. Stąd wygodna żwirowa ścieżka ciągnie się przez przepiękne lasy aż do Zwierzyńca. Początkowe niewygody wynagradzają nam kolejne zjawiskowe miejsca i atrakcje.

Mapę z zaznaczonym szlakiem możesz zobaczyć tutaj.

Zwierzyniec - "Perła Roztocza"

Zwierzyniec to zdecydowanie najpiękniejsze miasteczko regionu. Nie bez przyczyny nazywane jest bramą do Roztocza Środkowego. Z tego względu warto wybrać je na miejsce pobytu i stąd eksplorować najciekawsze zakątki. Wycieczkę można rozpocząć od wizyty w Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym, które udostępnia interesującą ekspozycję przyrodniczą dotyczącą naturalnych skarbów Lubelszczyzny. Tuż obok mieści się Punkt Informacji Turystycznej, w którym otrzymać można mapy ze szlakami pieszymi i rowerowymi.

Zwierzyniec powstał w 1589 r. jako wiejska rezydencja Zamoyskich. Do dziś zachował się zespół zarządu Ordynacji Zamoyskiej oraz Pałac Plenipotenta, w którym mieści się siedziba Roztoczańskiego Parku Narodowego.

Wizytówką miasta jest Staw Kościelny, który powstał na życzenie Marysieńki, przyszłej żony króla Jana III Sobieskiego, i Kościół "Na Wodzie" pw. Św. Jana Nepomucena. Co roku w maju odbywa się tu procesja na łodziach. Wokół stawu można spacerować urokliwymi alejkami i promenadą z punktami gastronomicznymi i pamiątkami. Spod kościółka prowadzi ścieżka do parku "Zwierzyńczyk", w którym odtworzono zabytkowy układ dawnego parku pałacowego. Estetyczne aleje i mostki nad kanałami tonące wśród zieleni zachęcają do niespiesznych spacerów.

Zagroda Guciów

Zagroda Guciów to niewielki, ale wyjątkowy skansen, w którym właścicielom udało się odtworzyć dawny świat. Ta oaza spokoju tonie w kwiatach i zieleni - można się tu poczuć, jak przed wiekiem. Oprócz zabytkowych chat i stodoły można tu zobaczyć ciekawą ekspozycję geologiczną, a także wybrać się na ścieżkę archeologiczno-poznawczą do pobliskiego grodziska. W Zagrodzie Guciów znajduje się też gospoda oferująca regionalne przysmaki, a także miejsca noclegowe.

Krasnobród

Największą atrakcją Krasnobrodu jest zalew z piaszczystymi plażami i drewnianymi mostami i pomostami. Otoczony lasami i zielenią stanowi idealne miejsce wypoczynku w upalny dzień. Ciekawą atrakcją jest też kamieniołom z basztą widokową. Miasteczko położone w dolinie Wieprza od niedawna może się poszczycić statusem uzdrowiska. Ze względu na Sanktuarium Maryjne, liczne kapliczki i cudowne źródełka nazywane bywa też "roztoczańską Częstochową". Krasnobród zachwyci też najmłodszych - z dziećmi warto wybrać się do Ptaszarni i Parku Jurajskiego.

Florianka - hodowla konika polskiego

Florianka to leśna osada ordynacka, która powstała w pierwszej połowie XIX wieku, a nazwę zawdzięcza Florianowi - średniowiecznemu rycerzowi, którego uznaje się za protoplastę rodu Zamoyskich. Obecnie znajduje się tu Izba Leśna Roztoczańskiego Parku Narodowego, a także Ośrodek Hodowli Stajennej Konika Polskiego, który jest symbolem Parku i potomkiem dzikich Tarpanów. Obserwacja koników to nie lada atrakcja dla dzieci i dorosłych. W Floriance można się też wybrać się na dwie ścieżki przyrodnicze - dendrologiczną i krajobrazową.

Stawy Echo

Położone w dolinie Świerszcza Stawy Echo powstały w miejscu dawnych mokradeł. Dziś to jeden z największych walorów Zwierzyńca i całego Roztocza. Piaszczysta plaża nad wodą, wydmowy brzeg i otaczające akwen lasy sprawiają, że to wyjątkowe miejsce rekreacji. Warto wybrać się tu na spacer "Ścieżką po Wydmie do Stawów Echo", rozpoczynającej się przy Ośrodku Edukacyjno-Muzealnym w Zwierzyńcu. Rowerzyści mogą wybrać "Ścieżkę do Stawów Echo" spod zabytkowego browaru w Zwierzyńcu.

Przy stawach zaczyna się też ścieżka "Na Piaseczną Górę", która prowadzi do punktu widokowego - idealnego do obserwacji ptaków.

Pętla z Józefowa przez Szumy nad Tanwią to wymarzony szlak dla miłośników natury - ponad połowa trasy prowadzi przez Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej. Przeważają tu wygodne asfaltowe i szutrowe drogi, niewielkie odcinki obejmują leśne i gruntowe ścieżki. To przyjemna i niewymagająca trasa, którą przez cały dzień są w stanie pokonać także rodziny z dziećmi. Całość ma długość ok. 49 km. 

Mapę z zaznaczonym szlakiem znajdziesz tutaj.

Pętlę z Józefowa rozpoczynamy w słoneczny upalny dzień - cień lasu sprawia, że kilometry mijają nie wiadomo kiedy, a wizja relaksu i ochłody w rezerwacie Nad Tanwią dodatkowo dodaje energii. Z Józefowa kierujemy się "Trasą rowerową Ziemi Józefowskiej" w kierunku Fryszarki i Borowych Młynów - tu na moście zatrzymuje nas malowniczy widok na rzekę Tanew. Po drodze przecinamy pasmo zjawiskowych kamieniołomów. To także tereny pełne pomników upamiętniających działalność partyzantów AK.

