Czy długi się dziedziczy? Jak tego uniknąć?
Gdy umiera spadkodawca, jego majątek i wszystkie prywatne rzeczy dziedziczą najbliżsi. Czasem jednak sprawa jest bardziej skomplikowana, szczególnie wtedy, gdy zmarły pozostawił po sobie także długi. Kto je dziedziczy i jak uniknąć finansowej katastrofy?
Spis treści:
Pozostawione przez zmarłego długi i zobowiązania to wszystkie niespłacone kredyty i pożyczki, nieuregulowane rachunki i inne zobowiązania finansowe, często na tyle wysokie, że mogą wpędzić spadkobiercę w poważne problemy finansowe. Można jednak tego uniknąć i zabezpieczyć nie tylko siebie, ale także własne dzieci.
Czym jest spadek?
Spadek to ogół praw i obowiązków, należących do spadkodawcy w chwili jego śmierci, które przechodzą na jego następców prawnych w drodze dziedziczenia. Przedmiotem spadku są zazwyczaj nieruchomości i ruchomości, aktywa, obligacje czy lokaty oraz wszystkie prywatne rzeczy spadkodawcy. Do spadku zalicza się jednak także prawa i obowiązki zmarłego, spełniające cztery podstawowe kryteria:
- mają charakter cywilno-prawny
- mają charakter majątkowy
- nie są ściśle związane z osobą zmarłego
- nie przechodzą na inne osoby, bez względu na to czy są one spadkobiercami.
Zobacz również: Tym osobom ZUS może zawiesić emeryturę. Pełna lista!
Kto dziedziczy spadek?
Jeżeli zmarły nie pozostawił po sobie testamentu lub spadkobiercy wymienieni w testamencie odmówili jego przyjęcia, to kolejność dziedziczenia wygląda następująco:
- w pierwszej kolejności spadek dziedziczą małżonek lub małżonka oraz dzieci w równych częściach
- w dalszej kolejności spadek dziedziczą wnuki, a później także rodzice i rodzeństwo spadkodawcy.
Kto dziedziczy długi zmarłego? Jak się ich zrzec?
Spadek to nie tylko przysłowiowy dom po babci czy cenne pamiątki rodzinne. Warto pamiętać, że odziedziczyć możemy także... długi spadkodawcy, które zgodnie z prawem należą do masy spadkowej i stosuje się wobec nich zasady określone powyżej. Jeżeli więc zmarły nie pozostawił testamentu, to jego długi dziedziczą kolejno małżonek i dzieci, a później także rodzice i rodzeństwo.
Czy można uniknąć odpowiedzialności za długi spadkodawcy?
Osoba, która otrzymała spadek wraz z długami może postąpić na cztery sposoby:
- przyjąć spadek wprost i odziedziczyć zarówno długi jak i aktywa
- odrzucić cały spadek, co oznacza utratę zarówno aktywów jak i długów
- przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza - spadkobierca odpowiada wtedy za długi zmarłego tylko do wysokości odziedziczonego majątku
- nie oświadczać o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
Co stanie się w przypadku braku reakcji na powołanie do spadku? Jeszcze niedawno wiązało się to z ustawowym dziedziczeniem wszystkich długów i wszystkich aktywów. W 2015 roku weszły jednak zmiany w prawie i zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba, która po odziedziczeniu spadku nie złoży oświadczenia o jego przyjęciu lub odrzuceniu w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedziała się o spadku, dziedziczy spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. W skrócie - taka osoba nic nie zyska, ale też nic nie traci.
Jeśli więc spadkobiorca nie złoży żadnego oświadczenia o jego przyjęciu lub odrzuceniu, to w dalszym ciągu jest całkowicie bezpieczny. Dziedziczy wtedy spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a kwota zadłużenia nie przekracza wtedy kwoty aktywów.
Decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu spadku dobrze przemyśleć powinni także rodzice małoletnich dzieci. Jeśli odrzucą spadek tylko we własnym imieniu, to nie zwolnią ich z odpowiedzialności - oni pozbędą się długów, ale przejmą je dzieci. Muszą więc także dodatkowo odrzucić spadek w imieniu nieletnich.
Zobacz również:
