Czy długi się dziedziczy? Jak tego uniknąć?
Gdy umiera spadkodawca, jego majątek i wszystkie prywatne rzeczy dziedziczą najbliżsi. Czasem jednak sprawa jest bardziej skomplikowana, szczególnie wtedy, gdy zmarły pozostawił po sobie także długi. Kto je dziedziczy i jak uniknąć finansowej katastrofy?
Pozostawione przez zmarłego długi i zobowiązania to wszystkie niespłacone kredyty i pożyczki, nieuregulowane rachunki i inne zobowiązania finansowe, często na tyle wysokie, że mogą wpędzić spadkobiercę w poważne problemy finansowe. Można jednak tego uniknąć i zabezpieczyć nie tylko siebie, ale także własne dzieci.
Spadek to ogół praw i obowiązków, należących do spadkodawcy w chwili jego śmierci, które przechodzą na jego następców prawnych w drodze dziedziczenia. Przedmiotem spadku są zazwyczaj nieruchomości i ruchomości, aktywa, obligacje czy lokaty oraz wszystkie prywatne rzeczy spadkodawcy. Do spadku zalicza się jednak także prawa i obowiązki zmarłego, spełniające cztery podstawowe kryteria:
- mają charakter cywilno-prawny
- mają charakter majątkowy
- nie są ściśle związane z osobą zmarłego
- nie przechodzą na inne osoby, bez względu na to czy są one spadkobiercami.
Zobacz również: Tym osobom ZUS może zawiesić emeryturę. Pełna lista!
Jeżeli zmarły nie pozostawił po sobie testamentu lub spadkobiercy wymienieni w testamencie odmówili jego przyjęcia, to kolejność dziedziczenia wygląda następująco:
- w pierwszej kolejności spadek dziedziczą małżonek lub małżonka oraz dzieci w równych częściach
- w dalszej kolejności spadek dziedziczą wnuki, a później także rodzice i rodzeństwo spadkodawcy.
Spadek to nie tylko przysłowiowy dom po babci czy cenne pamiątki rodzinne. Warto pamiętać, że odziedziczyć możemy także... długi spadkodawcy, które zgodnie z prawem należą do masy spadkowej i stosuje się wobec nich zasady określone powyżej. Jeżeli więc zmarły nie pozostawił testamentu, to jego długi dziedziczą kolejno małżonek i dzieci, a później także rodzice i rodzeństwo.
Osoba, która otrzymała spadek wraz z długami może postąpić na cztery sposoby:
- przyjąć spadek wprost i odziedziczyć zarówno długi jak i aktywa
- odrzucić cały spadek, co oznacza utratę zarówno aktywów jak i długów
- przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza - spadkobierca odpowiada wtedy za długi zmarłego tylko do wysokości odziedziczonego majątku
- nie oświadczać o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
Co stanie się w przypadku braku reakcji na powołanie do spadku? Jeszcze niedawno wiązało się to z ustawowym dziedziczeniem wszystkich długów i wszystkich aktywów. W 2015 roku weszły jednak zmiany w prawie i zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba, która po odziedziczeniu spadku nie złoży oświadczenia o jego przyjęciu lub odrzuceniu w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedziała się o spadku, dziedziczy spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. W skrócie - taka osoba nic nie zyska, ale też nic nie traci.
Jeśli więc spadkobiorca nie złoży żadnego oświadczenia o jego przyjęciu lub odrzuceniu, to w dalszym ciągu jest całkowicie bezpieczny. Dziedziczy wtedy spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a kwota zadłużenia nie przekracza wtedy kwoty aktywów.
Decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu spadku dobrze przemyśleć powinni także rodzice małoletnich dzieci. Jeśli odrzucą spadek tylko we własnym imieniu, to nie zwolnią ich z odpowiedzialności - oni pozbędą się długów, ale przejmą je dzieci. Muszą więc także dodatkowo odrzucić spadek w imieniu nieletnich.
Zobacz również:
Dodatkowe pieniądze dla emerytów. Sprawdź, czy możesz dostać odprawę!
