Nie lekceważ tych objawów. Mogą świadczyć o niedoborze żelaza

Od jego właściwej zawartości w komórkach zależy naprawdę wiele. Żelazo odgrywa w naszym organizmie ważną rolę: od jego obecności zależy utrzymywanie równowagi biologicznej narządów i układów. Dlaczego odpowiedni poziom żelaza jest tak ważny? Oto lista:

• jest składnikiem hemoglobiny i mioglobiny,
• ma znaczenie dla prawidłowego działania układu nerwowego,
• wspomaga budowanie odporności,
• działa przeciwutleniająco,
• odgrywa rolę w transporcie tlenu do komórek.

Na tym jednak nie koniec. Znajdujące się w hemoglobinie żelazo w sposób przejściowy wiąże tlen, a następnie transportuje go poprzez sieć naczyń krwionośnych do komórek. Z kolei dzięki obecności w szpiku kostnym możliwe jest wytwarzanie erytrocytów. Oprócz tego żelazo wpływa na układ nerwowy i poprawia wydolność. Pierwiastek jest magazynowany w śledzionie, szpiku kostnym i wątrobie (pełni funkcje zapasowe). Nasz organizm nie wytwarza żelaza, dlatego tak ważne jest, by dostarczać go do organizmu wraz z jedzeniem.

Zobacz też: Łagodzi bóle reumatyczne, pomaga obniżać ciśnienie. Pij na czczo

Na niedobór żelaza w organizmie może mieć wpływ wiele czynników. Jednym z nich jest brak spożywania odpowiedniej ilości produktów go zawierających. Powodem jest np. źle zbilansowana dieta wegetariańska lub wegańska. Oprócz tego przyczyną może być też zaburzenie wchłaniania pierwiastka w jelitach, co może być spowodowane stanem zapalnym jelit i żołądka czy zabiegów chirurgicznych związanych z przewodem pokarmowym.  Zdarza się, że głównym winowajcą są niektóre leki. Anemia grozi przede wszystkim osobom, które często sięgają po leki przeciwbólowe znajdujące się w gronie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).

Jakie są główne objawy niedoboru żelaza? Oto najczęstsze z nich:

• osłabienie,
• senność,
• apatia,
• szybie męczenie się,
• tzw. "anemiczny wygląd", czyli blada skóra,
• problemy z koncentracją,
• bóle głowy,
• wypadanie włosów i łamliwość paznokci (na płytce paznokciowej pojawiają się prążki),
• kołatanie serca,
• zajady w kącikach ust,
• sucha skóra,
• słabsza odporność.

Jak widać, jeśli organizm nie otrzymuje odpowiedniej dawki tego pierwiastka, nie jest w stanie poprawnie funkcjonować. Nie należy jednak diagnozować się samemu, ponieważ objawy niedoboru żelaza u każdego mogą się różnić. To, czy mamy żelazo w normie, można sprawdzić dzięki prostemu badaniu. Chodzi o morfologię i wykonywany w jej ramach pomiar poziomu hemoglobiny.

Zobacz też: Pięć nietypowych objawów niedoboru żelaza

Przyjmuje się, że prawidłowe stężenie żelaza u osób dorosłych powinno wynosić od 55‒60  do 180 μg/dl. Dla kobiet jest ono niższe niż u mężczyzn o ok. 20 μg/dl. U kobiet zapotrzebowanie na pierwiastek rośnie podczas ciąży.

Pamiętajmy, że interpretacją wyników powinien zająć się lekarz i to ze specjalistą należy je konsultować. Wtedy będzie możliwe wdrożenie odpowiedniego leczenia. To na przykład włączenie do diety leków z żelazem.

Zobacz też: Anemia: leczenie, dieta, najlepsze źródła żelaza

Dzienne zapotrzebowanie organizmu na żelazo wynosi ok. 1 mg dla mężczyzn i ok. 2 mg dla kobiet. Ze względu na to, że wchłanianiu ulega jedynie część żelaza, które jest dostarczane wraz z jedzeniem, należy dostarczać jego większą ilość. Aby żelazo było lepiej przyswajalne, posiłki bogate w żelazo najlepiej łączyć z produktami zawierającymi witaminę C. To np. szpinak, papryka czerwona, kiwi, natka pietruszki, pomarańcza czy czarna porzeczka.

Osoby borykające się z jego niedoborem powinny spożywać pokarmy będące źródłem żelaza hemowego (dwuwartościowego, które jest lepiej przyswajane przez organizm).

To przede wszystkim pokarmy pochodzenia zwierzęcego takie jak:

• wołowina,
• drób,
• ryby,
• podroby (wątróbka),
• wieprzowina,
• tuńczyk,
• sardynki,
• śledź,
• halibut.

Wspomniane produkty są również bogate w witaminy B12 czy A i D, zwiększające przyswajalność żelaza.

Pierwiastek znajduje się również w pokarmach roślinnych takich jak:

• soczewica,
• tofu,
• warzywa strączkowe,
• brokuły,
• jarmuż.

Oprócz tego żelazo znajduje się też w niskoprzetworzonych produktach zbożowych, np. płatkach owsianych czy kaszy gryczanej.Wszystkie wymienione wyżej produkty są z kolei źródłem żelaza niehemowego, które jest nieco gorzej przyswajane przez organizm.

***