Dodatkowe dwa dni urlopu z powodu działania siły wyższej. Kto może skorzystać?

Urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę. Wymiar urlopu zależy od dotychczasowego stażu pracy pracownika. Należy podkreślić, że do takiego stażu wlicza się także okres edukacji.

Wymiar urlopu wynosi 20 dni na rok kalendarzowy dla pracownika ze stażem pracy poniżej 10 lat lub 26 dni na rok kalendarzowy dla pracownika ze stażem pracy co najmniej 10 lat.

Od 26 kwietnia 2023 r., w wyniku nowelizacji Kodeksu pracy z 9 marca 2023 r. obowiązuje nowy rodzaj zwolnienia od pracy, określany urlopem z powodu działania siły wyższej.

Urlop z powodu siły wyższej przysługuje każdej osobie zatrudnionej na umowę o pracę i może być wykorzystany w nagłych, nieprzewidzianych sytuacjach. Mowa o takich okolicznościach jak m.in. pilne sprawy rodzinne spowodowane chorobą lub wypadkiem.

I choć w Kodeksie pracy znajduje się pojęcie "siły wyższej", to jednak ustawodawca nie zdefiniował, czym ono dokładnie jest. Należy zatem przyjąć, że siłą wyższą są wszelkiego rodzaju okoliczności niezależne od woli pracownika, utrudniające lub uniemożliwiające wykonywanie obowiązków.

Czytaj także: Uważasz, że niesłusznie zwolniono cię z pracy? Sprawdź, czy masz rację

Urlop z powodu działania siły wyższej przysługuje w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, a o sposobie wykorzystania takiego urlopu w danym roku kalendarzowym decyduje pracownik w pierwszym wniosku złożonym w danym roku.

"Jeżeli pracownik pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy, zwolnienie w wymiarze godzinowym ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika (np. pracując na pół etatu, pracownik będzie mógł skorzystać z 8 godzin zwolnienia od pracy). Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny" - informuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Pracownik korzystający z urlopu z powodu działania siły wyższej zachowuje prawo do wynagrodzenia, ale w wysokości 50 proc. wynagrodzenia.

Zobacz również: Wiek ochronny przed emeryturą. Cztery lata nie mogą cię zwolnić i obniżyć wypłaty

Pracodawca jest zobowiązany udzielić zwolnienia od pracy z tytułu urlopu z powodu działania siły wyższej, jeżeli pracownik zgłosił wniosek najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. Warto zaznaczyć, że Kodeks pracy nie wskazuje, w jakiej formie pracownik powinien złożyć wniosek o urlop z powodu siły wyższej.

W związku z powyższym taki wniosek może być złożony m.in. w formie wiadomości e-mail, SMS, telefonicznie, przez firmową platformę służącą do komunikacji lub ustnie.

Kodeks pracy nie nakłada na pracownika wymogu przedstawienia dokumentacji, która potwierdzałaby zasadność skorzystania z urlopu z powodu działania siły wyższej.

Jeśli pracownik w danym roku nie wykorzysta dwóch dni urlopu z powodu działania siły wyższej, to nie podlegają one przeniesieniu na kolejny rok, a więc takie zwolnienie się nie kumuluje. Ponadto pracownik nie ma obowiązku korzystania z takiego urlopu.