Dlaczego warto sadzić czosnek niedźwiedzi?
Kuzyn czosnku pospolitego był dobrze znany w medycynie ludowej, a dzisiaj wraca do łask, stając się bardzo modnym uzupełnieniem jadłospisu. Bywa nazywany naturalnym antybiotykiem, ale na tym jego właściwości lecznicze się nie kończą. Co więcej, może okazać się bardzo uniwersalnym dodatkiem do różnorodnych dań, którym brakuje wyrazu. To jednak nie wszystkie argumenty, które przemawiają za sadzeniem czosnku niedźwiedziego we własnym ogrodzie. Choć w lasach i na łąkach można trafić na roślinę rosnącą dziko, pod żadnym pozorem nie można jej zrywać. Wyjaśniamy dlaczego.
Czosnek niedźwiedzi - co to jest?
Zastanawiasz się, skąd wzięła się nazwa? Według popularnej anegdoty, niedźwiedzie po przebudzeniu ze snu zimowego dla wzmocnienia zajadają się właśnie tą rośliną. Bywa nazywany także cebulą czarownic i czosnkiem cygańskim, więc jest rośliną, która działa na wyobraźnię. Do działania czosnku niedźwiedziego jeszcze dojdziemy, najpierw jednak warto wiedzieć, jak go rozpoznać, ponieważ na pierwszy rzut oka w niczym nie przypomina popularnego czosnku pospolitego.
Jak wygląda czosnek niedźwiedzi? Dzięki zielonym i szpiczastym liściom prezentuje się bardzo dekoracyjnie - to pierwszy (choć nie najważniejszy) z powodów, dla którego warto mieć go w ogrodzie. Zazwyczaj osiąga wysokość 20-50 cm, w maju pojawiają się piękne białe kwiaty. Częścią jadalną, na którą poleca się zwracać szczególną uwagę, są liście. Kiedy zrywać czosnek niedźwiedzi? Najlepiej skupić się na młodych liściach, które są zdecydowanie najcenniejsze. Zbiory przypadają wczesną wiosną i trwają najpóźniej do początku maja.
Czosnek niedźwiedzi pod ochroną
By skorzystać z jego właściwości, konieczne jest rozpoczęcie uprawy we własnym ogrodzie. Rosnący dziko czosnek niedźwiedzi jest bowiem objęty ochroną. Tylko mieszkańcy województw: podkarpackiego, małopolskiego i śląskiego mogą pozwolić sobie na zbiory, przestrzegając jednak surowych reguł. Zrywać można niewielką ilość, pozostawiając co najmniej 75% populacji rośliny. Surowo zabronione jest naruszanie części podziemnych.
Uważaj, łatwo o niebezpieczną pomyłkę
Zazwyczaj takie hasła używane są w kontekście grzybów. Czasem smaczne i jadalne gatunki można łatwo pomylić z silnie toksycznymi. Podobnie jest w przypadku czosnku niedźwiedziego. Niewprawne oko może pomylić go z konwalią lub zimowitem, a obie rośliny cechują się trującymi właściwościami. Czosnek niedźwiedzi rozpoznać można po charakterystycznym aromacie liści, jednak bezpieczeństwo jest kolejnym argumentem, który przemawia za tym, by czosnek czarownicy uprawiać na własnym terenie.
Czosnek niedźwiedzi - sadzonki
W sklepach dużo łatwiej jest znaleźć sadzonki niż świeżą roślinę. Kiedy sadzić czosnek niedźwiedzi? Poleca się to robić jesienią, na przełomie września i października. Uprawa nie jest trudna, roślina nie potrzebuje wytężonej uwagi, lecz posiada pewne wymagania, które należy spełnić, by wiosną cieszyć się cennymi właściwościami czosnku niedźwiedziego.
Jak sadzić czosnek niedźwiedzi?
Kluczowy jest wybór miejsca. Roślina narażona na silne działanie promieni słonecznych szybko zmarnieje, więc należy wygospodarować dla niej zacienione stanowisko. Świetnie rozwinie się pod krzewami i drzewami owocowymi lub ozdobnymi. Warto zapewnić jej podłoże żyzne, próchnicze i dobrze przepuszczalne. Sadzonki czosnku niedźwiedziego są bardzo wrażliwe na susze (stąd ważne jest ich podlewanie), lecz gleba nie powinna być też zbyt mokra. W takich warunkach system korzeniowy nie rozwinie się dobrze i szybko ulegnie rozkładowi.
Czosnek niedźwiedzi sadzić można na dwa sposoby. Albo pojedynczo, w odległościach około 10 cm, albo po kilka sztuk (od trzech do pięciu) - w takim wariancie należy zachować odległość 30 cm między skupiskami. Jeśli wszystkie warunki zostaną spełnione, mrozoodporna roślina nie będzie potrzebowała nawożenia. W ramach ochrony przed nadmierną utratą wilgoci dobrze jest wyłożyć ziemię wokół czosnku liśćmi bukowymi.
Na co pomaga czosnek niedźwiedzi?
Medycyna naturalna zwraca uwagę przede wszystkim na zastosowanie czosnku cygańskiego do zwalczania objawów przeziębienia. Za antybakteryjne właściwości odpowiada zawarta w roślinie siarka, która działa nie tylko doraźnie, ale też profilaktycznie, zapobiegając rozwojowi bakterii i grzybów. Również tych, które odpowiedzialne są za powstawanie trudnej do wyleczenia grzybicy.
Czosnek niedźwiedzi wykazuje bardzo dobry wpływ na układ odpornościowy oraz trawienny. Bywa wykorzystywany jako środek pomocniczy w zwalczaniu pasożytów układu pokarmowego. Dzięki obecności licznych witamin i antyoksydantów pomaga chronić przed zakrzepami, chorobami serca, nadciśnieniem tętniczym i miażdżycą.
Roślina znajduje zastosowanie także w przemyśle kosmetycznym, co jest bardzo dobrą wiadomością dla wszystkich osób, które zmagają się z trądzikiem.
Czosnek niedźwiedzi: Przepisy
Jego bardziej popularny kuzyn, czosnek pospolity, obecny jest właściwie w każdej kuchni jako przyprawa uniwersalna. Zatem jak jeść czosnek niedźwiedzi? Tu pole do popisu również jest szerokie. Z młodych zielonych liści przygotować można nalewkę, której niewielka ilość spożywana regularnie pomoże budować odporność.
Gdy chcemy skupić się na typowo kulinarnym przeznaczeniu czosnku niedźwiedziego, warto przyrządzić z niego oryginalne pesto. Pasuje do sałatek, dań makaronowych i zup. Doskonale urozmaica smak mięs, zwłaszcza ryb. Drobno posiekane liście okażą się wyśmienitym dodatkiem do kanapek, wzbogacając smak innych popularnych składników. Zresztą można upiec pyszny domowy chleb z zielonym akcentem! Świetnie komponuje się ze świeżymi nowalijkami. Jego smak jest delikatniejszy niż czosnku pospolitego, więc przypadnie do gustu wszystkim osobom, które nie przepadają za zbyt intensywnymi doznaniami na talerzu.
