Najlepsze rośliny miododajne, które warto mieć w ogrodzie i na balkonie
Zbyt intensywna działalność przemysłowa człowieka i stosowanie środków ochrony roślin sprawia, że pszczoły są narażone na wyginięcie. To z kolei stwarza zagrożenie dla człowieka, gdyż bez tych pożytecznych owadów przestaną istnieć warzywa, owoce i kwiaty. Dlatego, żeby zapobiec wymieraniu pszczół, warto sadzić i uprawiać w ogrodzie rośliny miododajne. Swoim wyglądem i zapachem zwabiają do siebie pszczoły, które zapylają inne występujące w pobliżu gatunki roślin. Miododajne drzewa, krzewy i zioła nie tylko przyczynią się do zachowania bioróżnorodności gatunkowej, ale także będą stanowić piękną dekorację. Które rośliny miododajne warto posadzić w ogrodzie i na balkonie? Które z nich są najbardziej wydajne?
Charakterystyka roślin miododajnych
Rośliny miododajne zalicza się do roślin pszczelarskich (nazywanych też pożytkowymi). Są to gatunki drzew, krzewów i ziół posiadających wonne i różnokolorowe kwiaty, które przyciągają pszczoły. Cechuje je długi i obfity okres kwitnienia. Tzw. pożytki pszczele stanowią źródło surowców do produkcji miodu i pokarmu dla pszczół. Składają się na nie rośliny nektarodajne, dostarczające pszczołom nektaru, a także rośliny spadziodajne, na których wytwarzana jest spadź. Z obu tych surowców powstaje miód. Pożytki pszczele to także rośliny pyłkodajne, jednak nie zalicza się ich do gatunków miododajnych i nektarodajnych. Pyłek kwiatowy stanowi bowiem tylko pokarm dla pszczół. Ze względu na rozwój przemysłu i infrastruktury oraz stosowanie środków ochrony roślin (pestycydów), wiele gatunków roślin zanika, a przez to również wymierają pszczoły. Warto więc dbać o bioróżnorodność gatunkową i uprawiać w ogrodach, na działkach czy na balkonach rośliny miododajne.
Najlepsze rośliny miododajne do ogrodu
Facelia błękitna
Jedną z najlepszych roślin miododajnych jest facelia błękitna. Na dobrej glebie osiąga wydajność miodową 300-400 kg/ha i wydajność pyłkową 200-300 kg/ha. Posiada piękne fioletowoniebieskie kwiaty, które przyciągają pszczoły i inne owady. Facelię najlepiej zasiać w marcu lub pod koniec kwietnia, ale można również siać ją w różnych terminach, żeby zakwitła w pożądanym czasie. Roślina rośnie obficie i daje mnóstwo kwiatów od czerwca do pierwszych przymrozków. Facelia nie ma żadnych specjalnych wymagań co do gleby, sama stanowi zielony nawóz wzbogacający ziemię w azot. Dla zachowania wilgotności wystarczy jej naturalna dostawa wody w postaci deszczu. Jedynie w czasie suszy należy podlać ją rano lub wieczorem.
Lebiodka pospolita (oregano)
W ogrodzie warto zasiać także lebiodkę pospolitą, znaną również jako oregano. W postaci wysuszonej pełni rolę przyprawy i zioła leczniczego, ale jest to też niezwykle wydajna roślina pszczelarska. Z jednego hektara odwiedzanego przez pszczoły można uzyskać 500-900 kg miodu i 100 kg pyłku. Kwiaty lebiodki przybierają różne kolory, od mocno różowego, przez liliowy aż po prawie biały. Roślina wydziela silną, wyrazistą woń, która zwabia owady. Uprawa lebiodki nie jest trudna, dlatego warto wysiać ją w ogrodzie lub w doniczce. Zasiana wiosną kwitnie w lipcu i sierpniu. Na jednym terenie można uprawiać ją przez 5 lat. Należy regularnie odchwaszczać ziemię i podlewać podłoże w czasie suszy.
Przegorzan kulisty i pospolity
Piękną dekoracją ogrodu, ale również i pożyteczną rośliną dla pszczół jest przegorzan. To roślina jednoroczna lub dwuletnia z rodziny astrowatych obejmująca ok. 70 gatunków. Do najpopularniejszych należy przegorzan kulisty (stanowiący w Polsce gatunek zawleczony i zadomowiony) oraz przegorzan pospolity (naturalnie występujący w Polsce). Kulisty dorasta do 200 cm, a pospolity do 100 cm. Charakteryzują się ciekawym, kulistym kwiatostanem o średnicy 7 cm w kolorze srebrnoniebieskim. Wydajność miodowa przegorzanu kulistego wynosi 800 kg/ha, a przegorzanu pospolitego 450 kg/ha. Jeśli chcemy mieć je w ogrodzie, warto podarować im kilkadziesiąt centymetrów kwadratowych, gdyż potrzebują dużo miejsca. Przegorzany dobrze rozmnażają się z samosiewu i nie są zagłuszane przez chwasty. Najwcześniej kwitnie przegorzan kulisty (połowa lipca), natomiast pospolity zakwita w okresie bezpożytkowym (od lipca do września) i jest rośliną mrozoodporną.
Nostrzyk biały
Do najbardziej wydajnych roślin pszczelarskich w naszym klimacie należy nostrzyk biały. Pszczoły zbierają z niego nektar nawet w czasie suszy. Jego wydajność przy uprawie polowej osiąga nawet 680 kg/ha. Nostrzyk posiada białe, drobne kwiaty zebrane w luźne grona. Kwitnie od końca czerwca do początku sierpnia. Roślina nie wymaga specjalnych warunków, dobrze rośnie na odkwaszonych glebach, ale też na żwirowatych i piaszczystych. Z nostrzyka białego powstaje niezwykle pyszny miód, bez żadnej goryczy i z nutką wanilii.
Lawenda wąskolistna
Pięknym, fioletowym kolorem kwiatów i wyrazistym zapachem zwabia do siebie pszczoły lawenda wąskolistna. Jest to półkrzew, który osiąga wysokość do 90 cm. Najlepiej rośnie w lekkich, półprzepuszczalnych glebach i przy ciepłej, słonecznej pogodzie. Wydajność miodowa lawendy wynosi 250 kg/ha. Roślinę należy siać wczesną wiosną, okres jej kwitnienia przypada na koniec czerwca do końca lipca.