Po ok. 29 km (trzeba zjechać na niebieski szlak łącznikowy) docieramy do wyczekiwanych "Szumów". Rezerwat przyrody Nad Tanwią to zdecydowanie jedna z najpiękniejszych atrakcji Roztocza. 24 progi skalne tworzą tu urokliwe kaskady i małe wodospady. Meandrująca pośród leśnej gęstwiny szumiąca Tanew pozwala na błogi relaks w sercu Roztocza. Trasa jest przejezdna dla rowerów, choć to najbardziej wymagający fragment całej pętli. My decydujemy się zostawić rowery i zwiedzić rezerwat pieszo.

Później wybieramy "Szlak geoturystyczny Roztocza Środkowego" i podążamy nim do Suśca. Tu nieco odbijamy na szlak "Z Suśca do Krasnobrodu" w kierunku kolejnego roztoczańskiego zalewu - Majdanu Sopockiego, by choć godzinę spędzić na piaszczystej plaży i ochłodzić się w wodzie. Możliwość łączenia aktywnego wypoczynku z kąpielami każdego dnia to niesamowita zaleta Roztocza, która mile mnie zaskoczyła.

Dzień pełen wrażeń kończymy, wracając szlakiem Green Velo do Józefowa. Jedną z ciekawszych atrakcji miasteczka jest nieczynny kamieniołom i stojąca u jego wrót wieża widokowa, którą zbudowano z wydobywanego w tym rejonie piaskowca.

Będąc na Roztoczu, warto odwiedzić też "Perłę Renesansu", czyli Zamość. Szlak ze Zwierzyńca prowadzi wzdłuż brzegu zalewu Rudka oraz przez miejscowość Obrocz, w której pokonujemy most na Wieprzu, i kierujemy się szlakiem łącznikowym do ukrytej wśród lasów miejscowości Kosobudy - znajduje się tu dawna cerkiew. Trasa w dużej części biegnie przez Roztoczański Park Narodowy. Za Wólką Wieprzecką wjeżdżamy już na ścieżkę rowerową gminy Zamość, czyli drogę publiczną o niskim natężeniu ruchu. Aż do Zamościa możemy podziwiać pagórkowate i sielskie krajobrazy pełne łanów zbóż.

Mapę z wytyczonym szlakiem znajdziesz tutaj.

Zamość ze względu na renesansowe założenia urbanistyczne bywa też nazywany "Padwą Północy". Może poszczycić się ogromnym rynkiem o wymiarach 100 na 100 metrów. Góruje nad nim zachwycający Ratusz z reprezentacyjnymi dwuskrzydłowymi schodami oraz wieżą o wysokości 52 m. Jakby tego było mało, otoczony jest unikalnymi ormiańskimi, bogato zdobionymi kamienicami, które nadają miastu niepowtarzalny charakter. Nic dziwnego, że w 1992 r. Stare Miasto zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.

Zwiedzając "Perłę Renesansu", nie można pominąć potężnych fortyfikacji - Twierdza Zamość powstała na zlecenie Jana Zamoyskiego i przetrwała wiele oblężeń. Do współczesnych czasów zachował się jeden z siedmiu bastionów, który wciąż robi ogromne wrażenie. W Zamościu koniecznie trzeba też zobaczyć Pałac Zamoyskich, Katedrę Zmartwychwstania Pańskiego, Muzeum Arsenał oraz Synagogę przy ulicy Zamenhofa. Najlepszym miejscem do spacerów jest urokliwy Park Miejski z jeziorem oraz elementami dawnej fortecy.

"W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie"

Z Zamościa do Zwierzyńca postanawiamy wrócić przez Szczebrzeszyn, dzięki czemu możemy odwiedzić kolejne najciekawsze miasto regionu. Szlak prowadzi przez niewielkie miejscowości (Płoskie, Kąty Pierwsze i Niedzieliska), a następnie łączy się ze szlakiem Green Velo.

Na rynku w Szczebrzeszynie zobaczymy oczywiście pomnik chrząszcza, który brzmi w trzcinie, ale warto też wybrać się na krótki spacer lub przejażdżkę, by zobaczyć położne blisko siebie dwa kościoły, cerkiew oraz synagogę.

Ostatnia część trasy ze Szczebrzeszyna do Zwierzyńca prowadzi trasą Green Velo - spora część to wydzielony pas dla rowerów przylegający do drogi publicznej o sporym ruchu. Mijające nas co chwilę samochody psują rowerowy relaks, a trzeba przyznać, że ścieżka prowadzi przez malownicze rejony i obfituje w piękne widoki. Alternatywą jest jednak równoległa trasa w ramach Centralnego Szlaku Rowerowego Roztocza (przez Kawęczyn i Turzyniec). Już wiemy, że zaledwie kilka dni na Roztoczu gwarantuje moc wrażeń, których próżno szukać gdzie indziej.

***

O autorce

Absolwentka filologii polskiej i edytorstwa, pracę zaczęła od redagowania cudzych tekstów, ale szybko przekonała się, że woli pisać własne. Z Interią związana od 2019 r. Tworzy treści o tematyce społecznej i psychologicznej, zachęca do prowadzenia zdrowego stylu życia. Jest miłośniczką słońca i podróży, zwłaszcza rowerowych. Ceni sobie nieodkryte miejsca i szuka własnych ścieżek, by delektować się ciszą i widokami.